วารสารวิชาการทางการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ

ประสิทธิภาพของโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกลต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองมหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม

อุบลรัตน์ สุขทรัพย์; แพรภัทรา เขียวชอุ่ม — Thu, 05 Jun 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง วัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1)ประสิทธิภาพของโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกลต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองมหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม 2)ระดับความพึงพอใจต่อโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกลของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 23 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพ สถิติที่ใช้ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบสถิติ Wilcoxon signed rank test

ผลการวิจัยพบว่า

1.ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกล มีพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือดหลังการทดลองดีกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) และคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือดหลังการทดลอง ของกลุ่มทดลองดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) 2.ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกล มีระดับความพึงพอใจต่อโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกล โดยรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.69) และเมื่อแยกพิจารณาในแต่ละด้าน พบว่า ด้านพยาบาล มีระดับความพึงพอใจสูงสุด ( = 4.74) รองลงมา ได้แก่ ด้านความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ ( = 4.69) ด้านความรู้เกี่ยวกับการรักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และโรคความดันโลหิตสูง ( = 4.65) การสื่อสารผ่านโปรแกรมไลน์ ( = 4.65) และด้านโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกล ( = 4.60) โปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกลสนับสนุนให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี เมื่อปฏิบัติตามสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดสะสมได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

การพัฒนาแนวทางการพยาบาลผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบซี คลีนิคโรคตับ โรงพยาบาลกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์

เยาวลักษณ์ ศรีวิลัย — Sun, 06 Jul 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลแนวทางการพยาบาลผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบซี (HCV) ในคลินิกโรคตับ โรงพยาบาลกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ ดำเนินการ 3 ระยะ ได้แก่ การศึกษาสถานการณ์ การพัฒนาแนวทาง และการประเมินผลลัพธ์ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย ทีมสหวิชาชีพ 10 คน และผู้ป่วย HCV รายใหม่ 42 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แนวทางการพยาบาลผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบซี แบบสอบถามความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเอง แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ Paired t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า

ศึกษาสถานการณ์ พบปัญหาการดูแลผู้ป่วย HCV ที่สำคัญ ได้แก่ การขาดระบบส่งต่อและติดตามที่ชัดเจน ผู้ป่วยต้องเดินทางมารับบริการหลายครั้งก่อนเริ่มรับยา ขาดแนวทางส่งเสริมการดูแลตนเอง ทำให้มีอัตราการขาดนัด ขาดยา และความล่าช้าในการเข้ารับการรักษา
ดำเนินการพัฒนาแนวทางการพยาบาล ซึ่งประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ 1) การพัฒนาระบบบริการแรกรับแบบครบวงจร 2) การส่งเสริมการดูแลตนเอง 8 สัปดาห์ 3) แนวทางการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วย (DMETHOD KH²) 4) ระบบส่งต่อไร้รอยต่อ และ 5) ระบบติดตามผู้ป่วยหลังรักษา
ประเมินผล พบว่า ผู้ป่วย HCV รายใหม่ 42 คน มีคะแนนความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.001) อัตราการขาดนัดลดลงเหลือร้อยละ 0 อัตราการขาดยาลดลงเหลือร้อยละ 2.38 ระยะเวลารอรับยาสั้นลง ระบบบริการมีประสิทธิภาพสูงขึ้น อัตราการรักษาหายขาดร้อยละ 100 ทีมสหวิชาชีพและผู้ป่วยมีความพึงพอใจต่อแนวทางในระดับมากที่สุด

สรุปว่า แนวทางทางการพยาบาลผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบซี คลีนิคโรคตับ ที่พัฒนาขึ้นช่วยเพิ่มการเข้าถึงบริการ ส่งเสริมการดูแลตนเอง ลดอุปสรรคในการรักษา และยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย HCV ได้อย่างมีประสิทธิผล