ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดสมุทรปราการ

Main Article Content

ดาวเรือง เชิดกลิ่น
ประภาสิริ จันตะนี
จริยา ศรีธงชัย

บทคัดย่อ

        การศึกษานี้ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางชีวสังคม ปัจจัยความเชื่อด้านสุขภาพ และแรงสนับสนุนทางสังคม กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค ประชากรในการศึกษา  คือ ผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ที่ขึ้นทะเบียนรักษาวัณโรคปอด เสมหะพบเชื้อ ในจังหวัดสมุทรปราการ รักษาหายและครบแล้ว จำนวน 231 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ แบบสอบถาม ในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ เช่น ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ตารางไขว้ การทดสอบไคสแควร์ และการหาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน
        ผลการศึกษา พบว่าพฤติกรรมการดูแลตนเองผู้ป่วยวัณโรคอยู่ในระดับสูง  ผลการศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค ได้แก่ ปัจจัยความเชื่อด้านสุขภาพด้านการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค การรับรู้ความรุนแรงของโรค การรับรู้ประโยชน์ของการรักษา และแรงจูงใจ ด้านสุขภาพทั่วไป มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.01) การรับรู้ถึงอุปสรรคในการปฏิบัติตน มีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.01) ปัจจัยแรงสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรค อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.01)
        ข้อเสนอแนะจากการศึกษา คือ การเพิ่มแรงสนับสนุนทางสังคมโดยให้ครอบครัวและญาติเข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลรักษาผู้ป่วย  และเพิ่มความเชื่อด้านสุขภาพเพื่อก่อให้เกิดพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยวัณโรคได้อย่างครอบคลุม          

Article Details

How to Cite
เชิดกลิ่น ด. . ., จันตะนี ป., & ศรีธงชัย จ. . (2025). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารสุขภาพสตรอง แอนด์ เฮลที้, 1(2), 6–22. สืบค้น จาก https://he04.tci-thaijo.org/index.php/SAHJ/article/view/2615
บท
บทความวิจัย

References

ขวัญใจ มอนไธสง, จีราภรณ์ กรรมบุตร, และวนลดา ทองใบ. (2560). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกัน

วัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านกับผู้ป่วยวัณโรคปอดที่พักอาศัยในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล.

วารสารพยาบาลทหารบก, 18(พิเศษ), 306-314.

ณฐกร จันทนะ, วันทนา มณีศรีวงศ์กูล, และพรรณวดี พุธวัฒนะ. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ

ความสม่ำเสมอในการรับประทานยารักษาวัณโรค ดื้อยาหลายขนาน.รามาธิบดีพยาบาลสาร, 25(3), 296-309.

ทัศพร ชูศักดิ์, และนันทพร ภูมิแสนโคตร. (2566). ความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกัน

วัณโรคของผู้สัมผัสโรคร่วมบ้าน อำเภอไพศาลี จังหวัดนครสวรรค์. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์

ในพระบรมราชูปถัมภ์, 16(2), 15-25.

ประภัสสร กาวิโล. (2566). ผลของการให้ความรู้ตามโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพการป้องกันวัณ

โรคในผู้สูงอายุ อำเภอขุนตาล. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ธเทิร์น, 4(4), 75-86.

พรรณี ยาท้วม. (2567). ศึกษาผลของโปรแกรมแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพในการส่งเสริม

พฤติกรรมการป้องกัน การแพร่กระจายเชื้อของผู้ป่วยวัณโรคปอด. วารสารวิชาการเพื่อการพัฒนาระบบ

สุขภาพปฐมภูมิและระบบสาธารณสุข, 2(2), 94-104.

พิชิต แสนเสนา, และสมลักษณ์ หนูจันทร์. (2565). การพัฒนารูปแบบการป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ

วัณโรคในกลุ่มผู้สัมผัสโรคร่วมบ้านโดยชุมชนมีส่วนร่วม โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจระเข้ อำเภอ

หนองเรือ จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น, 4(2), 291-304.

รติพร คล้ายสุบรรณ. (2560).ปัจจัยที่สัมพันธ์ในการรักษาอย่างต่อเนื่องของผู้ป่วยวัณโรค สถาบัน

โรคทรวงอก.[ปริญญาโท,มหาวิทยาลัยบูรพา].Burapha University Research Information.

https://buuir.buu.ac.th/xmlui/handle/1234567890/6660

วิภาวี เที่ยงจรรยา. (2566).ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคปอดอักเสบ และผลติดตามสมรรถภาพปอด ใน

ผู้ป่วยเด็กที่ติดเชื้อโควิด 19 ที่โรงพยาบาลเทพรัตน์นครราชสีมา. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ

สุรินทร์ บุรีรัมย์, 38(3), 793-801

สายใจ จันแดง. (2565). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและการจัดการตนเองในผู้สูงอายุโรควัณ

โรค. [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]. บัณฑิตวิทยาลัย,เชียงใหม่.

https://cmudc.library.cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:164306

สุชญา รักษ์ศรี, พิมาน ธีระรัตนสุนทร, จุฑารัตน์ สถิรปัญญา, และสุภา เพ่งพิศ. (2565). สถานการณ์

วัณโรคดื้อยาในผู้ป่วยวัณโรคที่โรงพยาบาลหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์

สุขภาพ, 6(1), 1-12.

สุธิดา แสงดี, วรากมล วังหอม, อนุชา ไทยวงษ์, กำทร ดานา, สายวลุน จันทคาม, และสุคนธ์ทิพย์ ปัตติ

ทานัง. (2567). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการอาการด้วยตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อ ความรู้

เกี่ยวกับวัณโรคและการจัดการอาการ ความร่วมมือในการรับประทานยาและผลลัพธ์ทางคลินิกสำหรับผู้ป่วย

วัณโรคปอดรายใหม่. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร, 16(1), 26-41.

อภิญญา ตันเจริญ. (2566). การประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพและแรงสนับสนุนทางสังคม

เพื่อส่งเสริมพฤติกรรม การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อของผู้ป่วยวัณโรคปอด โรงพยาบาลอุตรดิตถ์.

วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 8(1), 259-268.