การศึกษาสถานการณ์และพยากรณ์การตายก่อนวัยอันควรจากโรคไม่ติดต่อตามเป้าหมายระดับโลก พ.ศ. 2543-2573

ผู้แต่ง

  • ขนิษฐา กู้ศรีสกุล สํานักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข
  • ณัฐพัชร์ มรรคา สํานักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข
  • กนิษฐา บุญธรรมเจริญ สํานักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

การตายก่อนวัยอันควร, โอกาสของการเสียชีวิต, โรคไม่ติดต่อ, เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของประชากรไทยช่วงอายุ 30-70 ปี จากโรคไม่ติดต่อ (noncommunicable diseases: NCDs) 4 กลุ่มโรค ได้แก่ กลุ่มโรคหัวใจและหลอดเลือด กลุ่มโรคมะเร็ง โรคเบาหวาน และกลุ่มโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง ระหว่าง พ.ศ. 2543-2561 และพยากรณ์ถึง พ.ศ. 2573 เพื่อประเมินความเป็นไปได้ของการบรรลุเป้าหมายหนึ่งของ Sustainable Development Goals (SDGs) หรือเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในการลดการตายก่อนวัยอันควรที่มีสาเหตุจากโรคไม่ติดต่อลงหนึ่งในสาม

ประมาณการจากข้อมูลสำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2543-2561 ซึ่งให้รหัสสาเหตุการตายโดยกองยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข และปรับสาเหตุการตายจากมรณบัตรด้วยผลการศึกษา สาเหตุการตายโดยการสัมภาษณ์และทบทวนเวชระเบียน และพยากรณ์การเสียชีวิตก่อนวัยอันควรด้วยวิธีการ Bayesian model averaging (BMA) ไปจนถึง พ.ศ. 2573

ผลการศึกษาพบว่า หากไม่มีการเปลี่ยนแปลงจากอดีต โอกาสของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของ 4NCDs ในภาพรวมของประเทศอาจจะไม่ได้ตามเป้าหมาย SDGs ที่ร้อยละ 9.9 ใน ค.ศ. 2030 แต่ผลการพยากรณ์อยู่ที่ร้อยละ 12.0 (10.6-13.6) ซึ่งเพศหญิงมีโอกาสในการบรรลุเป้าหมายสูงกว่าเพศชาย และโรคทางเดินหายใจเรื้อรังมีโอกาสบรรลุเป้าหมายได้มากที่สุด

References

Institute for Population and Social Research. Thai health project. Thai population health and sustainable development goals. Thai Health 2017. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2017. (in Thai)

World Health Organization. Global action plan for the prevention and control of NCDs 2013–2020. [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2013 [cited 2020 Jan 2]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789241506236.

Department of Disease Control. National non-communicable diseases prevention and control strategic plan for 5 years (2017-2021). Nonthaburi; 2017. (in Thai)

Pattaraachachai J, Polprasert W, Porapakkham Y. Sampling in causes of death investigation in Thailand 2005 by verbal autopsy; 2008. (in Thai).

Kontis V, Bennett JE, Mathers CD, Guangquan Li, Foreman K, Ezzati M. Future life expectancy in 35 industrialised countries: projections with a Bayesian model ensemble. Lancet 2017;389:1323-35.

World Health Organization. Noncommunicable Diseases (NCD) Thailand [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2018 [cited 2020 Jan 2]. Available from: https://www.who.int/nmh/countries/tha_en.pdf.

Yang H, Fu Y, Hong X, Yu H, Wang W, Sun F, et al. Trend in premature mortality from four major NCDs in Nanjing, China, 2007–2018. BMC Public Health. 2021;21:2163 https://doi.org/10.1186/s12889-021-12018-7.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

29-06-2023

How to Cite

1.
กู้ศรีสกุล ข, มรรคา ณ, บุญธรรมเจริญ ก. การศึกษาสถานการณ์และพยากรณ์การตายก่อนวัยอันควรจากโรคไม่ติดต่อตามเป้าหมายระดับโลก พ.ศ. 2543-2573. J Health Syst Res [อินเทอร์เน็ต]. 29 มิถุนายน 2023 [อ้างถึง 21 มิถุนายน 2025];17(2):228-41. available at: https://he04.tci-thaijo.org/index.php/j_hsr/article/view/3158