ระบบบริหารจัดการโรงพยาบาลสนามในสถานการณ์โควิด-19: กรณีศึกษาโรงพยาบาลบุษราคัม

อภิรดี นันท์ศุภวัฒน์; อรอนงค์ วิชัยคํา; กุลวดี อภิชาติบุตร; ฐิติณัฏฐ์ อัคคะเดชอนันต์; ชญาภา แสนหลวง; เกศราภรณ์ อุดกันทา

ผู้แต่ง

อภิรดี นันท์ศุภวัฒน์ ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อรอนงค์ วิชัยคํา ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
กุลวดี อภิชาติบุตร ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ฐิติณัฏฐ์ อัคคะเดชอนันต์ ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ชญาภา แสนหลวง ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เกศราภรณ์ อุดกันทา ศูนย์นโยบายและผลลัพธ์ทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ระบบบริหารจัดการ, โรงพยาบาลสนาม, โควิด-19, โรงพยาบาลบุษราคัม

บทคัดย่อ

โรงพยาบาลบุษราคัมเป็นโรงพยาบาลสนามขนาดใหญ่เฉพาะด้านในการดูแลผู้ป่วยโควิด-19 การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายระบบบริหารจัดการ ปัญหา/อุปสรรค และกลยุทธ์ในการบริหารจัดการของโรงพยาบาลบุษราคัมและให้ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการพัฒนาระบบบริหารจัดการโรงพยาบาลสนาม งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ และการทบทวนเอกสาร กลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วย ผู้อํานวยการโรงพยาบาลสนามทั้งภาครัฐและเอกชน ผู้เชี่ยวชาญการแพทย์ฉุกเฉิน ผู้บริหารและบุคลากรทางการแพทย์ และผู้ป่วยที่มีประสบการณ์เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลสนามบุษราคัม เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการจัดหมวดหมู่ของข้อมูลและเปรียบเทียบการบริหารจัดการกับสิ่งที่ได้จากการทบทวนวรรณกรรมและการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการศึกษาพบว่า: 1) ระบบบริหารจัดการโรงพยาบาลสนามบุษราคัม มีความสอดคล้องกับรูปแบบการบริหารจัดการโรงพยาบาลสนามจากการทบทวนวรรณกรรมและสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ครอบคลุมทั้งปัจจัยนําเข้า กระบวนการ และผลลัพธ์ อย่างไรก็ตามพบว่ายังไม่ชัดเจนในด้านการระดมพลในภาวะฉุกเฉิน การติดตามผลลัพธ์ทางสุขภาพให้ครอบคลุมในด้านต่างๆ 2) พบปัญหา อุปสรรค และกลยุทธ์ในการบริหารจัดการโรงพยาบาล ด้านต่างๆ คือ โครงสร้างโรงพยาบาล การสื่อสารนอกองค์กร การจัดการความเสี่ยง การควบคุมการติดเชื้อ ระบบเวชระเบียน การสรรหากําลังคน การจัดการความเครียดของบุคลากร การจัดการวัสดุ/อุปกรณ์ทางการแพทย์ การรับเข้ารับการรักษา การดูแลทางคลินิก ระบบส่งต่อผู้ป่วย และการติดตามผลลัพธ์ 3) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการพัฒนาระบบบริหารจัดการโรงพยาบาลสนาม เป็นข้อมูลสําหรับภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ในการเตรียมความพร้อมในการรับมือกับโรคระบาดและการพัฒนาระบบบริหารจัดการโรงพยาบาลสนามเมื่อเผชิญกับภาวะวิกฤติอื่น ดังเช่นโควิด-19 ต่อไป

References

Emergency Operations Center, Department of Disease Control. Coronavirus disease 2019 situation report [internet]. 2021 [cited 2021 Jul 23]. Available from: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/situation/situation-no565-210764.pdf. (in Thai)

BBC News Center. Covid-19: the total number of infections in the provinces continues to rise after Prof. orders the highest level of lockdown for Bangkok. The Northeastern region is worrisome [internet]. 2021 [cited 2021 Jul 21]. Available from: https://www.bbc.com/thai/thailand-57925636. (in Thai)

Department of Medical Services, Ministry of Public Health. Guidelines for establishing a field hospital (in the event of a widespread outbreak of coronavirus disease 2019). 2021 [cited 2021 Jul 23] Available from: https://covid19.dms.go.th/backend/Content/Content_File/Covid_Health/Attach/25640111082302AM_Field%20Hospital%20GL_V_5_08012021.pdf. (in Thai)

Donabedian A. An introduction to quality assurance in health care. Oxford: Oxford University Press; 2003.

Hick JL, Einav S, Hanfling D, Kissoon N, Dichter JR, Devereaux AV, et al. Surge capacity principles: care of the critically ill and injured during pandemics and disasters: CHEST Consensus Statement. CHEST. 2014;146(4 Suppl):e1S-e16S. Available from: https://doi.org/10.1378/chest.14-0733.

Centers for Disease Control and Prevention. Comprehensive hospital preparedness: checklist for coronavirus disease 2019 (COVID-19). [cited 2021 Jul 23] Available from: https://www.medbox.org/pdf/5ebc47ee7ee73671a0136792.

World Health Organization. A practical tool for the preparation of a hospital crisis preparedness plan, with special focus on pandemic influenza [internet]. 2006 [cited 2021 Jul 27]. Davoli E, editor. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/107779/E89231.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

Seyedin H, Moslehi S, Sakhaei F, Dowlati M. Developing a hospital preparedness checklist to assess the ability to respond to the COVID-19 pandemic [internet]. The Eastern Mediterranean Health Journal 2021;27(2).131-41.

World Health Organization. Hospital emergency response checklist: an all-hazards tool for hospital administrators and emergency managers [internet]. 2011 [cited 2021 Jul 27] Available from: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/documents/publications/hospital-emergency-response-checklistf16d047e-ec76-4798-8310-029ff7f6f6df.pdf?sfvrsn=2e597f27_1&download=true.

World Health Organization. Hospital readiness checklist for COVID-19 [internet]. 2020 [cited 2021 Jul 27]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/332778.

Quality Assurance Institute (Public Organization). Guidelines for management of specialized hospitals COVID-19 [internet]. 2020 [cited 2021 Jul 23]. Available from: http://surl.li/caorz. (in Thai)

Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China 2019. N Engl J Med 2020;382:727–33.

Naganathan S, Meehan-Cousses K, Pasichow S, Rybasack-Smit H, Binder W, Beaudoin F, et al. From concerts to COVID: transforming the RI Convention Center into an alternate hospital site in under a month. Rhode Island Medical Journal 2020;103(6):8-13.

Thisayakorn P. Social stigma for patients with COVID-19 with the concealment of important medical information [internet]. 2021 Jun 8 [cited 2021 Jul 23] Available from: https://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=2321.

Lohr KN. Outcome measurement: concepts and questions.Inquiry. Spring 1988;25(1):37-50. PMID: 2966125.