ผลกระทบจากการระบาดของโควิด-19 และรูปแบบการให้บริการกิจกรรมบําบัดทางไกลในยุคชีวิตวิถีใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยแบบผสมผสานครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบของการแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาต่อรูปแบบการให้บริการกิจกรรมบําบัดในประเทศไทยและความเป็นไปได้ในการนํารูปแบบจากต่างประเทศมาใช้ในบริบทสังคมไทย โดยสํารวจความคิดเห็นจากนักกิจกรรมบําบัดผ่านแบบสอบถาม จํานวน 153 คน และสนทนากลุ่ม จํานวน 45 คน ผลการศึกษา พบว่า มาตรการล็อกดาวน์และจํานวนผู้ป่วยโรคโควิดที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้บริการฟื้นฟูสมรรถภาพถูกจัดเป็นงานบริการที่ไม่เร่งด่วน ผู้ป่วยถูกงดหรือเลื่อนนัดเป็นระยะเวลานาน บั่นทอนความสามารถในการทํากิจกรรมชีวิตประจําวัน งานบริการกิจกรรมบําบัดในช่วงโควิดจึงถูกปรับให้มี 3 รูปแบบหลัก ได้แก่ บริการในหน่วยงาน บริการทางไกลและบริการแบบผสมผสาน นักกิจกรรมบําบัดมีการปรับรูปแบบให้ตอบสนองต่อความต้องการและความจําเป็นด้านสุขภาพของผู้ป่วย ได้แก่ การฝึกทักษะ การใช้กล้ามเนื้อใบหน้าและช่องปาก การวัดผลลัพธ์และติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่อง การให้คําปรึกษาและโปรแกรมกลับไปฝึกที่บ้าน การคัดกรองซักประวัติประเมินความสามารถผ่านทางโทรศัพท์และแอปพลิเคชันไลน์ การส่งสื่อการสอนหรือประยุกต์ใช้อุปกรณ์ให้เหมาะสมกับบริบทที่บ้าน ทํากิจกรรมกลุ่มแบบผสมผสาน การพัฒนาสื่อวีดิทัศน์ให้ความรู้ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ อย่างไรก็ตาม กิจกรรมบําบัดทางไกลยังคงเป็นสิ่งที่ท้าทายในเรื่องประสิทธิภาพ ข้อเสนอเชิงนโยบาย ได้แก่ จัดทําแนวปฏิบัติการให้บริการกิจกรรมบําบัดทางไกลที่มีประสิทธิผล มีประสิทธิภาพและมีความคุ้มค่า จัดอบรมเพื่อเพิ่มพูนทักษะให้นักกิจกรรมบําบัดและรัฐควรสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานเพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการกิจกรรมบําบัดอย่างทั่วถึง