การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันเพื่อป้องกันภาวะไส้ติ่งแตก โรงพยาบาลพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาแนวทางการดูแลและประเมินผลแนวทางการดูแลผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันเพื่อป้องกันภาวะไส้ติ่งแตก โรงพยาบาลพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม ระยะเวลาศึกษา เดือน กรกฎาคม 2564 - กันยายน 2565 วงจรที่ 1 ระยะศึกษาสถานการณ์ปัญหา โดยใช้การวิจัยเชิงปริมาณเพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะไส้ติ่งแตก วงจรที่ 2 พัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันเพื่อป้องกันภาวะ ไส้ติ่งแตกร่วมกับบุคลากรในหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง นำไปใช้จริงในการดูแลผู้ป่วย เก็บรวบรวมข้อมูลและประเมินผล เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมิน Alvarado Score แนวคำถามการสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม โปรแกรมรายงานอุบัติการณ์ความเสี่ยง โปรแกรม HosXP ที่ใช้ในการลงทะเบียนผู้ป่วย การวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยสถิติเชิงพรรณนา : จำนวน ร้อยละ และสถิติเชิงอนุมาน : chi-square ,t-test,multiple logistic regression วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษา ในวงจรที่ 1 ปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะไส้ติ่งแตก คือ ระยะเวลาตั้งแต่ปวดท้องจนผู้ป่วยมาถึงโรงพยาบาลที่ใช้เวลา ≥ 24 ชม. มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะไส้ติ่งแตกสูงมากกว่าผู้ป่วยที่มาโรงพยาบาลก่อน 24 ชม. 1 เท่า (ORadj = 1.13, 95%CI 0.13-0.65) และการตรวจพบ rebound tenderness ขวาล่าง ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะไส้ติ่งแตกถึง 3 เท่า (ORadj = 3.03, 95%CI 1.17-2.29) และภาวะ Leukocytosis (ORadj = 2.32, 95%CI 0.15-0.62) และปริมาณเม็ดเลือดขาว PMN สูง (ORadj = 1.39, 95%CI 1.33-5.41) โดยมีระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 ทั้งนี้ผู้ป่วยกลุ่ม ruptured appendix และ non-ruptured appendicitis ตรวจพบ Tenderness RLQ ทุกราย วงจรที่ 2 ได้พัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันเพื่อป้องกันภาวะไส้ติ่งแตก โดยแม้ว่าจะมีคะแนน Alvarado Score ต่ำ หากตรวจพบภาวะ Tenderness RLQ ร่วมกับภาวะ Rebound Tenderness ,Leucocytosis(>10000m3) ,PMN สูง แพทย์จะพิจารณาผ่าตัดทันที ประเมินผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยพบว่า จากการดูแลผู้ป่วย appendicitis จำนวน 56 คน มีภาวะ Ruptured appendicitis จำนวน 6 คน คิดเป็นร้อยละ 10.71 และไม่พบภาวะแทรกซ้อน ซึ่งลดลงจากก่อนการพัฒนาที่มีภาวะ Ruptured acute appendicitis ร้อยละ 23.3