Congenital Syphilis ในทารกอายุ 2 เดือน มาด้วยอาการขยับแขนได้น้อยลงร่วมกับมีผื่น: รายงานผู้ป่วย 1 ราย

บทคัดย่อ

ซิฟิลิสแต่กำเนิดเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อ Treponema pallidum ในหญิงตั้งครรภ์ แล้วส่งให้ทารกในครรภ์ โดยติดต่อได้ผ่านทางรกและระหว่างการคลอด แม้ว่าส่วนใหญ่หญิงตั้งครรภ์จะไม่มีอาการผิดปกติ แต่ผลเลือดพบว่ามีการติคเชื้อซิฟิลิส หรือจะเรียกได้ว่าอยู่ในระยะแฝงของการติดเชื้อชิฟิลิส(Late latent syphilis) ก็ยังคงพบว่า สามารถถ่ายทอดเชื้อไปให้ทารกได้ 8% ในประเทศไทยพบว่าอัตราการป่วยของทารกด้วยชิฟิลิสแต่กำเนิดเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ส่วนใหญ่ทารกจะไม่มีอาการผิดปกติในช่วงแรก อาการและอาการแสดงของซิฟิลิสแต่กำเนิดมักจะเกิดภายใน 5 สัปดาห์แรกของชีวิต อาการแสดงที่พบบ่อยได้แก่ ตับม้ามโต ผื่นแบบ maculopapular rash และฝ่ามือฝ่าเท้าลอกเลี้ยงไม่โต กระดูกและกระดูกอ่อนอักเสบ ปอดอักเสบ และจมูกอักเสบ ถ้าหากตรวจพบว่ามีการติดเชื้อซิฟิลิสในหญิงตั้งครรภ์ ก็จะรักษาได้ไม่ยาก ด้วยการฉีดยา Benzathine Penicillin เข้ากล้ามเนื้อจำนวน1-3 เข็ม ในช่วงก่อนคลอดอย่างน้อย 4 สัปดาห์ ซึ่งจะเป็นการป้องกันการติดเชื้อชิฟิลิสจากมารดาสู่ทารกในครรภ์ ในผู้ป่วยรายนี้จากประวัติการฝากครรภ์ของมารดา พบว่ามีการติดเชื้อ HIV แต่ไม่พบการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆร่วมด้วย ทารกได้รับยาป้องกันการติดเชื้อ HIV อย่างเหมาะสม และได้รับการติดตามผลเลือด HIV DNA PCR ตามเกณฑ์เมื่อแรกเกิดและอายุ 1 เดือน ผลการตรวจเป็นลบทั้ง 2 ครั้ง ขณะที่ทารกอายุ 2 เดือน มีอาการขยับแขนได้น้อยลงทั้ง 2 ข้างร่วมกับมีผื่น ผลการตรวจserum VDRL ของทารกเท่ากับ 1:256 และผล serum VDRL ของมารดา เท่ากับ 1:32 ซึ่งคาคว่า มารดามีการติดเชื้อซิฟิลิสในระยะ early latent syphilis จากผล VDRL titer ทารกที่สูงกว่ามารดาเกิน 4 เท่าร่วมกับภาพเอ็กซเรย์กระดูก พบว่าเป็น osteochondritis ทำให้เกิดภาวะกระดูกแขนท่อนล่างมีรอยหัก(กระดูก ulna ทั้งสองข้าง) ซึ่งเข้าได้กับการติดเชื้อซิฟิลิสแต่กำเนิด ถ้ากลับไปพิจารณาผลเลือดแม่ก็พบว่าผลการตรวจชิฟิลิสเป็นลบในช่วงแรกที่ฝากครรภ์ แต่ไม่ได้รับการติดตามผลเลือดอีกในระหว่างการฝากครรภ์ ถ้ามีการติดเชื้อในช่วงหลังของการตั้งครรภ์ ก็จะทำให้พลาดการวินิจฉัยภาวะการติดเชื้อซิฟิลิส และมีการส่งต่อเชื้อไปสู่ทารกในครรภ์ เกิดการติดเชื้อซิฟิลิสแต่กำเนิดได้ ดังนั้นการตรวจหาการติดเชื้อซิฟิลิสครั้งที่ 2 ในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์ โดยการใช้ Treponemal test ก็จะเป็นการเพิ่มความไว้ในการตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อซิฟิลิสในหญิงตั้งครรภ์ได้ดีขึ้น