ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการกินในเด็กปฐมวัยที่มีพัฒนาการปกติ ในโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: ปัญหาการกินในเด็กปฐมวัยเป็นภาวะที่พบได้บ่อยและอาจส่งผลเสียต่อการเจริญเติบโต ภาวะโภชนาการ และสุขภาพในระยะยาว แม้จะมีข้อมูลจากการศึกษาระหว่างประเทศ แต่หลักฐานเชิงระบาดวิทยาในประเทศไทย โดยเฉพาะในเด็กปฐมวัยที่มีพัฒนาการปกติ ยังมีจำกัด และปัจจัยเสี่ยงที่สามารถปรับแก้ได้ยังไม่ได้รับการสำรวจอย่างครอบคลุม

วัตถุประสงค์: เพื่อหาความชุกของปัญหาการกินและปัจจัยทางสังคมประชากรและพฤติกรรมที่สัมพันธ์กับปัญหาการกินในเด็กปฐมวัยที่มีพัฒนาการปกติ

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบ prospective study ในเด็กอายุ 6 เดือนถึง 6 ปี จำนวน 385 คน ที่มารับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี ประเมินพฤติกรรมการกินโดยใช้แบบประเมิน Montreal Children’s Hospital Feeding Scale ฉบับภาษาไทย (MCH-FS-TH) ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพทางจิตพิสัยแล้ว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การทดสอบไคสแควร์ และการถดถอยโลจิสติกพหุคูณ เพื่อหาปัจจัยที่สัมพันธ์อย่างอิสระกับปัญหาการกิน

ผลการศึกษา: พบความชุกของปัญหาการกินในเด็กปฐมวัยร้อยละ 31.9 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับปัญหาการกิน ได้แก่ การใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ระหว่างมื้ออาหาร โดยเด็กที่ใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ระหว่างมื้ออาหารเพิ่มโอกาสเกิดปัญหาการกินประมาณ 2.30 เท่า ( 95% CI 1.31-4.02) และทารกเกิดก่อนกำหนดมีโอกาสเกิดปัญหาการกินมากกว่าเด็กที่เกิดครบกำหนด 2.09 เท่า (95% CI 1.05-4.19) น้ำหนักตามเกณฑ์อายุต่ำกว่าเปอร์เซ็นไทล์ที่ 3 มีแนวโน้มสัมพันธ์กับปัญหาการกิน (AOR = 1.98, 95% CI: 0.98–3.99) แต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างระดับการศึกษาของผู้ปกครองหรือรายได้ครอบครัวกับปัญหาการกิน

สรุป: ปัญหาการกินพบได้เกือบหนึ่งในสามของเด็กปฐมวัยที่มีพัฒนาการปกติในการศึกษานี้ โดยการคลอดก่อนกำหนดและการใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ระหว่างมื้ออาหารเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่สามารถปรับแก้ได้ ผลการศึกษานี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการให้ความรู้แก่ผู้ปกครองและการวางแผนมาตรการป้องกัน โดยเฉพาะการลดการใช้สื่อระหว่างมื้ออาหารและการติดตามพฤติกรรมการกินในเด็กคลอดก่อนกำหนดอย่างใกล้ชิด