ความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตัวเกี่ยวกับภาวะชักจากไข้ในเด็กของผู้ดูแลเด็กป่วยในโรงพยาบาลปทุมธานี

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะชักจากไข้พบได้บ่อยในเด็กอายุ 6 เดือนถึง 5 ปี แม้ส่วนใหญ่เป็นภาวะที่ไม่รุนแรง แต่อาจทำให้ผู้ดูแลเด็กเกิดความวิตกกังวล เนื่องจากความเข้าใจผิดเกี่ยวกับความเสี่ยงต่อความพิการทางสมอง พัฒนาการล่าช้า และโรคลมชัก การปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่ไม่เหมาะสมอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่เด็กได้

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระดับความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตัวของผู้ดูแลเด็กเกี่ยวกับอาการชักจากไข้ และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตัว

วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาแบบไปข้างหน้า ที่โรงพยาบาลปทุมธานี ตั้งแต่เดือนกันยายน 2567 ถึงเมษายน 2568 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ดูแลเด็ก 478 คน ที่ตอบแบบสอบถาม KAP จำนวน 32 ข้อ

ผลการศึกษา: ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 83.7 และเป็นมารดา ร้อยละ 72.4 ผู้ดูแลเด็ก ร้อยละ 59.6 มีคะแนนความรู้ต่ำ ร้อยละ  <70 โดยความเข้าใจผิดที่พบบ่อย ได้แก่ การใส่วัตถุในปากระหว่างชัก ร้อยละ 46.5% ความเชื่อว่าอาการชักอาจทำให้พิการหรือเสียชีวิต ร้อยละ 72.6 และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคลมชัก ร้อยละ 68.7 ผู้ดูแลเด็กส่วนใหญ่รู้สึกกังวล ร้อยละ 89.2 แต่มีแนวโน้มปฏิบัติตัวได้ถูกต้อง เช่น ตั้งสติ ร้อยละ 87.8% เช็ดตัวลดไข้ ร้อยละ 85.7 และนำเด็กส่งโรงพยาบาลทันที ร้อยละ 97.2 การวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกพบว่าปัจจัยที่มีผลต่อระดับความรู้ที่ดี เช่น ผู้ป่วยเด็กเป็นบุตรลำดับที่ 4 หรือมากกว่า ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยภาวะชักจากไข้ ประวัติครอบครัวมีภาวะชักจากไข้ และระดับการศึกษา (ปวช. ปวส. และปริญญาตรี) ปัจจัยที่มีผลต่อทัศนคติเชิงบวกของผู้ดูแลเด็ก คือ ผู้ดูแลเด็กที่มีผู้ป่วยอายุมากกว่า 5 ปี ประวัติภาวะชักจากไข้ (1-3 ครั้ง) และการศึกษาระดับปริญญาตรี ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมที่ดี คือ ผู้ดูแลเด็กที่มีผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการวินิจฉัยภาวะชักจากไข้ ความรู้ในระดับดีมีความสัมพันธ์กับทัศนคติที่ดี (OR _adjusted = 4.6) และแนวทางการปฏิบัติตัวที่เหมาะสม (OR _adjusted = 2.1) อย่างมีนัยสำคัญ

สรุป: ผู้ดูแลเด็กส่วนใหญ่ยังมีความรู้เกี่ยวกับอาการชักจากไข้ที่ไม่เพียงพอและมีความเข้าใจคลาดเคลื่อน ดังนั้นควรส่งเสริมการให้ความรู้เพื่อเพิ่มความเข้าใจที่ถูกต้อง ลดความวิตกกังวล และส่งเสริมการปฏิบัติที่เหมาะสม