ผลลัพธ์ของการใช้ HFNC ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากเฉียบพลัน
คำสำคัญ:
High flow nasal cannula (HFNC), ภาวะหายใจลำบากบทคัดย่อ
ความสำคัญ: ภาวะหายใจลำบาก (respiratory distress) ในเด็กเป็นปัญหาสำคัญที่พบได้บ่อย จัดเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างรวดเร็วเพื่อลดการเกิดภาวะทางเดินหายใจล้มเหลว ได้มีการนำ high flow nasal cannula (HFNC) เข้ามาใช้ในผู้ป่วยทางโรงพยาบาลสตูล ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลลัพธ์ของการใช้ high flow nasal cannula (HFNC) ในการรักษาผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากเฉียบพลันที่มารับการรักษาในโรงพยาบาลสตูล
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษารูปแบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง ที่กลุ่มงานกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลสตูล ศึกษาในผู้ป่วยเด็กอายุ 1 เดือน - 15 ปีที่มีภาวะหายใจลำบากเฉียบพลันตามเกณฑ์ของ WHO และได้รับการรักษาด้วย HFNC ตั้งแต่ 1 มกราคม 2565 ถึง 31 ธันวาคม 2567 โดยเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยทั้งหมดจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Thai GL ของโรงพยาบาลสตูล พบผู้ป่วยที่มีภาวะทางเดินหายใจลำบากเฉียบพลันและได้รับการรักษาด้วย HFNC ทั้งหมด 304 ราย ทำให้ได้กลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษาด้วย HFNC (success group) และกลุ่มที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วย HFNC (failure group) เปรียบเทียบความสัมพันธ์กับปัจจัยทั้ง 2 กลุ่มด้วย Fisher exact probability test และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์การไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วย HFNC โดยใช้ logistic regression รายงานเป็น p value ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ < 0.05
ผลการศึกษา: กลุ่มที่ตอบสนองต่อการรักษาด้วย HFNC ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากเฉียบพลันในปี พ.ศ. 2565-2567 คิดเป็นร้อยละ 93.6 ( 284 ใน 304 ราย ) ผู้ป่วยเด็กส่วนใหญ่อายุ1 ปี - 15 ปี (ร้อยละ 66.8) สาเหตุภาวะหายใจลำบากที่พบมากที่สุด คือ โรคปอดอักเสบ (ร้อยละ 44.4) ค่ามัธยฐานระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล คือ 5 วัน ระยะเวลาเฉลี่ยที่ใช้ HFNC คือ 44.5 ชั่วโมง โดยภายหลังรักษาด้วย HFNC มีผลทำให้อัตราหายใจลดลง และอัตราการเต้นของหัวใจลดลง (p value 0.001) และค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนเพิ่มขึ้น (p value 0.02 ) ปัจจัยที่มีผลต่อล้มเหลวของการใช้ HFNC คือ อายุ < 1 ปี (p value < 0.001) สาเหตุที่ทำให้นอนโรงพยาบาลเกิดจากภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (p value < 0.001) และภาวะหัวใจล้มเหลว (p value 0.008 ) ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการใช้ HFNC คือ โรคประจำตัว โรคหืด (p value 0.08 ) นอนโรงพยาบาลด้วยโรคหลักคือ หืดกำเริบ (p value 0.012)
สรุป: การรักษาด้วย HFNC ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากมีประสิทธิผลที่ดี จึงเป็นทางเลือกที่ดีในการรักษาภาวะหายใจลำบากเฉียบพลันของเด็ก ช่วยลดการใส่ท่อช่วยหายใจและลดอาการทางคลินิก
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Challands J, Brooks K. Paediatric respiratory distress. BJA Educ. 2019;19:350-6.
Hasan R, Rhodes J, Thamthitiwat S, Olsen SJ, Prapasiri P, Naorat S, et al. Incidence and etiology of acute lower respiratory tract infections in hospitalized children younger than 5 years in rural Thailand. Pediatr Infect Dis J. 2014;33:e45-52.
อัตราป่วยตายโรคปอดบวมในเด็กไทย อายุ 1 เดือน ถึง 5 ปี บริบูรณ์ [Internet]. 2024 [cited 11 Feb 2024].Available.from:.https://hdcservice..go.th/hdc/reports/report.php?cat_id=3dc2d92087cdc5b585eb8c0904691399&id=7e5ba3f0ff6590f168f967a3f355914a.
Sajith K, Bala R. Humidified high flow nasal canula oxygen therapy in children – a narrative review. J Pediatr Crit Care. 2016;3:29-34.
เฉลิมไทย เอกศิลป์. การรักษาด้วย High flow nasal canula ในเด็ก. ใน: ดุสิต สถาวร,ครรชิต ปิยะเวชวิรัตน์, สหดล ปุญญถาวร, บรรณาธิการ. The Acute Care. กรุงเทพฯ:บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์; 2558.387-96.
Ingvilid BM, Peter D, Knut O. High flow nasal canula in children: A literature review. Scan J Trauma Resusc Emerg Med. 2016;24:1-12.
Ji – Won K. High –flow nasal canula oxygen therapy in children: A clinical review. Clinical and Experimental Pediatrics. 2020;63:3-7.
สญมพร ชอบธรรม, พรมนัส พันธุ์สุจริตไทย. ผลกระทบทางคลินิกของการใช้ออกซิเจนเสริมชนิดอัตราการไหลสูงต่อการรักษาผู้ป่วยเด็กติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างในโรงพยาบาลสระบุรี. วารสารกุมารเวชศาสตร์. 2562;58:88-94.
ยุวดีคงนก. เปรียบเทียบการรักษาผู้ป่วยติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างและมีภาวะหายใจลำบากด้วยการให้ High flow nasal cannula กับการรักษาด้วยออกซิเจนมาตรฐาน. วารสารวิชาการสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม. 2564;5:1-10.
Can FK, Anil AB, Anil M, Zengin N, Bal A, Bicilioglu Y, et al. Impact of high-flow nasal cannula therapy in quality improvement and clinical outcomes in a non-invasive ventilation device-free pediatric intensive care unit. Indian Pediatr. 2017;54:835-40.
Milési C, Pierre AF, Deho A, Pouyau R, Liet JM, Guillot C, et al. A multicenter randomized controlled trial of a 3-L/kg/min versus 2-L/kg/min high-flow nasal cannula flow rate in young infants with severe viral bronchiolitis (TRAMONTANE 2). Intensive Care Med. 2018;44:1870-8.
Sitthikarnkha P, Samransamruajkit R, Prapphal N, Deerojanawong J, Sritippayawan S. High-flow nasal cannula versus conventional oxygen therapy in children with respiratory distress. Indian J Crit Care Med. 2018;22:321-5.
Zhao H, Wang H, Sun F, Lyu S, An Y. High-flow nasal cannula oxygen therapy is superior toconventional oxygen therapy but not to noninvasive mechanical ventilation on intubation rate: A systematic review and meta-analysis. Crit Care. 2017;21:184.
นุชรดา สามพายวรกิจ. ประสิทธิผลของการใช้ High flow nasal canula (HFNC) ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบาก โรงพยาบาล ๕๐ พรรษา มหาวชิราลงกรณ์ วารสารโรงพยาบาลหนองคาย. 2566;1:1-22.
Wu JH, Wang CC, Lu FL, Huang SC, Wu ET. The applications of high-flow nasal cannulas in pediatric intensive care units in Taiwan. J Formos Med Assoc. 2024;S0929-6646:00244-4.
จุฑามาศ สุจริต.ประสิทธิผลของการใช้ High-Flow Nasal Cannula ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากในโรงพยาบาลชุมชนระดับทุติยภูมิ. วารสารกุมารเวชศาสตร์. 2567;3 : 61-80.
ศุภัคษร พิมพ์จันทร์. ผลการรักษาผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากด้วยการใช้เครื่องให้อากาศผสมออกซิเจนอัตราการไหลสูงในโรงพยาบาลหนองบัวแดง. ชัยภูมิเวชสาร. 2565;42:47-54.
Asseri AA, AlQahtani YA, Alhanshani AA, Ali GH, Alhelali I. Indications and safety of high flow nasal cannula in pediatric intensive care unit: Retrospective single center experience in Saudi Arabia. Pediatric Health Med Ther. 2021;12:431-7.
Chupinijrobkob P. Effectiveness of implementing evidence-based nursing practice for pediatric patients receiving heated humidified high-flow nasal cannula (HHHFNC). Thammasat University Hospital Journal Online. 2023;8:28-45.
อัจจิมาวดี พงศ์ดารา. ผลการใช้ High Flow Nasal Cannula (HFNC) ในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบาก. วารสารกุมารเวชศาสตร์. 2565;58:175-81.
Slain KN, Shein SL, Rotta AT. The use of high-flow nasal cannula in the pediatric emergencydepartment. J Pediatr (Rio J). 2017;93:s36-45.
ภัณฑิลา สิทธิ์การค้า. การศึกษาเปรียบเทียบการรักษาผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะหายใจลำบากด้วยการให้ High flow nasal cannula กับการรักษาด้วยออกซิเจนตามการรักษาปกติ [Internet]. 2563 [cited 15 April 2024]. Available from:https://www.thaipedlung.org/download/Chula_Panthila_Edited.pdf.
Iplik G, Yildizdas D, Yontem A. Clinical factors of high-flow nasal cannula oxygen success in children. J Pediatr Intensive Care. 2021;12:71-8.
Ballestero Y, De Pedro J, Portillo N, Martinez-Mugica O, Arana-Arri E, Benito J. Pilot clinical trial of high-flow oxygen therapy in children with asthma in the emergency service. J Pediatr. 2018;194:204-10.e3.
Baudin F, Buisson A, Vanel B, Massenavette B, Pouyau R, Javouhey E. Nasal high flow in management of children with status asthmaticus: A retrospective observational study. Ann Intensive Care. 2017;7:55.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย และ สมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
