ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการขาดและพร่องวิตามินดีในผู้ป่วยเด็กพิการทางสมอง

บทคัดย่อ

ความเป็นมา:  ภาวะสมองพิการ เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในประเทศไทย เป็นภาวะที่มีผลต่อการทำงานของร่างกายหลายระบบ โดยส่งผลให้เกิดความชุกที่เพิ่มขึ้นของภาวะทุพโภชนาการในผู้ป่วยกลุ่มนี้เมื่อเปรียบเทียบกับผู้ป่วยเด็กทั่วไป ซึ่งรวมไปถึงการขาดสารอาหารรองและวิตามิน เช่น วิตามินดี ที่มีส่วนสำคัญในสุขภาวะของระบบกระดูกกล้ามเนื้อ และระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ภาวะการขาดวิตามินดี ทำให้อัตราการติดเชื้อและอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้น

วัตถุประสงค์: เพื่อค้นหาความชุกของภาวะการขาดวิตามินดี ในผู้ป่วยภาวะสมองพิการที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง เก็บข้อมูลในผู้ป่วยภาวะสมองพิการ อายุต่ำกว่า 18 ปี ที่ได้รับการวินิจฉัยและติดตามการรักษาที่คลินิกระบบประสาท ในช่วงวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2565 ถึงวันที่ 30 กันยายน พ.ศ.2566 เพื่อหาระดับวิตามินดีและปัจจัยที่มีส่วนในการทำให้เกิดภาวะขาดวิตามินดี

ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 24 รายที่เข้าร่วมงานวิจัย โดยเป็นผู้ชาย 16 ราย ร้อยละ 66.7 และอีก 6 รายเป็นผู้หญิง ร้อยละ 33.3 พบว่ามีผู้ป่วย 18 รายที่มีภาวะขาดวิตามินดี ร้อยละ 75 โดยกลุ่มที่พร่องหรือขาดวิตามินดี พบในเพศชายและเด็กที่มีภาวะ stunting มากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ปัจจัยที่มีความสำคัญทางนัยสถิติที่ทำให้เกิดภาวะขาดวิตามินดี ได้แก่ โรคลมชัก (odds ratio 16.9, 95% CI 1.3-223.1, p value 0.03) และยากันชักกลุ่ม CYP 450 inducers (odds ratio 13.0, 95% CI 1.2-140.7, p value 0.04).

สรุป:จากการศึกษาพบว่าความชุกของภาวะขาดวิตามินดีในผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะสมองพิการเป็นร้อยละ 75 และปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริม ได้แก่ โรคลมชัก และยากันชักกลุ่ม CYP 450 inducers