การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน โดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกุง อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน โดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกุง อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ แบ่งเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1)วิเคราะห์สถานการณ์ปัญหา 2)พัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน 3)ทดลองการใช้รูปแบบ 4)ประเมินผล กลุ่มเป้าหมายหลักในการศึกษา คือ กลุ่มผู้ปกครองของเด็กก่อนวัยเรียนที่ จำนวน 60 คน  และกลุ่มผู้พัฒนาจำนวน 30 คน เครื่องมือรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป, แบบประเมินความรู้เกี่ยวกับทันตสุขภาพเด็กก่อนวัยเรียน, แบบประเมินเจตคติเกี่ยวกับทันตสุขภาพเด็กก่อนวัยเรียน, แบบประเมินการปฏิบัติในการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน และแบบตรวจสภาวะสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 83 อยู่ในกลุ่มอายุ 51-60 ปี สถานภาพสมรส การศึกษาระดับประถมศึกษา มีอาชีพเกษตรกรรม ด้านความสัมพันธ์กับเด็กส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์กับเด็กเป็นปู่ ย่า ตา ยาย ด้านการดื่มนมในขวดส่วนใหญ่ยังให้เด็กดื่มนมในขวด และส่วนใหญ่ให้เด็กแปรงฟันเอง  ผลการประเมินความรู้เกี่ยวกับทันตสุขภาพเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง ก่อนการให้ความรู้มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 6.83 คะแนน และหลังการให้ความรู้มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 9.27 คะแนน ผลการประเมินเจตคติเกี่ยวกับทันตสุขภาพเด็กก่อนวัยเรียนของผู้ปกครอง พบว่า หลังการพัฒนามีคะแนนเพิ่มสูงขึ้น อยู่ในระดับดีมาก ( = 2.48 , SD = 0.77)  ผลการประเมินการปฏิบัติในการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้ปกครอง พบว่า หลังการพัฒนามีคะแนนระดับดีมาก คือการให้เด็กแปรงฟันในตอนเช้าก่อนมาศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก