การพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บไขสันหลังระยะกลางที่มีปัญหาซับซ้อน: กรณีศึกษา 2 ราย

ผู้แต่ง

  • นงเล็ก แก้วมะไฟ โรงพยาบาลมหาสารคาม

คำสำคัญ:

การพยาบาลระยะกลาง, การบาดเจ็บไขสันหลัง, ภาวะแทรกซ้อน

บทคัดย่อ

การบาดเจ็บไขสันหลังส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหว การรับความรู้สึก และการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ ส่งผลต่อสภาพร่างกาย จิตใจ สังคม และคุณภาพชีวิต การฟื้นฟูระยะกลางเป็นช่วงสำคัญในการฟื้นฟูสมรรถภาพและป้องกันภาวะแทรกซ้อน

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบภาวะแทรกซ้อน ผลลัพธ์การฟื้นฟู และผลการพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บไขสันหลังระยะกลางที่มีระดับการบาดเจ็บต่างกัน กรณีศึกษา 2 ราย

วิธีการศึกษา: เลือกกรณีศึกษาแบบเจาะจง ผู้ป่วยบาดเจ็บไขสันหลังระยะกลาง 2 ราย ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยเวชกรรมฟื้นฟู โรงพยาบาลมหาสารคาม ระหว่างเดือนมกราคม - กรกฎาคม พ.ศ. 2568 ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษาเปรียบเทียบ (Comparative Case Study) เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วย ศึกษาประวัติผู้ป่วย การดำเนินการของโรค การรักษาพยาบาล โดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วย และวิเคราะห์กรณีศึกษาโดยใช้แบบแผน

การรับรู้สุขภาพของกอร์ดอน และการดูแลผู้ป่วยโดยใช้กระบวนการพยาบาลและทฤษฎีการพยาบาลของโอเร็ม

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยบาดเจ็บระดับสูง (C4-C6) มีภาวะแทรกซ้อนหลายประการ ได้แก่ การกลืนลำบาก กล้ามเนื้อเกร็ง ภาวะประสาทอัตโนมัติตอบสนองผิดปกติ แผลกดทับ การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ท้องผูก และซึมเศร้า คะแนนดัชนีบาร์เทลเพิ่มจาก 0 เป็น 5 คะแนน แสดงถึงการพึ่งพาในระดับสูง ส่วนผู้ป่วยบาดเจ็บระดับต่ำ (T11-T12) พบภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่า คะแนนดัชนีบาร์เทลเพิ่มจาก 20 เป็น 30 คะแนน สะท้อนความสามารถดูแลตนเองบางส่วนและผลการฟื้นฟูที่ดีกว่า ที่ระยะวันนอนรักษา 11 วันเท่ากัน

สรุป: ระดับการบาดเจ็บมีผลโดยตรงต่อความรุนแรงของภาวะแทรกซ้อนและศักยภาพการฟื้นฟู การประเมินแบบองค์รวมและการวางแผนการพยาบาลเฉพาะรายจึงมีความสำคัญในการลดภาวะแทรกซ้อนและส่งเสริมการฟื้นฟู ข้อเสนอแนะคือควรพัฒนาแนวทางการพยาบาลที่สอดคล้องกับระดับการบาดเจ็บและเสริมสร้างศักยภาพผู้ป่วยและครอบครัวเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตระยะยาว

เอกสารอ้างอิง

กิ่งแก้ว ปาจรีย์. (2561). การฟื้นฟูระบบประสาททันยุค 2561. กรุงเทพฯ: ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.

จิรภา สิงห์สูง. (2564). การพยาบาลผู้ป่วยที่มีการบาดเจ็บที่ไขสันหลังและไขสันหลังฟกซ้ำ. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี, 30(2), 53–61.

พัชรี บุตรแสนโคตร & จุฑามาศ คงกลาง. (2564). การพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนผู้ป่วยบาดเจ็บกระดูกสันหลังและไขสันหลังในระยะฟื้นฟู. ศรีนครินทร์เวชสาร, 36(5), 640–646.

สุพาพร ตันดี. (2565). การพยาบาลผู้บาดเจ็บกระดูกสันหลังระดับคอส่วนล่าง: กรณีศึกษา. วารสารสำนักงานสาธารณสุข จังหวัดขอนแก่น, 4(2), 328–329.

อัญชลี ยศกรณ์. (2564). การเกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดกระดูกสันหลังในสถาบันประสาทวิทยา. วชิรสารการพยาบาล, 23(2), 44-56.

Ackery, A., Tator, C., & Krassioukov, A. (2004). A global perspective on spinal cord injury epidemiology. Journal of Neurotrauma, 21(10), 1355–1370. https://scihub.se/10.1089/neu.2004.21.1355

Berlowitz, D. J., Wadsworth, B., & Ross, J. (2016). Respiratory problems and management in people with spinal cord injury. Breathe, 12(4), 328–340. https://doi.org/10.1183/20734735.012616

Lindholm, B., & Vickery, T. (2023). Autonomic dysreflexia: Recognition and management. British Journal of Nursing, 32(2), 65–71. https://doi.org/10.12968/bjon.2023.32.2.65

Magnuson, F. S., Christensen, P., Krassioukov, A., Rodriguez, G., Emmanuel, A., Kirshblum, S., & Krogh, K. (2023). Neurogenic bowel dysfunction in patients with spinal cord injury and multiple sclerosis An updated and simplified treatment algorithm. Journal of Clinical

Medicine, 12(22), Article 6971. https://doi.org/10.3390/jcm12226971McDonald, J. W., & Sadowsky, C. (2002). Spinal-cord injury. The Lancet, 359(9304), 417–425. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(02)07603-1

National Spinal Cord Injury Statistical Center. (2024). Traumatic Spinal Cord Injury Facts and figures at a glance. https://msktc.org/sites/default/files/Facts-and-Figures-2024-Eng-508.pdf

World Health Organization. (2023a). Spinal cord injury: Key facts. https://www.who.int/news room/fact-sheets/detail/spinal-cord-injury

World Health Organization. (2023b). International perspectives on spinal cord injury. https://www.who.int/publications/i/item/international-perspectives-on-spinal-cord-injury

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-26

รูปแบบการอ้างอิง

1.
แก้วมะไฟ น. การพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บไขสันหลังระยะกลางที่มีปัญหาซับซ้อน: กรณีศึกษา 2 ราย. Acad J Nurse Health Sci [อินเทอร์เน็ต]. 26 ตุลาคาม 2025 [อ้างถึง 31 ตุลาคาม 2025];5(3):33-48. available at: https://he04.tci-thaijo.org/index.php/AJNHS/article/view/3850

ฉบับ

ประเภทบทความ

รายงานผลการวิจัย