ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความรุนแรงของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างในผู้ป่วยเด็กจากเชื้ออาร์เอสวีที่โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: การติดเชื้อไวรัสอาร์เอสวีพบว่ามีความรุนแรงของโรคได้หลายระดับตั้งแต่เป็นไข้หวัด หลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบจนมีภาวะระบบหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน และพบว่าเป็นสาเหตุหลักของการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างในผู้ป่วยเด็กจนต้องเข้านอนโรงพยาบาลโดยเฉพาะในผู้ป่วยเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี

วัตถุประสงค์: เพื่อหาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างที่มีความรุนแรงจากเชื้ออาร์เอสวี

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบย้อนหลัง ในผู้ป่วยเด็กติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างจากเชื้อไวรัสอาร์เอสวี (หลอดลมอักเสบ หลอดลมฝอยอักเสบ และปอดอักเสบ) ที่มีการตรวจยืนยันทางห้องปฏิบัติการอายุระหว่าง แรกเกิด ถึง 5 ปี ที่รับการรักษาในหอผู้ป่วยกุมารเวชกรรม และหอผู้ป่วยวิกฤตกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรีตั้งแต่ วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 ถึงวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2567 เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ โดยมีนิยามโรครุนแรงคือ ผู้ป่วยเด็กที่มีผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ ยืนยันว่ามีการติดเชื้อไวรัสอาร์เอสวี ร่วมกับมีการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนล่างที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะหลอดลมฝอยอักเสบ หรือปอดอักเสบ ร่วมกับมีค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือดต่ำกว่าร้อยละ 95 หรือมีอัตราหายใจเร็วกว่าเกณฑ์ปกติตามอายุ (ทารกแรกเกิดถึง 2 เดือน หายใจเร็วมากกว่า 60 ครั้งต่อนาที อายุ 2 เดือน ถึง 1 ปี หายใจเร็วมากกว่า 50 ครั้งต่อนาที และอายุ 1-5 ปี หายใจเร็วมากกว่า 40 ครั้งต่อนาทีตามลำดับ) หรือมีหน้าอกบุ๋ม หรือได้รับการรักษาด้วยเครื่องช่วยหายใจหรือเครื่องให้ออกซิเจนอัตราการไหลสูง (high flow nasal cannula) การวิเคราะห์ทางสถิติด้วยโลจิสติกรีเกรสชัน รายงาน OR และ 95% CI

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเด็กที่ติดเชื้อไวรัสอาร์เอสวี จำนวน 723 คน มีผู้ป่วยเด็กที่เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างจำนวน 631 คน และ 286 คน เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และพบว่า 55 คน (ร้อยละ 25) มีอาการรุนแรง ซึ่งมี 44 คน (ร้อยละ 20) ต้องใช้เครื่องให้ออกซิเจนอัตราการไหลสูง (high flow nasal cannula) และ 11 คน (ร้อยละ 5) ต้องใส่ท่อช่วยหายใจ แต่ไม่มีรายงานการเสียชีวิตในโรงพยาบาล การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติ พบว่าโรคหืดเป็นปัจจัยเดียวที่มีความสัมพันธ์กับความรุนแรงของโรค (OR 15.5; 95% CI 3.84–62.65; p<0.001) ในขณะที่ปัจจัยอื่น ๆ ไม่พบความสัมพันธ์กับความรุนแรงของโรค

สรุป: ผู้ป่วยเด็กติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่างจากไวรัสอาร์เอสวี พบว่าเกือบครึ่งหนึ่งมีอายุน้อยกว่า 1 ปี และพบอาการรุนแรงประมาณหนึ่งในสี่  พบว่าผู้ป่วยเด็กที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคหืด สัมพันธ์กับอาการที่รุนแรงมากกว่าโรคประจำตัวอื่น ๆ ควรเฝ้าระวังใกล้ชิด