สาเหตุ และปัจจัยทำนายการเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นเป็นภาวะที่พบบ่อยในระบบทางเดินอาหาร อีกทั้งยังเป็นภาวะฉุกเฉินสำคัญที่ต้องได้รับการช่วยเหลืออย่างทันท่วงที สำหรับสาเหตุ และปัจจัยทำนายการเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นในโรงพยาบาลปากช่องนานายังไม่เคยมีการศึกษามาก่อน จึงทำการศึกษานี้ ผู้ป่วยและวิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบย้อนหลัง เพื่อศึกษาถึงสาเหตุ ปัจจัยทำนายการเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นในผู้ป่วยโรงพยาบาลปากช่องนานา ระหว่างเดือนตุลาคม 2557 ถึง กันยายน 2560 ที่อาเจียนเป็นเลือดและถ่ายดำ และได้รับการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์สหสัมพันธ์ และการวิเคราะห์การถดถอยแบบพหุ ผลการวิจัย: มีผู้ป่วยภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น 179 คน ส่วนใหญ่มีอายุมากกว่า 60 ปี เพศชายต่อเพศหญิง 2.3:1 เกิดจาก Non-variceal bleeding จำนวน 140 คน (ร้อยละ 78.2) โดยมีสาเหตุสูงสุดจาก Gastric ulcer จำนวน 94 คน (ร้อยละ 52.5) มี Variceal bleeding จำนวน 39 คน (ร้อยละ 21.8) ตำแหน่งของ Peptic ulcer ที่พบมากสุดคือ Gastric antrum จำนวน 74 คน (ร้อยละ 66.1) รองลงมาคือ Gastric pylorus จำนวน 12 คน (ร้อยละ 10.7) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น พบว่า ประวัติการดื่มสุรา การสูบบุหรี่ ความเข้มข้นเลือดน้อยกว่า 30 % การได้รับ NSAIDs อาเจียนเป็นเลือด ซีด อ่อนเพลีย และปวดท้องลิ้นปี่ จะมีโอกาสเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นสูงเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.03, 0.00, 0.00, 0.02, 0.00, 0.02 และ 0.03 ตามลำดับ สรุป: ถ้าลดปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิด อาจจะช่วยป้องกันภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นได้