การศึกษาค่า Carcinoembryonic antigen (CEA) ในผู้มารับบริการ ที่โรงพยาบาลมะเร็งอุดรธานี

บทคัดย่อ

          มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่พบบ่อย และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของประชากรในประเทศไทยที่มี แนวโน้มสูงขึ้น ปัจจุบัน Carcinoembryonic antigen (CEA) ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายให้ใช้เป็น Tumor marker สำหรับมะเร็งลำไส้ใหญ่จะพบ CEA สูงได้มากและได้บ่อยกว่ามะเร็งชนิดอื่น ๆ การศึกษาในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของค่า Carcinoembryonic antigen (CEA) กับการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ ในผู้มารับบริการที่โรงพยาบาลมะเร็งอุดรธานี โดยใช้แบบบันทึกเก็บข้อมูลระหว่างเดือน มกราคม พ.ศ.2555-เดือน ธันวาคม พ.ศ.2558 ในกลุ่มประชากรที่มีผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการครบถ้วน พบผู้เข้ารับบริการ 781 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มผู้ไม่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ 683 ราย และกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ 98 ราย พบว่า ผู้ไม่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ และผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่มีค่า CEA เฉลี่ย 3.99 และ 135.81 ng/mL ตามลำดับ พบว่า ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่มีค่าเฉลี่ยของ CEA สูงกว่ากลุ่มผู้ไม่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p value <0.05) และ พบว่า เพศ อายุ Body mass index (BMI) ประวัติญาติสายตรงเป็นมะเร็ง การสูบบุหรี่ การดื่ม แอลกอฮอล์ ค่า CEA และ ผลตรวจ Fecal occult blood test มีความสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p value <0.05) ส่วนประวัติการทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ ไม่มีความสัมพันธ์อย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ ในกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ พบว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างค่า CEA กับ Stage ของมะเร็ง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อนำระดับของ CEA มาหาค่า Cut off เพื่อใช้ในการทำนายการเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ พบว่าที่ระดับ 3.71, 3.79, 4.15 ng/mL มีความไวในการทำนาย ร้อยละ 58.7, 55.1 และ 48.1 และความจำเพาะร้อยละ 82.5, 92.9 และ 83.3 พื้นที่ใต้กราฟ 0.731, 0.761 และ 0.624 ตามลำดับ พบว่าผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่มีค่าเฉลี่ย CEA สูงกว่ากลุ่มผู้ไม่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และมีความสัมพันธ์ระหว่างค่า CEA กับ Stage ของมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ หากพิจารณาค่า cut off ที่เหมาะสมร่วมด้วย จะสามารถนำค่า CEA มาใช้เพื่อช่วยในการวินิจฉัย เฝ้าระวังและค้นหาความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ โดยต้องคำนึงถึงประวัติการ ตรวจร่างกายและการตรวจทางการแพทย์อื่น ๆ ประกอบด้วย เพื่อใช้ประเมินการพยากรณ์โรคของผู้ป่วยก่อน ได้รับการรักษาเพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้ป่วยต่อไป