ผลลัพธ์การดูแลเท้าผู้ป่วยเบาหวานกลุ่มเสี่ยงสูงโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ โรงพยาบาลกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: ศึกษาผลลัพธ์การดูแลเท้าผู้ป่วยเบาหวานความเสี่ยงสูงโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ วิธีการศึกษา: เป็น การศึกษาเชิงปฏิบัติการโดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงคือ เป็นผู้ป่วยเบาหวานที่มีความเสี่ยงสูงต่อ การ เกิดแผลที่เท้า รวบรวมข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม-30 กันยายน พ.ศ.2559 โดยบันทึกข้อมูล เพศ อายุ สิทธิ การรักษา ระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวาน ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับความรู้สึกที่เท้าด้วย Monofilament และการวัด สมรรถภาพหลอดเลือดแดงส่วนปลาย (ABI) ผู้ที่ข้อมูลไม่ครบจะถูกคัดออก ผลการศึกษา: คัดกรอง เท้าผู้ป่วย เบาหวาน 3,893 ราย (ร้อยละ 71.9) พบเป็นกลุ่มความเสี่ยงต่ำ ร้อยละ 36.6 กลุ่มเสี่ยงปานกลางร้อยละ 25.7 และกลุ่ม เสี่ยงสูงร้อยละ 36.7 โดยกลุ่มความเสี่ยงสูง ตรวจเท้าด้วยเครื่อง ABI พบผลผิดปกติ 64 ราย (ร้อยละ 4.36) ผู้ป่วย สมัครใจรับการดูแลตามคู่มือ 34 ราย หลังได้รับการดูแลพบว่าการรับความรู้สึกเท้าขวาและเท้าซ้าย เป็นปกติ เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 29.4 และ 32.4 เป็นร้อยละ 55.9 และ 52.9 ตามลำดับ จำนวนจุดชาเท้าลดลงของเท้าขวาและ เท้าซ้ายเท่ากับ 1 จุดและ 0.8 จุด จำนวนจุดที่ชาเฉลี่ยทั้งสองเท้าลดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ผลการ ประเมินหลอดเลือดที่เท้าขวาและเท้าซ้ายเป็นปกติเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 32.4 และ 29.4 เป็นร้อยละ 55.9 และ 55.9 ตามลำดับ ค่าเฉลี่ย ABI ของเท้าทั้ง 2 ข้างหลังได้รับการดูแลดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ค่าเฉลี่ยระดับ น้ำตาลในเลือด (FBS) หลังการดูแล (X=130.6, SD=37.91) ลดลงกว่าก่อนดูแล (X=157, SD=48.55) อย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ภาพรวมของการตัดอวัยวะลดลง ปี พ.ศ.2559 ตัดขา 1 ราย ลดลงร้อยละ 66 ตัดนิ้วเท้า 5 ราย ลดลงร้อยละ 64.2 สรุปผลและข้อเสนอแนะ: การตรวจคัดกรองเท้าผู้ป่วยเบาหวาน ร่วมกับการดูแลเท้า ด้วยสหสาขาวิชาชีพ สามารถลดความเสี่ยงการเกิดแผลที่เท้า และลดอัตราการถูกตัดอวัยวะ ในผู้ป่วยเบาหวาน ได้ จึงควรมีการตรวจเท้าผู้ป่วยเบาหวาน และสร้างการมีส่วนร่วมของครอบครัว ชุมชน และสถานบริการทุกระดับ ในการดูแลเท้าให้ต่อเนื่องทุกปี