ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดวาร์ฟารินเกินขนาดในวาร์ฟารินคลินิก โรงพยาบาลสตึก จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ในรายงานนี้ คือ ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดวาร์ฟารินเกินขนาดและผลข้างเคียงของมัน โดยเลือกตัวอย่างจากผู้ป่วยที่ขึ้นทะเบียนในวาร์ฟารินคลินิก โรงพยาบาลสตึก ที่มี INR มากกว่า 3.0 ในผู้ป่วย ที่ไม่ได้ผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจและ INR มากกว่า 3.5 ในผู้ป่วยที่ผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจ มีผู้ป่วยที่ INR ผิดปกติ 134 ราย ในปี 2560 ใช้แบบสอบถามและใช้สถิติเชิงพรรณนา เพื่อแสดงค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย มัธยฐาน และส่วน เบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์โดย X²- test, Student T test และ แบบถดถอยพหุคูณ เพื่อหาตัวแปรอิสระที่มีความ สัมพันธ์กับค่า INR ที่มากขึ้น มีผู้หญิงร้อยละ 42.4 ช่วง INR ที่พบมากสุดอยู่ในช่วง 3.0-4.0 เป็นร้อยละ 63.7 ขนาดยาวาร์ฟารินเฉลี่ย  23.1+4.1 มก. ต่อสัปดาห์ โรคที่มีข้อบ่งชี้มากที่สุดคือ Atrial fibrillation ร้อยละ 95.8, รับประทานยาไม่ถูกต้อง ร้อยละ 35 พบอาการไม่พึงประสงค์ เช่น จุดจ้ำเลือด ร้อยละ 18.8 และพบความสัมพันธ์ ของดัชนีมวลกายที่ต่ำ (BMI < 20 kg/m²) และขนาดวาร์ฟารินมากกว่า 20 มก.ต่อสัปดาห์ กับช่วงระดับ INR 3.0 - 4.0 มากที่สุดแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (P= 0.92 และ 0.46 ตามลำดับ)  และอายุ มากกว่า 60  ปีพบสัมพันธ์กับระดับ INR > 4.0-5.0 มากที่สุดแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.66) เมื่อพิจารณาโรคประจำตัว พบว่าโรคหัวใจล้มเหลว เพิ่มความเสี่ยงในการมีระดับ INR มากกว่า 3 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (odd ratio =1.108, P <0.001) และยิ่งมี จำนวนโรคมากขึ้นยิ่งมีความสัมพันธ์กับระดับ INR เพิ่มขึ้น (r =0.351,  P= 0.002) โดยสรุป ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับ เกิดวาร์ฟารินเกินขนาดคืออายุมากกว่า 60 ปี ดัชนีมวลกายน้อยกว่า 20 กก/ม² ความดัน โลหิตสูง หัวใจล้มเหลว การทำงานของไต (GFR) น้อยกว่า 60 มล. ต่อนาที และรับประทานยาวาร์ฟาริน มากกว่า 20 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์ และมีโรคเรื้อรังหลายโรค และหากพบผู้ป่วยมีปัจจัยดังกล่าวสามารถนำข้อมูล ประกอบการตัดสินใจและ วางแผนการรักษาเพื่อหาทางป้องกันในการเกิดวาร์ฟารินเกินขนาด