โลหิตจางจากการขาดเหล็กในฐานะสัญญาณเตือนถึงมะเร็งลำไส้ใหญ่

บทคัดย่อ

          สาเหตุที่พบบ่อยของภาวะโลหิตจางประเภทเม็ดเลือดแดงขนาดเล็ก คือ โรคโลหิตจางจากการขาด ธาตุเหล็ก และสาเหตุของการขาดเหล็กที่สำคัญ คือ การค่อยสูญเสียเหล็กออกไปเรื่อย ๆ จากรอยโรคในทาง เดินอาหาร โดยเฉพาะในผู้ป่วยชาย และ หญิงวัยทอง เช่น ในรายงานนี้ ซึ่งเป็นผู้ป่วยชายชาวเยอรมัน อายุ 74 ปี มาตรวจด้วยอาการอ่อนเพลีย 2-3 สัปดาห์ ตรวจร่างกายพบเพียงซีดเท่านั้น ผลการตรวจเลือด Hb 8.4 g%, MCV 67.1 fL, MCH 20.5 pg, RDW 16.0 %, ferritin 12.8 ng/mL, serum iron 21 ug/dL, TIBC 362 ug/dL,  transferrin saturation 6 %, CEA 18.68 ng/mL จึงให้การวินิจฉัยได้อย่างแน่ชัดว่าเป็นโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก และให้การรักษาด้วยยาเม็ดเข้าธาตุเหล็ก ในเวลา 6 สัปดาห์ถัดมา ผู้ป่วยมีอาการปวดท้อง และคลำได้ก้อนในท้อง บริเวณช่วงซ้ายบน ส่วนอาการโลหิตจางก็ยิ่งปรากฏชัดกว่าเดิมตรวจเลือดพบ Hb 6.0 g%, ferritin 62.8 ng/mL, CEA 297.39 ng/mL ผู้ป่วยเข้ารับการผ่าตัด left half colectomy ร่วมกับการตัดต่อมน้ำเหลืองรอบ ๆ ก้อนเนื้องอก ผลการตรวจทางจุลพยาธิวิทยา พบว่าลำไส้ใหญ่เป็น poorly differentiated adenocarcinoma และมะเร็งกระจายไป ที่ต่อมน้ำเหลืองหลายกลุ่ม ผู้ป่วยรายนี้ได้ย้ำให้เห็นว่า เมื่อวินิจฉัยโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กได้แล้วนั้น การตรวจละเอียดหารอยโรคในทางเดินอาหารนั้นเป็นสิ่งที่ไม่สามารถละเลย หรือเลื่อนออกไปได้ต่อให้ผู้ป่วย รายนั้นไม่มีอาการในทางเดินอาหาร หรือระดับ CEA ในเลือดจะขึ้นเพียงเล็กน้อยก็ตาม เพราะมิฉะนั้นแล้ว สาเหตุที่รุนแรงของโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เช่น มะเร็ง ก็อาจจะถูกมองข้ามไปได้