แพนไซโตพีเนียร่วมกับการขาดธาตุเหล็ก ในผู้ป่วยไธรอยด์ต่ำปฐมภูมิที่ ไม่มีอาการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
แม้ ว่า normochromic normocytic anemia จะเป็นภาวะที่พบได้ บ่อยในผู้ป่วยฮอร์โมนไธรอยด์ต่ำปฐมภูมิ ไม่ว่าจะมีอาการทางคลินิกร่วมด้วยหรือไม่ก็ตาม แต่ pancytopenia แบบในผู้ป่วยต่อไปนี้นับว่ายังพบน้อยมากผู้ป่วยเป็นหญิงไทยอายุ เพียง 24 ปี ถูกส่งตัวมาพบโลหิตแพทย์ เนื่องจากมี pancytopenia และอาการ ค่อย ๆ อ่อนเพลียเป็นเวลา 1 เดือน โดยไม่มีไข้ ตรวจร่างกายไม่พบความผิดปกติชัดเจน ยกเว้นความซีดที่เห็น อย่างเด่นชัด ตรวจเลือดก็พบว่า Hb 5.3 กรัม%, WBC 3,800/มม3, platelet 58,000/มม3, MCV 55.6 เฟมโตลิตร, MCH 15.8 พิโครกรัม, ferritin 14.4 นาโนกรัม/มล, serum iron 31 ไมโครกรัม/ดล, TIBC 381 ไมโครกรัม/ดล, ตรวจแยกชนิดของฮีโมโกลบิน พบ Hb A2 2.2 %, Hb F 2.0 %, TSH 21.04 uIU/mL, FT3 3.0 พิโครกรัม/มล, FT4 0.6 นาโนกรัม/ดล, ANA-ให้ผลบวกชนิด fine speckled cytoplasmic titer 1:80, anti-microsomal antibody 739.4 หน่วยสากล/มล, anti-thyro-peroxidase antibody 1,168.8 หน่วยสากล/มล, ตรวจไม่พบโคลนของ PNH ให้การ วินิจฉัยว่าเป็น pancytopenia ร่วมกับการขาดธาตุเหล็ก และฮอร์โมนไธรอยด์ต่ำแบบไม่มีอาการ และให้การรักษา ด้วยยาเข้าธาตุเหล็ก โดยที่ยังไม่ได้ให้ฮอร์โมนไธรอยด์ชดเชย pancytopenia ก็ดีขึ้นภายใน 3 เดือน ผลตรวจเลือด พบ Hb 12.8 กรัม%, Hct 39.4 %, WBC 10,900/มม3, platelet 111,000/มม3, MCV 83.3 เฟมโตลิตร, MCH 27.0 พิโครกรัม ภาวะ pancytopenia ในผู้ป่วยรายนี้อาจจะเกี่ยวข้องกับทั้งโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กโดยตรง และเกี่ยวกับภาวะ autoimmune process ที่ทำให้ ฮอร์โมนไธรอยด์ต่ำแต่ยังไม่ต่ำพอที่จะเกิดอาการของโรคไธรอยด ์ ต่ำก็ได้ เพราะเมื่อได้รับการรักษาด้วยยาเข้าธาตุเหล็กเพียงอย่างเดียว ผู้ป่วยหายจากภาวะซีดและเม็ดเลือดขาวต่ำแต่ระดับเกล็ดเลือดยังคงต่ำอยู่แม้จะยังไม่ต่ำพอที่จะต้องให้รับยากดภูมิคุ้มกันก็ตาม
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Peschle C, Zanjani ED, Gidari AS, McLauren WD, Gordon AS. Mechanism of thyroxine action on erythropoiesis. Doi: http://dx.doi.org/10.1210/endo-89-2-609
Zarychanski R, Houston DS. Anemia of chronic disease: A harmful disorder or an adaptive, beneficial response? CMAJ 2008; 179: 333-7.
Erdogan M, Kösenli A, Ganidagli S, Kulaksizoglu M. Characteristics of anemia in subclinical and overt hypothyroid patients. Endocr J 2012; 59: 213-20.
Das C, Sahana PK, Sengupta N, Giri D, Roy M, Mukhopadhyay P. Etiology of anemia in primary hypothyroid subjects in a tertiary care center in Eastern India. Indian J Endocrinol Metab 2012; 16 (Suppl 2): S361-3.
Shaaban H, Modi T, Modi Y, Sidhom IW. Hematologic recovery of pancytopenia after treatment of Hashimoto’s thyroiditis and primary adrenal insufficiency. N Am J Med Sci 2013; 5: 253-4.
Tsoukas MA. Pancytopenia in severe hypothyroidism. Am J Med 2014; 127: e11-e12.
Lee AC. Pancytopenia secondary to hypopituitarismmay just be due to hypothyroidism alone. Ann Hematol 2010; 89:1181.
Ganti AK, Shonka NA, Haire WD. Pancytopenia due to iron deficiency worsened by iron infusion: a case report. J Med Case Rep 2007; 1: 175. doi: 10.1186/1752-1947-1-175
Jhamb R, Kumar A. Iron deficiency anemia presenting as pancytopenia in an adolescent girl. Int J Adolesc Med Health 2011; 23: 73-4.
Parker C, Omine M, Richards S, Nishimura J, Bessler M, Ware R, et al. Diagnosis and management of paroxysmal nocturnal hemoglobinuria. Blood 2005; 106: 3699-709.
Cinemre H, Bilir C, Gokosmanoglu F, Bahcebasi T. Hematologic effects of levothyroxine in iron-deficient subclinical thypothyroid patients: a randomized doubleblind, controlled study. J Clin Endocrinol Metab 2009; 94: 151-6.
Adlin V. Subclinical hypothyroidism: deciding when to treat. Am Fam Physician 1998; 57: 776-80.
Mc Dermott MT, Chester Ridgway E. Subclinical hypothyroidism is mild thyroid failure and should be treated. J Clin Endocrinol Metab 2001; 86: 10, 4585-90.
Cines DB, Bussel JB. How I treat idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP). Blood 2005; 106: 2244-51.