การประเมินฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในเครื่องดื่มสมุนไพรและไวน์ไทย

บทคัดย่อ

อนุมูลอิสระเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เซลล์ร่างกายเสื่อมรวมทั้งเป็นสาเหตุของโรคหลายชนิด เพื่อไม่ให้เซลล์ร่างกายเสียหายในร่างกายจึงมีระบบต้านอนุมูลอิสระเพื่อทำลายอนุมูลอิสระโดยการจับหรือให้อิเลคตรอนจึงเป็นการลดหรือชะลอการเกิดปฏิกิริยาลูกโซ่ สารต้านอนุมูลอิสระมีหลายชนิด ได้แก่ วิตามินเอ ซี และอี ซีลีเนียม แคโรทีนอยด์ เฟลโวนอยด์ เป็นต้น สารเหล่านี้พบในพืชพื้นบ้านไทยหลายชนิด จากนโยบายหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ทำให้เกิดการแปรรูปสมุนไพรเป็นเครื่องดื่มหลากหลายชนิดและรูปแบบ ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์นครราชสีมาได้ศึกษาฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระในเครื่องดื่มสมุนไพรและไวน์ไทยที่เป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มแม่บ้านในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ และผลิตโดยผู้ผลิตท้องถิ่นของจังหวัดนครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ ด้วยวิธี 2, 2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) assay จำนวน 45 ตัวอย่าง พบว่า เครื่องดื่มสมุนไพรชนิดน้ำและเครื่องดื่มผงสำเร็จรูปมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในช่วงร้อยละ -0.7 ถึง 94.8 ชาสมุนไพรร้อยละ 11.2 ถึง 89.9 และไวน์องุ่นร้อยละ 82.7 ถึง 83.7 เครื่องดื่มที่มีฤทธิ์ ฯ สูง (มากกว่าร้อยละ 80) 5 อันดับ ได้แก่ น้ำสมุนไพรว่านชักมดลูก น้ำมะยม น้ำสมุนไพรสกัดจากกระชายดำ น้ำสมุนไพรสกัดจากลูกยอ และน้ำเก๊กฮวย (ร้อยละ 94.1±0.1, 93.4 ±0.2, 92.7±0.1, 94.8±0.2, 91.6±0.8 และ 90.2±0.2 ตามลำดับ) ผลของการศึกษาทำให้ผู้บริโภคทราบข้อมูลสำหรับเลือกผลิตภัณฑ์ รวมทั้งเป็นการส่งเสริมผลิตภัณฑ์หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์อีกทางหนึ่งด้วย