เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียในผู้ป่วยเด็ก โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา : รายงานผู้ป่วย 5 ปี

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง  :  เยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็กเป็นปัญหาที่สำคัญ ไม่เคยมีการรวบรวมข้อมูลของเชื้อที่เป็นสาเหตุในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ผู้ป่วยและวิธีการ:  ศึกษาแบบย้อนหลังผู้ป่วยที่เด็กที่รับไว้ในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา อายุตั้งแต่แรกเกิดถึง 15 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2543 ถึง 31 ธันวาคม 2547 เป็นเวลา 5 ปี ผลการศึกษา:  พบผู้ป่วยทั้งสิ้น 75 ราย แบ่งเป็นเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย 46 ราย จาก aseptic meningitis 27 ราย eosinophillic meningitis 1 ราย ไม่สามารถจัดกลุ่มได้ 1 ราย ในกลุ่มแบคทีเรีย พบเชื้อ H. influenzae เป็นสาเหตุอันดับแรก 9 ราย (ร้อยละ 19.6) รองลงมาเป็นเชื้อ S. pneumoniae 6 ราย (ร้อยละ 13) และเชื้อ E. coli 5 ราย (ร้อยละ 10.9) รายที่สามารถเพาะเชื้อขึ้นพบว่า H. influenzae ดื้อต่อยา ampicillin ร้อยละ 25 ขณะที่เชื้อ S.pneumoniae ดื้อต่อยา penicillin ร้อยละ 75 แต่พบว่า minimum inhibitory concentration ต่อ cefotaxime < 5.0 mg/ml แสดงถึง cefotaxime ขนาดสูงสามารถใช้รักษาได้ ผลการรักษามีผู้ป่วยเสียชีวิต 1 ราย จากเชื้อ S.pneumoniae เกิดภาวะ septicemia และ disseminated intravascular coagulopathy พบภาวะแทรกซ้อนขณะที่รักษาตัวในโรงพยาบาล 18 ราย ส่วนใหญ่เป็น subdural collection 11 ราย hydrocephalus 5 ราย cerebritis & empyema และ syndrome of inappropriate anti-diuretic hormone 3 ราย pneumonia 2 ราย และ ventriculitis 1 ราย การตรวจ C-reactive protein เพื่อช่วยในการวินิจฉัย พบว่าใช้ในการคาดคะเนการติดเชื้อแบบ aseptic ได้ดีกว่าแบคทีเรีย สรุป : เชื้อที่เป็นสาเหตุสำคัญของเยื่อหุ้มสมองอักเสบในเด็กเรียงลำดับ ได้แก่ H. influenza, S. pneumoniae และ E. coli โดยเชื้อ S. pneumoniae ที่พบมีการดื้อยาแบบ intermediated