โปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดด้วยหลักอริยสัจ 4 ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี

บทคัดย่อ

          โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดด้วยหลักอริยสัจ 4 ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 72 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 36 คน เท่ากัน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นโดยประยุกต์หลักอริยสัจ 4 และทฤษฎีการรับรู้ความสามารถตนเอง ระยะเวลา 10 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรมการสร้างเสริมความรู้ การรับรู้ความสามารถตนเอง และความคาดหวังในผลลัพธ์ ด้วยวิธีการบรรยายประกอบสไลด์  การประสบความสำเร็จด้วยตนเอง การเรียนรู้จากตัวแบบ การใช้คำพูดชักจูง การกระตุ้นเตือนการสาธิตและฝึกปฏิบัติการเลือกอาหารที่เหมาะสม การวิเคราะห์และอภิปรายปัญหาและหาแนวทางแก้ไขปัญหาด้วยหลักอริยสัจ และการติดตามเยี่ยมบ้าน ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับการบริการตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Paired samples t-test และ Independent t-test

          ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้เรื่องการบริโภคอาหารที่เหมาะสม การรับรู้ความสามารถตนเองในการบริโภคอาหารที่เหมาะสม ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการบริโภคอาหารที่เหมาะสม พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม เพิ่มขึ้นสูงกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) แบะมีระดับน้ำตาลในเลือดก่อนอาหารเช้าลดลงกว่าก่อนการทดลอง และลดลงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p>0.05) ข้อเสนอแนะจากการวิจัย โปรแกรมนี้สามารถนำไปประยุกต์ในการจัดกิจกรรมควบคุมระดับน้ำตาลในเลือกให้แก่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมและป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน