พฤติกรรมการดูแลตนเองและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวาน อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี

ชัช  จันทร์ขำ

ผู้แต่ง

ชัช จันทร์ขำ โรงพยาบาลด่านมะขามเตี้ย จ.กาญจนบุรี

คำสำคัญ:

การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด, พฤติกรรมการดูแลตนเอง, โรคเบาหวาน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน การได้รับการสนับสนุนทางสังคม พฤติกรรมการดูแลตนเอง ความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวาน

วิธีการวิจัย: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารักษาที่โรงพยาบาลด่านมะขามเตี้ย อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งแต่ตุลาคม 2566 ถึงกันยายน 2567 จำนวน 210 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน การได้รับการสนับสนุนทางสังคม พฤติกรรมการดูแลตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการทดสอบไค-สแควร์

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานระดับต่ำ (ร้อยละ 79.0) ได้รับการสนับสนุนทางสังคมในระดับสูง (ร้อยละ 58.1) มีพฤติกรรมการดูแลตนเองในระดับปานกลาง (ร้อยละ 71.5) และสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ (ร้อยละ 49.0) โดยพฤติกรรมการดูแลตนเองมีความสัมพันธ์กับความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.044) ส่วนความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน และการได้รับการสนับสนุนทางสังคม ไม่มีความสัมพันธ์กันทางสถิติกับความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

สรุปผล: บุคลากรสาธารณสุข ควรส่งเสริมให้ผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวาน ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดูแลตนเอง เพื่อให้สามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ และนำไปเป็นแนวทางการในดูแลผู้ป่วยเบาหวานกลุ่มอื่นต่อไป

References

ระวีวรรณ เลิศวัฒนารักษ์. โรคเบาหวานในผู้สูงอายุ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 20 ม.ค.2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dailynews.co.th/article/663767

วิมลรัตน์ จงเจริญ, วันดี คหะวงศ์, อังศุมา อภิชาโต, อรนิช แสงจันทร์, ประภาพร ชูกำเหนิด, กัลยาณี บุญสิน และคณะ. รูปแบบการส่งเสริมการดูแลตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. สงขลานครินทร์เวชสาร. 2555;6(1):71-84.

Deshpande AD, Harris-Hayes M, Schootman M. Epidemiology of diabetes and diabetes-related complications. Physical Therapy. 2008;88(11):1254-64.

วิทยา บุรณศิริ. เร่งรัดนโยบายรักษาเบาหวาน-ความดัน ลดแออัดในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ [อินเทอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ 20 ม.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://www.healthfocus.in.th/content/2012/07/876

Kaissi AA, Parchman M. Organizational factors associated with self-management behaviors in diabetes primary care clinics. The Diabetes Educator. 2009;35(5):843-50.

Gallagher R, Donoghue J, Chenoweth L, Stein-Parbury J. Self-management in older patients with chronic illness. International Journal of Nursing Practice. 2008;14(5):373-82.

Salahshouri A, Zamani Alavijeh F, Mahaki B, Mostafavi F. Effectiveness of educational intervention based on psychological factors on achieving health outcomes in patients with type 2 diabetes. Diabetol Metab Syndr. 2018;10(67):1-12.

มาโนชญ์ แสงไสยาศน์. พฤติกรรมการดูแลตนเอง และการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารวิจัยเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและคุณภาพชีวิต. 2564;1(3),59-70.

Schaefer C, Coyne JC, Lasarus RS. The health-related functions of social support. Journal of Behavioral Medicine. 1981;4(4):381-406.

Yamane T. Statistics: An Introductory Analysis. London: John Weather Hill. 1967.

American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes--2017 abridged for primary care providers. Clinical Diabetes. 2017;35(1):5-26.

ณาเดีย หะยีปะจิ, พิสิษฐ พวยฟุง. ปจจัยที่มีความสัมพันธตอการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผูปวยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับการตรวจติดตามระดับน้ำตาลที่กองการแพทยเทศบาลนครเชียงราย. วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา. 2562;20(3):83-94.

ลักษณา พงษ์ภุมมา, ศุภรา หิมานันโต. ความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลบางทราย อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสาร มฉก. วิชาการ. 2560;20(40):67-76.

Choi SE. Diet-specific family support and glucose control among Korean immigrants with type 2 diabetes. Diabetes Educ. 2009;35(6):978-85.

Gallagher R, Donoghue J, Chenoweth L, Stein-Parbury, J. Self-management in older patients with chronic illness. International Journal of Nursing Practice. 2008;14(5):373-82.

ธนวัฒน์ สุวัฒนกุล. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. 2561;12(3):515-22.

ฤทธิรงค์ บูรพันธ์, นิรมล เมืองโสม. ปัจจัยที่มีผลการต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2556;6(3):102-9.

รื่นจิต เพชรชิต. พฤติกรรมการดูแลตนเองและความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรงพยาบาลเคียนซา จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 2558;2(2):15-28.

กุสุมา กังหลี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้เป็นเบาหวานชนิดที่สองโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า. วารสารพยาบาลทหารบก. 2557;15(3):256-68.