ประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก
ประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก
คำสำคัญ:
ประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน , อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุกบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก การให้รับบริการสุขภาพเบื้องต้นจากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก และแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก เป็นการวิจัยแบบผสมผสานวิธี (Mixed Method Research) ดำเนินการศึกษาระหว่างเดือนตุลาคม 2566 - กันยายน 2567 เลือกพื้นที่ศึกษาเชิงคุณภาพโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Sampling) ภาคละ 1 จังหวัดๆ ละ 1 อำเภอ ๆ ละ 1 ตำบล และพื้นที่สมัครใจในการให้ทีมวิจัยลงพื้นที่ในการเก็บข้อมูล ข้อมูลเชิงปริมาณใช้ข้อมูลที่ อสม.รายงานผลการปฏิบัติงานผ่านแอปพลิเคชันสมาร์ท อสม. ในเดือนกันยายน 2567 ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง รวมทั้งเก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประเด็นการศึกษา และนำข้อมูลเชิงปริมาณและคุณภาพมารวบรวม ทำความเข้าใจและจัดกลุ่มข้อมูลตามประเด็นตามกรอบแนวคิดการศึกษา และนำเสนอข้อมูลวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) ความเชื่อมโยงความเป็นเหตุเป็นผลของข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า
ผลการวิเคราะห์ภาพรวมประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก อยู่ในระดับมาก ( ค่าเฉลี่ย = 2.49 ค่า SD. = 0.99 ค่าต่ำสุด 0.00 ค่าสูงสุด 3.00 ) โดยพบว่า อสม.เชิงรุกที่สามารถรายงานแบบ (อสม.1) และคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุ รวมกับสำรวจลูกน้ำยุงลาย ผ่านแอปพลิเคชันสมาร์ท อสม.มากที่สุด คือ อสม.ที่มีช่วงอายุระหว่าง 50-59 ปี จำนวน 23,187 คน คิดเป็นร้อยละ 39.61 และมีระยะเวลาการปฏิบัติงานระหว่าง 11-20 ปี จำนวน 19,242 คน คิดเป็นร้อยละ 32.87 รวมทั้งระดับประถมศึกษา จำนวน 31,290 คน (ร้อยละ 53.45) ทั้งนี้ผลการคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุ (ภาวะถดถอย 9 ด้าน) และสำรวจลูกน้ำยุงลาย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำข้อมูลไปวิเคราะห์ และใช้ประโยชน์ในเฝ้าระวังและเตือนภัยสุขภาพได้ รวมทั้งกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มเปาะบางที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ ส่วนใหญ่มีความพึงพอใจในการให้บริการสุขภาพเบื้องต้นจาก อสม. เนื่องจาก อสม.มีความสามารถให้บริการสุขภาพเบื้องต้นได้ ประกอบด้วย วัดความดันโลหิต ดัชนีมวลกาย การเจาะเลือดปลายนิ้วเพื่อหาระดับน้ำตาลในเลือด แนะนำ 3 อ 2 ส การจัดการลูกน้ำยุงลาย การจัดการขยะชุมชน และต้องการให้ อสม.การประสานส่งต่อให้ได้รับการดูแลจากหมอ 2 และหมอ 3 และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องช่วยเหลือกลุ่มเปาะปางที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
ข้อเสนอแนวทางพัฒนา 1) พัฒนาระบบรายงานผลการปฏิบัติงานของ อสม.โดยใช้ฐานข้อมูลทะเบียนประวัติ อสม.กรมสนับสนุนและสังเคราะห์นำเสนอระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ 2) ส่งเสริมศักยภาพ และเพิ่มพูนความรู้ อสม.ที่สอดคล้องกับสภาพปัญหาของพื้นที่ที่ต่อเนื่อง 3) ส่งเสริม สนับสนุนให้สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเป็นจุดจัดการข้อมูลผลการปฏิบัติงานของ อสม.เพื่อเชื่อมโยงประเด็นสุขภาพของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ(พชอ.) และบูรณาการหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาศักยภาพ และเพิ่มพูนความรู้แก่ อสม.
คำสำคัญ : ประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน , อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชิงรุก
