ผลของโปรแกรมการส่งเสริมภาวะโภชนาการเด็ก 2-5 ปี ที่มีภาวะทุพโภชนาการ ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 8

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (pretest posttest quasi-experimental research) แบบสองกลุ่ม เปรียบเทียบก่อนและหลัง โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมภาวะโภชนาการเด็ก 2-5 ปี ที่มีภาวะทุพโภชนาการที่ผู้วิจัยพัฒนารูปแบบขึ้นให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ และเหมาะสมกับผู้เลี้ยงดูเด็กที่เป็นปู่ ย่า ตา ยาย หรือผู้สูงอาย ในพื้นที่อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร ระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2564 ถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2565 กลุ่มตัวอย่างที่ทำการศึกษาเป็นประชากรในอำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร จำนวน 63 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 31 คน กลุ่มเปรียบเทียบ 32 คน ได้จากการสุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามการชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง และกราฟประเมินภาวะโภชนาการเด็ก 2 – 5 ปี วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา สถิติเชิงอนุมานเปรียบเทียบ Paired t-test และ Independent t-test โดยการนำเสนอด้วยค่า p–value ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ผลการศึกษาพบ น้ำหนักและส่วนสูงของเด็กในกลุ่มทดลองมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value = 0.0003 และ P-value < 0.0001) การเปรียบภาวะโภชนาการระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ พบส่วนสูงในกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05) แต่ไม่พบความแตกต่างของน้ำหนักระหว่างกลุ่มทั้งสอง และความรู้ของผู้ดูแลเด็ก 2-5 ปี ในกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.0001) โดยความรู้ด้านโภชนาการของผู้ดูแลเด็กในกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value = 0.0035) ข้อเสนอแนะ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงประสิทธิภาพของโปรแกรมในการปรับปรุงภาวะโภชนาการและความรู้ด้านโภชนาการของผู้ดูแลเด็ก โดยควรมีการขยายผลการศึกษาต่อเนื่องในระยะยาว เพื่อประเมินผลของโปรแกรมฯ ในด้านอื่นๆ รวมถึงการขยายโปรแกรมให้ครอบคลุมพื้นที่และกลุ่มเป้าหมายที่กว้างขึ้น และการพัฒนาหลักสูตรให้เหมาะสมกับความต้องการของผู้ดูแลเด็กในแต่ละพื้นที่เพื่อให้เกิดผลยั่งยืนต่อไป