Development of oral health care system for homebound and bedridden elderly in Chiang rai province
Development of oral health care system for homebound and bedridden elderly in Chiang rai province
Keywords:
Oral health care system, Oral health, Homebound elderly, Bedridden elderlyAbstract
This action research aimed to develop an oral health care system for home-bound and bedridden older adults in Chiang Rai Province, Thailand.
The study was conducted from July 2024 to June 2025 and involved 334 participants, including 234 family caregivers and 100 health care providers. The service providers comprised village health volunteers, multidisciplinary health personnel, and members of the committee responsible for developing the province's oral health care system.
The research was carried out in four phases: planning, action, observation, and reflection. Data were collected through questionnaires, interviews, and participatory workshops, and were analyzed using descriptive statistics.
The study resulted in the development of a community-based oral health care system that emphasized continuous, home-based care, supported by regular follow-ups and consultations from local health services. Key components of the system included structured referral pathways, caregiver training, and the integration of oral health into the broader health care system, grounded in holistic care principles. The initiative fostered collaboration among stakeholders and was recognized as a priority within provincial health policy. However, its long-term success will require sustained policy commitment and financial support to address challenges in implementation.
References
กระทรวงสาธารณสุข. การคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้าน [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 1 ธันวาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/cri/public/standard-report-detail/aa86b13e8cb60cae6c3216b7e3e5f151
กระทรวงสาธารณสุข. ร้อยละของผู้สูงอายุที่มีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่ และฟันหลัง (แท้หรือเทียม) ใช้งานไม่น้อยกว่า 4 คู่สบ [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://cri.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php?cat_id=db30e434e30565c12fbac44958e338d5&id=068491dac71f61ce79a9ea469a537a83
กระทรวงสาธารณสุข. ร้อยละผู้สูงอายุที่ติดบ้านติดเตียงได้รับการตรวจช่องปาก [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://cri.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report.php?cat_id=db30e434e30565c12fbac44958e338d5&id=c9ce49af46e33befdb01b4630bb64fab
สุภาพร พลายบุญ, วราภรณ์ คงสุวรรณ, จินตนา ดำเกลี้ยง. การพัฒนาและประเมินผลแนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลสุขภาพช่องปากในผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพา [วิทยานิพนธ์]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2562.
อาณัติ มาตระกูล. ประสิทธิผลในการใช้การสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจผู้ดูแลในการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุติดเตียง [วิทยานิพนธ์]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; ไม่ปรากฏปีพิมพ์.
จันทนา อึ้งชูศักดิ์, ฉวีวรรณ ภักดีธนากุล, อัญชลี เนาวรัตน์โสภณ, วรางคณา เวชวิธี, ศุภลักษณ์ เข็มทอง, สุณีวงศ์ คงคาเทพ, สุรัตน์ มงคลชัยอรัญญา, รัชนี ลิ้มสวัสดิ์. คู่มือการดูแลผู้สูงวัย: ช่องปากสุขี. กรุงเทพฯ: สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย; 2559. 7. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย. แผนยุทธศาสตร์สาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ปี พ.ศ. 2567–2570 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม). เชียงราย: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย; 2567.
ชิสา ตัณฑะกูล. การพัฒนาระบบการดูแลสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุติดบ้านหรือติดเตียงในชุมชนบ้านดอนแสลบ จังหวัดกาญจนบุรี [วิทยานิพนธ์]. สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2562.
กระทรวงสาธารณสุข. แผนงานทันตสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุประเทศไทย พ.ศ. 2558–2565. นนทบุรี: สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย; 2567.
World Health Organization. Everybody’s business: strengthening health systems to improve health outcomes. WHO’s Framework for Action. Geneva: World Health Organization; 2007.
เรวดี เพชรศิราสัณห์, นัยนำ หนูนิล, สายฝน เอกวรางกูร, ราตรี ฤทธิรัตน์, พิธาน สิทธิพงศ์, ทวีพล แสนภักดี. กระบวนการพัฒนาศักยภาพภาคีเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอต่อการจัดระบบดูแลผู้สูงอายุระยะยาวตำบลท่าขึ้น จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่. 2561;6:484–95.
World Health Organization. Universal health coverage (UHC) 2025 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 13 กรกฎาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/universal-health-coverage-(uhc)
Zhou X, Xu X, Li J, Hu D, Hu T, Yin W, et al. Oral health in China: from vision to action. Chin J Dent Res. 2018;10(1):1.
อภิบาลสุขภาพผู้สูงอายุจังหวัดร้อยเอ็ด. การพัฒนาระบบดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงแบบบูรณาการ: CHATU MODEL โรงพยาบาลจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสาธารณสุข. 2566;8(2):512–21.
ชิสา ตัณฑะกูล, จันทร์พิมพ์ หินเทาว์, วรรธนะ พิธพรชัยกุล. การพัฒนาระบบการดูแลสุขภาพช่องปากสำหรับผู้สูงอายุติดบ้านหรือติดเตียงในชุมชนบ้านดอนแสลบ จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารวิจัยและส่งเสริมสุขภาพชุมชน. 2565;16(3):193–206.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Chiang Rai Provincial Health Office

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย และบุคลากรท่านอื่น ในสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว