ไขกระดูกฝ่อที่แทรกซ้อนด้วยการติดเชื้อเอชไอวีดีขึ้นหลังการรักษาด้วยอ็อกซี่เมโธโลน: รายงานผู้ป่วย 1 ราย

บทคัดย่อ

          โรคไขกระดูกฝ่อ เป็นโรคของเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด เชื่อว่าเกิดจากขบวนการภูมิคุ้มกันต่อต้านตนเอง เป็นหลัก ผู้ป่วยจะมีลักษณะที่สำคัญคือ เม็ดเลือดขาว เม็ดเลือดแดง และเกล็ดเลือดต่ำ ร่วมกับเซลล์ต้นกำเนิด เม็ดเลือดในไขกระดูกน้อยลง การรักษานอกจะให้ horse antithymocyte globulin ร่วมกับ cyclosporine หรือ การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดแล้ว อาจจะใช้อ็อกซี่เมโธโลนซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชายสังเคราะห์รักษาก็ได้ ถ้าผู้ป่วยไม่ถึงขั้นเป็นไขกระดูกฝ่อแบบรุนแรงและในรายงานนี้เป็นการใช้อ็อกซี่เมโธโลนรักษาโรคไขกระดูกฝ่อที่ถูกซ้ำเติมด้วยการติดเชื้อ human immunodeficiency virus (HIV) ซึ่งเป็นผู้ป่วยชายไทย อายุ 40 ปี อาชีพขายของเร่ ตรวจพบ pancytopenia, Hb 7.1 กรัม%, WBC 2,700/มม³, platelet 7,000/มม³, N 23 %, L 62 %, reticulocyte 0.8 % ร่วมกับไขกระดูกฝ่อ จึงให้การวินิจฉัยว่าเป็นโรคไขกระดูกฝ่อ และรักษาด้วยอ็อกซี่เมโธโลน 150 มิลลิกรัมต่อวัน และให้เลือดทุกครั้งที่มีค่าความเข้มข้น Hb ต่ำกว่า 7.0 กรัม% 2 ปีถัดมา ผลตรวจเลือดพบว่ามี HIV antigen/antibody ให้ผลบวก และ CD4 count ได้ 437/มม.³ หรือ ร้อยละ 31 ยังไม่ได้เริ่มการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเอชไอวี นัดตรวจอาการและตรวจเลือดบ่อย ๆ พบว่าในระหว่างที่กินยาอ็อกซี่เมโธโลนเป็นเวลานาน ผลเลือดค่อย ๆ ดีขึ้นทุกปี เช่นเดียวกับค่า CD4 count จนสุดท้ายผู้ป่วยก็ไม่จำเป็นต้องรับเลือดอีกต่อไป แต่ในระหว่างนี้ ผู้ป่วยไม่ได้รับกาตรวจหา viral load ผลตรวจเลือดปัจจุบันคือ Hb 13.0 กรัม%, WBC 5,300/มม3, platelet 24,000/มม³ และ CD4 526/มม³  ดูเหมือนว่าผู้ป่วยรายนี้มีค่า CD4 count เพิ่มขึ้นอย่างช้า ๆ ราวกับตอบสนองต่อการรักษา ด้วยอ็อกซี่เมโธโลนโดยไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ แม้ว่ายาต้านไวรัสจะยังไม่ได้เริ่มก็ตาม