การประเมินการใช้ยา Ceftazidime ในหอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา (Drug Use Evaluation of Ceftazidime in Medical Ward at Maharat Nakhon Ratchasima Hospital)
Main Article Content
บทคัดย่อ
โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เป็นโรงพยาบาลศูนย์ขนาด 1,005 เตียง มีมูลค่าการใช้ยาต้านจุลชีพเป็นสัดส่วนสูงสุดของมูลค่าการใช้ยาทั้งหมดในโรงพยาบาล และมีมูลคำการใช้สูงขึ้นทุกปี โดยเฉพาะ ceftazidime มีมูลค่าการใช้เป็นอันดับ 1 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2538 บางส่วนอาจเกิดจากการใช้ยาอย่างไม่เหมาะสมซึ่งจะนำไปสู่ปัญหาการดื้อยาของเชื้อแบคทีเรีย โดยเฉพาะ Pseudomonas acruginosa ที่เป็นเชื้อที่ก่อปัญหาในโรงพยาบาลทำให้การรักษาไม่ได้ผลเกิดผลข้างเคียงและพิษของยาต้านจุลชีพรวมทั้งการสูญเสียทางเศรษฐกิจ จึงได้ทำการประเมินความเหมาะสมของการใช้ยา ceftazidime และการดำเนินงาน โดยทำการเก็บข้อมูลแบบ concurrent กับผู้ป่วยที่มีการใช้ ceftazidime ในหอผู้ป่วยอายุรกรรม 114 ราย ระยะเวลาการเก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม – 31 สิงหาคม 2539 (4 เดือน) ใช้เกณฑ์การใช้ยาจากเอกสารวิชาการที่ได้ปรับให้เหมาะสมกับการใช้ในโรงพยามหาราชนครราชสีมา ผลการศึกษาพบว่ามีการใช้ยาแบบ empiric therapy (86 ราย) มากกว่า document therapy (28 ราย ) มีความสอดคล้องตามเกณฑ์ที่กำหนดด้านข้อบ่งใช้ 104 ราย (ร้อยละ 91.2) ด้านการติดตามการใช้ยา ในเรื่องข้อมูลทั่วไป 66 ราย (ร้อยละ 57.9) การตรรจวัดการทำงานของไต 82 ราย (ร้อยละ 71.9) การส่งตรวจเพาะเชื้อและปรับตามความไวของเชื้อ 80 ราย (ร้อยละ 70.2) ด้านขนาดการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตปกติ 39 ราย (ร้อยละ 70.9) ในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง 2 ราย (ร้อยละ 3.4) ด้านอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ไม่สามารถประเมินได้เนื่องจากไม่พบอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา มีผู้เสียชีวิต 64 ราย (ร้อยละ 52.6) จากการศึกษาพบว่า ควรมีการควบคุมการใช้ยา ceftazidime ในด้านข้อบ่งใช้รวมทั้งปรับขนาดใช้ยาตามภาวะการทำงานของไต การประเมินการใช้ยา ceftazidime เภสัชกรสามารถมีบทบาทร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อให้เกิดการใช้ยาอย่างเหมาะสม มีมูลค่าการใช้ยาสมเหตุสมผล และเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษา
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Bambeger DM, Dahl SL. Impact of voluntary vs enforced compliance of third-generation use in teaching hospital. Arch Intern Med 1992;152:554-7.
Plumridge RJ. Cost comparison of intravenous antibiotic administration. Med J Aust 1990:153:516-8.
Lui YW, Girvan CL, Benn RA, et al. Drug utilization of ceftazidime in a teaching hospital. Aust J Hosp Pharm 1992;22:146-50.
สยมพร ศิริมาวิน. กลยุทธในการพัฒนาการใช้ยาต้านจุลชีพในโรงพยาบาล. วารสารผู้สั่งใช้ยา 2538;10:3-7.
วิษณุ ธรรมลิขิตกุล. การใช้ยาต้านจุลชีพในประเทศไทย (ตอนที่ 1). สารศิริราช 2535;44:311-7.
สุเทพ จารุศิริกุล, พรรณทิพย์ ฉายากุล, ขรรศักดิ์ ศิลปโภชากุล, สืบสาย กฤษณะพันธ์. สำรวจการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างเหมาะสมในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์. สงขลานครินทร์เวชสาร 2532;7:181-8.
นลินี อัศวโภคี, ศรีเบญจา ไวทยพิเชษฐ์, Heller RF. แบบแผนการใช้ยาปฏิชีวนะในภาควิชาอายุรศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช.วารสารโรคติดเชื้อและยาต้านจุลชีพ 2532;6:79-82.
Udomthavornsak B, Tatsanavivat P, Patjanasoontorn B, et al. Antibiotic use at a university hospital. J Med Assoc Thai 1990;73:168-74.
วิษณุ ธรรมลิขิตกุล. การใช้ยาต้านจุลชีพในประเทศไทย (ตอนที่ 2). สารศิริราช 2535:44:376-82.
Adu A, Armour CL. Drug utilization review (DUR) of the third generation cephalosporins: focus on ceftriaxone, ceftazidime and cefotaxime. Drug 1995;50(3):423-39.
สมหวัง ด่านชัยวิจิตร. นโยบายการใช้ยาต้านจุลชีพ. จุลสารชมรมควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลแห่งประเทศไทย 2539;6:20-4.
Joint Commission on Accreditation of Heathcare Organization. Accreditation manual for hospitals. Chicaco Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations, 1990.
ASHP guidelines on the pharmacists role in drug-use evaluation. Am J Hosp Pharm 1988;45:385-6.
กลุ่มงานเภสัชกรรมโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. รายงานผลปฏิบัติงานของกลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ประจำปีงบประมาณ 2538.
สาลินี คูทะโรจนานนท์. การศึกษาความเหมาะสมในการสั่งใช้ยา ceftazidime ของหอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. เอกสารอัดสำเนา, 2538.
Ballow CH, Schentag JJ. Trends in antibiotic utilization and bacterial resistance survillance group. Diag Microbiol Infect Dis 1992;15:37s-42s.
Jones RN.The current and future impact of antimicrobial resistance among nosocomial bacterial pathogen. Diagn Microbiol Infect Dis 1992;15:3s-10s.
คณะอนุกรรมการควบคุมการแพร่กระจายเชื้อในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. รายงาน nocosomial infection เดือน พฤษภาคม 2539.
Neu HC, Lathavikul P. Antibacterial activity and betalactamase stability of ceftazidime, an aminothiazolyl cephalosporin potentially active against Pseudomonas aeruginosa. Antimicrob Agents Chemother 1982;2:11-8.
สมชาย อรรฆศิลป์, พรรณพิศ สุวรรณกุล. New cephalosporins. จุฬาอายุรศาสตร์ 2535;5:11-8.
ธีระ ศิริสันธนะ. แนวทางการเลือกใช้เศฟาโลสปอริน รุ่นที่ 3. คลินิก 2529;2:15-20.
Sanders WE, Sanders CC. Inducible beta-lactamases : clinical and epidemiologic implications for use of newer cephalosporins. Rev Infect Dis 1988;10:830-47.
Cunha BA. Third-generation cephalosporins: a reveiw. Clin Ther 1992;14:616-50.
American Society of Hospital Pharmacists. Criteria for drug use evaluation. Bethesda: ASHP inc, 1989; 1:21-6.
Drug facts and comparisons. St. Louis: Facts and Comparisons, 1995:1954-7.
USP DI. Drug information for the health care professional. 15th ed. Massachusetts: Rand McNally, 1995:692-5.
McEvoy GK. AHFS drug information. Bethesda: ASHP inc, 1995:134-42.
Colburn PA. Appropriate but not cost effective ceftazidime use in a university hospital. Hosp Pharm 1989;24: 911-4.