การประเมินการใช้ยา Ceftazidime ในหอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา (Drug Use Evaluation of Ceftazidime in Medical Ward at Maharat Nakhon Ratchasima Hospital)

Main Article Content

สาลินี คูหะโรจนานนท์
มณีพรรณ ไกรวิศิษฏ์กุล

บทคัดย่อ

โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เป็นโรงพยาบาลศูนย์ขนาด 1,005 เตียง มีมูลค่าการใช้ยาต้านจุลชีพเป็นสัดส่วนสูงสุดของมูลค่าการใช้ยาทั้งหมดในโรงพยาบาล และมีมูลคำการใช้สูงขึ้นทุกปี โดยเฉพาะ ceftazidime มีมูลค่าการใช้เป็นอันดับ 1 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2538 บางส่วนอาจเกิดจากการใช้ยาอย่างไม่เหมาะสมซึ่งจะนำไปสู่ปัญหาการดื้อยาของเชื้อแบคทีเรีย โดยเฉพาะ Pseudomonas acruginosa ที่เป็นเชื้อที่ก่อปัญหาในโรงพยาบาลทำให้การรักษาไม่ได้ผลเกิดผลข้างเคียงและพิษของยาต้านจุลชีพรวมทั้งการสูญเสียทางเศรษฐกิจ จึงได้ทำการประเมินความเหมาะสมของการใช้ยา ceftazidime และการดำเนินงาน โดยทำการเก็บข้อมูลแบบ concurrent กับผู้ป่วยที่มีการใช้ ceftazidime ในหอผู้ป่วยอายุรกรรม 114 ราย ระยะเวลาการเก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม – 31 สิงหาคม 2539 (4 เดือน) ใช้เกณฑ์การใช้ยาจากเอกสารวิชาการที่ได้ปรับให้เหมาะสมกับการใช้ในโรงพยามหาราชนครราชสีมา ผลการศึกษาพบว่ามีการใช้ยาแบบ empiric therapy (86 ราย) มากกว่า document therapy (28 ราย ) มีความสอดคล้องตามเกณฑ์ที่กำหนดด้านข้อบ่งใช้ 104 ราย (ร้อยละ 91.2) ด้านการติดตามการใช้ยา ในเรื่องข้อมูลทั่วไป 66 ราย (ร้อยละ 57.9) การตรรจวัดการทำงานของไต 82 ราย (ร้อยละ 71.9) การส่งตรวจเพาะเชื้อและปรับตามความไวของเชื้อ 80 ราย (ร้อยละ 70.2) ด้านขนาดการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตปกติ 39 ราย (ร้อยละ 70.9) ในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง 2 ราย (ร้อยละ 3.4) ด้านอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ไม่สามารถประเมินได้เนื่องจากไม่พบอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา มีผู้เสียชีวิต 64 ราย (ร้อยละ 52.6) จากการศึกษาพบว่า ควรมีการควบคุมการใช้ยา ceftazidime ในด้านข้อบ่งใช้รวมทั้งปรับขนาดใช้ยาตามภาวะการทำงานของไต การประเมินการใช้ยา ceftazidime เภสัชกรสามารถมีบทบาทร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อให้เกิดการใช้ยาอย่างเหมาะสม มีมูลค่าการใช้ยาสมเหตุสมผล และเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษา

Article Details

How to Cite
1.
คูหะโรจนานนท์ ส, ไกรวิศิษฏ์กุล ม. การประเมินการใช้ยา Ceftazidime ในหอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา (Drug Use Evaluation of Ceftazidime in Medical Ward at Maharat Nakhon Ratchasima Hospital). MNRHJ [อินเทอร์เน็ต]. 6 มกราคม 2025 [อ้างถึง 14 มิถุนายน 2025];22(1):35-42. available at: https://he04.tci-thaijo.org/index.php/MNRHJ/article/view/2587
บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

Bambeger DM, Dahl SL. Impact of voluntary vs enforced compliance of third-generation use in teaching hospital. Arch Intern Med 1992;152:554-7.

Plumridge RJ. Cost comparison of intravenous antibiotic administration. Med J Aust 1990:153:516-8.

Lui YW, Girvan CL, Benn RA, et al. Drug utilization of ceftazidime in a teaching hospital. Aust J Hosp Pharm 1992;22:146-50.

สยมพร ศิริมาวิน. กลยุทธในการพัฒนาการใช้ยาต้านจุลชีพในโรงพยาบาล. วารสารผู้สั่งใช้ยา 2538;10:3-7.

วิษณุ ธรรมลิขิตกุล. การใช้ยาต้านจุลชีพในประเทศไทย (ตอนที่ 1). สารศิริราช 2535;44:311-7.

สุเทพ จารุศิริกุล, พรรณทิพย์ ฉายากุล, ขรรศักดิ์ ศิลปโภชากุล, สืบสาย กฤษณะพันธ์. สำรวจการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างเหมาะสมในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์. สงขลานครินทร์เวชสาร 2532;7:181-8.

นลินี อัศวโภคี, ศรีเบญจา ไวทยพิเชษฐ์, Heller RF. แบบแผนการใช้ยาปฏิชีวนะในภาควิชาอายุรศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช.วารสารโรคติดเชื้อและยาต้านจุลชีพ 2532;6:79-82.

Udomthavornsak B, Tatsanavivat P, Patjanasoontorn B, et al. Antibiotic use at a university hospital. J Med Assoc Thai 1990;73:168-74.

วิษณุ ธรรมลิขิตกุล. การใช้ยาต้านจุลชีพในประเทศไทย (ตอนที่ 2). สารศิริราช 2535:44:376-82.

Adu A, Armour CL. Drug utilization review (DUR) of the third generation cephalosporins: focus on ceftriaxone, ceftazidime and cefotaxime. Drug 1995;50(3):423-39.

สมหวัง ด่านชัยวิจิตร. นโยบายการใช้ยาต้านจุลชีพ. จุลสารชมรมควบคุมโรคติดเชื้อในโรงพยาบาลแห่งประเทศไทย 2539;6:20-4.

Joint Commission on Accreditation of Heathcare Organization. Accreditation manual for hospitals. Chicaco Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations, 1990.

ASHP guidelines on the pharmacists role in drug-use evaluation. Am J Hosp Pharm 1988;45:385-6.

กลุ่มงานเภสัชกรรมโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. รายงานผลปฏิบัติงานของกลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา ประจำปีงบประมาณ 2538.

สาลินี คูทะโรจนานนท์. การศึกษาความเหมาะสมในการสั่งใช้ยา ceftazidime ของหอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. เอกสารอัดสำเนา, 2538.

Ballow CH, Schentag JJ. Trends in antibiotic utilization and bacterial resistance survillance group. Diag Microbiol Infect Dis 1992;15:37s-42s.

Jones RN.The current and future impact of antimicrobial resistance among nosocomial bacterial pathogen. Diagn Microbiol Infect Dis 1992;15:3s-10s.

คณะอนุกรรมการควบคุมการแพร่กระจายเชื้อในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. รายงาน nocosomial infection เดือน พฤษภาคม 2539.

Neu HC, Lathavikul P. Antibacterial activity and betalactamase stability of ceftazidime, an aminothiazolyl cephalosporin potentially active against Pseudomonas aeruginosa. Antimicrob Agents Chemother 1982;2:11-8.

สมชาย อรรฆศิลป์, พรรณพิศ สุวรรณกุล. New cephalosporins. จุฬาอายุรศาสตร์ 2535;5:11-8.

ธีระ ศิริสันธนะ. แนวทางการเลือกใช้เศฟาโลสปอริน รุ่นที่ 3. คลินิก 2529;2:15-20.

Sanders WE, Sanders CC. Inducible beta-lactamases : clinical and epidemiologic implications for use of newer cephalosporins. Rev Infect Dis 1988;10:830-47.

Cunha BA. Third-generation cephalosporins: a reveiw. Clin Ther 1992;14:616-50.

American Society of Hospital Pharmacists. Criteria for drug use evaluation. Bethesda: ASHP inc, 1989; 1:21-6.

Drug facts and comparisons. St. Louis: Facts and Comparisons, 1995:1954-7.

USP DI. Drug information for the health care professional. 15th ed. Massachusetts: Rand McNally, 1995:692-5.

McEvoy GK. AHFS drug information. Bethesda: ASHP inc, 1995:134-42.

Colburn PA. Appropriate but not cost effective ceftazidime use in a university hospital. Hosp Pharm 1989;24: 911-4.