การควบคุมคุณภาพยาสมุนไพร โรงพยาบาลสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

เพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพยาสมุนไพรที่ผลิตขึ้นในโรงพยาบาลสูงเนิน และให้ประชาชนได้บริโภคยาสมุนไพรที่มีคุณภาพสูงผู้วิจัยได้ทำการตรวจวิเคราะห์ยาเตรียมจากสมุนไพรในรูปแบบยาเม็ดลูกกลอนที่มีปริมาณการใช้สูง 5 ชนิดคือ ยาขมิ้นชัน ยาฟ้าทะลายโจร ยาปราบชมพูทวีป ยาแก้ปวดเมื่อย และยาสหัสธารา โดยตรวจวิเคราะห์ใน 3 ด้านคือ การผันแปรของน้ำหนัก การตรวจสอบการกระจายตัว และการตรวจปริมาณปนเปื้อนจุลินทรีย์ ในช่วง เดือนกุมภาพันธ์ 2538 - กุมภาพันธ์ 2539 จำนวนตัวอย่างยาสมุนไพรที่ส่งตรวจวิเคราะห์ครั้งแรกภายใน 3 เดือนหลังการผลิต 43 lot และส่งซ้ำครั้งที่ 2 ภายใน 12 เดือนหลังการผลิต 40 lot โดยส่งตัวอย่างชนิดละ 2 ขวด (250 เม็ด/ขวด) ต่อครั้ง ผลการตรวจวิเคราะห์พบว่าเข้าเกณฑ์มาตรฐานทั้ง 3 ด้านในครั้งแรก 34 lot คิดเป็นร้อยละ 79.1 และครั้งที่ 2 36 lot คิดเป็นร้อยละ 90.0 การตรวจหาปริมาณเชื้อจุลินทรีย์พบเฉพาะ acrobic bacteria ในช่วง lot แรก ๆ และได้พัฒนาปรับปรุงกระบวนการผลิตจนเข้าเกณฑ์มาตรฐานใน Iot หลัง ในด้านอายุของยาโดยกำหนดจากมาตรฐานการปนเปื้อนจุลินทรีย์ สามารถบอกแนวโน้มได้ประมาณ 6-10 เดือน การดำเนินการควบคุมมาตรฐานในช่วงต่อไปต้องพิจารณาเพิ่มจำนวนครั้งของการส่งตัวอย่างยาในแต่ละ lot การตรวจวิเคราะห์เอกลักษณ์สารสำคัญ และการตรวจหาปริมาณความชื้น เพื่อควบคุมปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ต่อไป