บทวิพากษ์การอธิบายปรากฏการณ์ตามแนวปรัชญาที่ต่างกัน

บทคัดย่อ

เมื่อกล่าวถึงแนวทางการอธิบายปรากฏการณ์ต่างๆ บนโลก  ผู้ที่ศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ (Naturalism) หรือสังคมศาสตร์ (Social Science) จะทราบว่า ทั้ง 2 ศาสตร์ดังกล่าว ต่างก็มีแนวทางการอธิบายปรากฏการณ์ที่แตกต่างโดยแนวทางส่วนใหญ่มีความตรงกันข้ามระหว่างกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง แนวทางการอธิบายปรากฏการณ์ซึ่งกลุ่มวิทยาศาสตร์ธรรมชาติระบุว่าแนวทางของตนใช้การอธิบายตามตัวแบบเชิงเหตุผล  (Causal Model) ด้วยเกณฑ์ที่เที่ยงตรงและเชื่อถือได้ (Validity and Reliability)  และมีข้อโต้แย้งว่า แนวทางการอธิบายปรากฏการณ์ทางสังคมศาสตร์นั้น ไม่มีตัวแบบและเกณฑ์ดังที่วิทยาศาสตร์ธรรมชาติมีอยู่ อย่างไรก็ตาม ทุกศาสตร์บนโลกต่างก็มีส่วนดีและส่วนบกพร่อง  เพียงแต่ผู้นำศาสตร์ต่างๆ มาใช้ประโยชน์นั้นควรรู้จักเลือกส่วนดีของศาสตร์หนึ่งๆ มาใช้ให้เหมาะสมกับสิ่งที่ต้องการศึกษา  บทความนี้  มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอบทวิพากษ์การอธิบายปรากฏการณ์ของแนวปรัชญา 3 แนวทาง คือ แนวทางของวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ (Naturalism) และแนวทางของสังคมศาสตร์ 2 แนวทาง คือ  แนวทางการตีความ (Interpretation)  และแนวทางทฤษฎีวิพากษ์ (Critical Theory)  โดยมุ่งนำเสนอให้เห็นถึงลักษณะร่วมและลักษณะต่างของแต่ละศาสตร์ รวมทั้งบทสรุปจุดอ่อนและจุดแข็งของแต่ละแนวทาง  อันจะเป็นประโยชน์ต่อการเลือกใช้แนวปรัชญาเพื่อการอธิบายปรากฏการณ์ได้อย่างเหมาะสมมากขึ้นต่อไป