ประสิทธิผลโปรแกรมส่งเสริมการจัดการความเครียดโดยประยุกต์ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองในนักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต ชั้นปีที่ 1 วิทยาลัยสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการความเครียดโดยประยุกต์ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเอง โดยมีตัวอย่างเป็นนักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต ชั้นปีที่ 1 วิทยาลัยสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา จำนวน 66 คน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 33 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมผสมผสานด้วยกิจกรรมในห้องเรียนและผ่านสื่อสังคมออนไลน์ เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับการเรียนการสอนตามปกติ เก็บข้อมูลก่อน - หลังการทดลองในสัปดาห์ที่ 8 โดยใช้แบบสอบถามออนไลน์แบบกรอกด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ เชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Chi-square, Fisher's exact test, independent t-test, paired t-test, Wilcoxon signed ranks test และ Mann-Whitney U test ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังจากการทดลอง กลุ่มทดลองมีความรู้เกี่ยวกับการจัดการความเครียด และพฤติกรรมการจัดการความเครียดแตกต่างจากก่อน การทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001 และ p = 0.050 ตามลำดับ) เมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม พบว่า ทั้ง 2 กลุ่ม มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการความเครียดแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.013) รวมถึงมีคะแนนเฉลี่ยของการรับรู้ความสามารถของตนเองในการจัดการความเครียด ความคาดหวังในผลลัพธ์ของการจัดการความเครียด และความเครียด เปลี่ยนแปลงในทิศทางที่ดีขึ้นกว่าก่อนการทดลองในกลุ่มทดลอง และดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ แต่ยังไม่พบความแตกต่างอย่างชัดเจนเมื่อทดสอบทางสถิติ (p > 0.05) ดังนั้น โปรแกรมส่งเสริมการจัดการความเครียดนี้ จึงสามารถประยุกต์กับกลุ่มเป้าหมายที่มีบริบทคล้ายกับการวิจัยครั้งนี้ได้ โดยเฉพาะการจัดกิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดการความเครียด และปรับเพิ่มความเข้มข้นของการจัดกิจกรรมเพิ่มการรับรู้ความสามารถตนเอง และความคาดหวังในผลลัพธ์ต่อการจัดการความเครียด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Stress. [Internet]. [place unknown]: [publisher unknown]; 2023 February 21 [cited 2024 Jul 1]. Available from: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/stress.
Cooper J. Stress and depression [Internet]. WebMD: [publisher unknown]; 2023 Sep 26 [cited 2024 Jul 5]. Available from: https://www.webmd.com/depression/features/stress-depression.
Mental Health Foundation. Stress: statistics [Internet]. [place unknown]: [publisher unknown]; 2018 [cited 2024 Jun 23]. Available from: https://www.mentalhealth. org.uk/explore-mental-health/statistics/ stress-statistics.
Ray J. World unhappier, more stressed out than ever [Internet]. [place unknown]: Gallup; 2022 Jun 28 [cited 2024 Jun 22]. Available from: https://news.gallup.com/poll /394025/world-unhappier-stressed-ever.aspx.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. สำรวจพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตนักศึกษา: รายงานฉบับสมบูรณ์. [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: [ม.ป.พ.]; ม.ค. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 24 ก.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dol.thaihealth.or.th/Media/Index/87a526d4-e2b0-ed11-80fd-00155d1aab66.
จิริสุดา สินธุศิริ, ปทิตตา สงวนสุข, นริศรา ชัยเชียงพิณ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความเครียดของนักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 1 คณะสาธารณสุขศาสตร์และสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน 2567;10(1):207-215.
นภัสกร ขันธควร. ความเครียดและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของนิสิตชั้นปีที่ 1 ระดับปริญญาตรี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. Chulalongkorn Med J 2558;60(4):455-465
สิริทรัพย์ สีหะวงษ์, ณิชกานต์ ฝูงดี, ณัฐธิดา ยานะรมย์, ณัฐนรี น้อยนาง, ณัฐมล อาไนย์, ตุลาภรณ์ บุญเชิญ, และคณะ. ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเครียดของนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. วารสารมฉก.วิชาการ 2561;21(42):93-106.
ศริญญา จริงมาก. ความชุกและการจัดการความเครียดของนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี. วารสารพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2562;6(1):43-56
อ้อยทิพย์ บัวจันทร์, เทพไทย โชติชัย, สมฤทัย ผดุงผล, กิรณา แต้อารักษ์, และชลการ ทรงศรี. ความเครียดและวิธีเผชิญความเครียดของนักศึกษาสาธารณสุข. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2563;7(2):193-203.
ฉัตร คำแสง, วรดร เลิศรัตน์, เจณิตตา จันทวงษา, กษิดิ์ เดชคำพุช, พิชชากร เรืองเดชาวิวัฒน์, และสรวิศ มา.บ้านไม่ใช่เซฟโซนสำหรับทุกคน: เข้าใจปัญหาพื้นที่ปลอดภัยผ่านแบบสำรวจเยาวชน 2022 [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: [ม.ป.พ.]; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 14 มิถุนายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https:// 101pub.org/home-not-safe/.
สวรรยา วิวัฒน์ถาวร, ณัฎฐพงษ์ กุลสิทธิจินดา. ความเครียดและภาวะซึมเศร้าในแพทย์ฝึกหัดโรงพยาบาลตำรวจ. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2563;65(4):373-384.
ธัญญาณัฏฐ กิตติจินดาวงศ์, พรพรหม สุธาทร. อิทธิพลของความเครียดและภาวะซึมเศร้าต่อการตัดสินใจลาออกกลางคันและการจัดการความเครียดในนักศึกษาระดับปริญญาตรี คณะอุตสาหกรรมบริการ วิทยาลัยดุสิตธานี กรุงเทพฯ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์ 2565;6(1):70-90.
สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สำรวจพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัย [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 16 มิ.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://www.cusri.chula.ac.th/archives/research/สำรวจพฤติกรรมสุขภาพของ.
รุจาภา จิระประดิษฐ์ผล, ยุภา โพผา, ศิปภา ภุมมารักษ์, มณฑา ลิ้มทองกุล, ฑิฆัมพร มัจฉาชีพ. ผลการสวดมนต์แนวพุทธต่อความเครียดของนักศึกษาชั้นปีที่ 1. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดร 2564;29(1):1-10.
ทยาวีร์ จันทรวิวัฒน์, สุหทัย โตสังวาลย์. ผลของโปรแกรมการเจริญสติเป็นฐานออนไลน์ต่อระดับความเครียดและระดับสติในนักศึกษาพยาบาล. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต 2564;35(3):42-57.
กัลยาณี ตันตรานนท์, บังอร ศุภวิทิตพัฒนา, พรรณพิไล ศรีอาภรณ์, นิศาชล รักสกุล, สุกฤตา สวนแก้ว, จักรภพ ธาตุสุวรรณ. ประสิทธิผลของโปรแกรมพัฒนาปัญญาสัมมาทิฏฐิต่อระดับความเครียดของนักศึกษาพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก 2565;23(2):129-137.
สุวรรณี สร้อยสงค์, สุภาณี คลังฤทธิ์, ปิยพงศ์ สอนลับ, จินดาวรรณ เงารัศมี, นันทวรรณี ธีรพงศ์, ขวัญสุวีย์ อภิจันทรเมธากุล. ผลการใช้กิจกรรมจิตตปัญญาศึกษาเพื่อลดความเครียดและส่งเสริมการเผชิญปัญหาของนักศึกษาพยาบาลในวิชาปฏิบัติหลักการและเทคนิคการพยาบาล. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2567;32(2):52-65.
สุลี ถาวรกุล, สมคิด ปราบภัย. ผลของโปรแกรมการจัดการความเครียดด้วยการประยุกต์ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองต่อความเครียดจากการฝึกปฏิบัติทางการพยาบาลครั้งแรกของนิสิตพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล 2564;37(1):193-205.
Bartholomew LK, Mullen PD. Five roles for using theory and evidence in the design and testing of behavior change interventions. J Public Health Dent 2011;71(1):20-33.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย, พิมพ์มาศ ตาปัญญา. การสร้างแบบวัดความเครียดสวนปรุง. [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: [ม.ป.พ.]; 2541 [เข้าถึงเมื่อ 10 มิถุนายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/APPJ/article/view/90246.
Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company; 1997.
ฝ่ายรับเข้าศึกษา กองบริการการศึกษา. รายงานสรุปจำนวนผู้สมัครและรายงานตัวนักศึกษาใหม่ ภาคปกติ ระดับปริญญาตรี ประจำปีการศึกษา 2567 [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา; 23 ก.ย. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 10 ต.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://admission.ssru.ac.th/isqy06.
Fleiss JL. Statistical methods for rates and proportions. 1st ed. London: John Wiley & Sons; 1981.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. สำรวจพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตนักศึกษา: รายงานฉบับสมบูรณ์ [อินเทอร์เน็ต]. [ม.ป.ท.]: [ม.ป.พ.]; ม.ค. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 11 ต.ค.2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dol.thaihealth.or.th/Media/Index/87a526d4-e2b0-ed11-80fd-00155d1aab66.
วีรวรรณ วงศ์ปิ่นเพ็ชร์, อรทัย เจียมดำรัส, และนธิดา ศิริอภัยพันธ์. การพัฒนาและทดสอบประสิทธิผลของโปรแกรมการฝึกผ่อนคลายความเครียดด้วยตนเองสำหรับนักศึกษาระดับอุดมศึกษา. Silpakorn Univ e-Journal (Social Sciences, Humanities, and Arts) 2567;44(4):41-52.
