การศึกษาแนวทางการเสริมสร้างสมาธิในเด็กสมาธิสั้น ด้วยกรรมวิธีการแพทย์แผนไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเอกสาร มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษากรรมวิธีการแพทย์แผนไทยและการแพทย์พื้นบ้านล้านนาสำหรับการดูแลเด็กสมาธิสั้น และ 2) เพื่อพัฒนาแนวทางการดูแลเด็กที่เป็นโรคสมาธิสั้นด้วยกรรมวิธีการแพทย์แผนไทย โดยศึกษาจากเอกสารตำรา และงานวิจัยด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์พื้นบ้านล้านนาที่เผยแพร่ในปัจจุบัน ผลการศึกษาพบว่าปัจจุบันยังไม่พบเอกสารตำราการแพทย์แผนไทยหรือคู่มือกรรมวิธีการแพทย์แผนไทยในการดูแลเด็กสมาธิสั้น พบเพียงการประยุกต์ใช้กรรมวิธีการแพทย์แผนไทย ประกอบไปด้วย กรรมวิธีการนวดไทย กรรมวิธีเภสัชกรรมไทย และกรรมวิธีการแพทย์พื้นบ้านล้านนาที่นำมาใช้มี 2 รูปแบบคือ กิจกรรมบำบัด และสมาธิบำบัด สำหรับการพัฒนาแนวทางการดูแลเด็กสมาธิสั้นด้วยกรรมวิธีการแพทย์แผนไทยโดยบูรณาการเทคนิควิธีการต่าง ๆ ได้แก่ กรรมวิธีหัตถเวช กรรมวิธีเภสัชเวช กรรมวิธีจิตเวช และกรรมวิธีโภชนเวช เข้ามาช่วยดูแล เยียวยา และประคับประคอง ดังนั้นจากแนวทางการศึกษานี้จะเห็นได้ว่าแพทย์แผนไทยสามารถพัฒนาองค์ความรู้และนำไปเป็นแนวทางในการปฏิบัติเพื่อดูแลเด็กสมาธิสั้นได้ทั้งในปัจจุบันและสามารถพัฒนาต่อยอดองค์ความรู้ต่อไปในอนาคตได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชาญวิทย์ พรนภดล. ตําราจิตเวชเด็กและวัยรุ่น. กรุงเทพฯ: บียอร์น เอ็นเทอร์ไพรซ์ จํากัด; 2545.
วิฐารณ บุญสิทธิ. โรคสมาธิสั้น: การวินิจฉัยและรักษา. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2555;57(4):373-386.
Polanczyk G, de Lima M.S, Horta B.L, Biederman J. and Rohde L.A. The worldwide prevalence of ADHD: a systematic review and meta-regression analysis. Am J Psychiatry 2007; 164:942-948.
วรวรรณ จุฑา และฐิตาวัฒน์ สิงห์สมบุญ. อัตราป่วยรายใหม่และความชุกของความผิดปกติแบบอยู่ไม่นิ่ง (โรคสมาธิสั้น) เด็กไทยอายุ 6-15 ปี ปี พ.ศ. 2566 - 2567 (มกราคม - พฤศจิกายน): [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: Health Data Center (HDC) คลังความรู้สุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 20 ม.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh-elibrary.org/items/show/1802.
ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา และคณะ. คู่มือการดูแลสุขภาพจิตเด็ก กลุ่มปัญหาการเรียน สมาธิสั้น แอลดี ออทิสติก บกพร่องทางสติปัญญา เรียนรู้ช้า. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: พรอสเพอรัสพลัส; 2561.
พญาไท1. โรคสมาธิสั้นของลูกน้อย...อย่าปล่อยผ่านไป ให้รีบรักษา. [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: ศูนย์สุขภาพเด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลพญาไท1; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 25 ธ.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.phyathai.com/th/article/1479-adhd_in_children__branchpyt1.
อุมาพร ตรังคสมบัติ. จิตบำบัดและการให้คำปรึกษาครอบครัว.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2541.
ชุตินาถ ศักรินทร์กุล. คู่มือการคัดกรองและปรับพฤติกรรมเด็กที่มีอาการสมาธิสั้นสำหรับผู้ป่วย. เชียงใหม่: บริษัทสบายมพิมพ์นานา จำกัด; 2560.
โชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ, ลือชัย ศรีเงินยวง, ณรงค์ฤทธิ์ อัศวเรืองพิภพ และคณะ. สถานการณ์ความพิการและการเข้าถึงบริการสุขภาพและบริการที่จำเป็นของรัฐสำหรับเด็กพิการในชุมชน. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2561;12(3):469-479.
ประกาศ อ.ก.ค.ศ. สำนักบริหารงานการศึกษา เรื่อง รับสมัครคัดเลือกบุคคลเพื่อบรรจุและแต่งตั้งเข้ารับราชการเป็นข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครูผู้ช่วย กรณีที่มีความจำเป็นหรือมีเหตุพิเศษ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปี พ.ศ.2562.
สุวศิน พลนรัตน์, ปราณี คำแก้ว, ดวงนภา แดนบุญจันทร์, ธัญลักษณ์ ปู่คำสุข และวรรณพร สุริยะคุปต์. แนวทางการพัฒนาคลินิกจิตเวชชุมชนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ภายใต้บริบทของการแพทย์พื้นบ้านล้านนา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ 2564;8(5):162-176.
Wajszilber D, Santiseban J and Gruber R. Sleep disorders in patients with ADHD: impact and management challenges. Nature and Science of Sleep 2018;10:453-480.
Becker S, Epstein J, Tamm L, et al. Shortened sleep duration causes sleepiness, inattention, and oppositionality in adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder: findings from a crossover sleep restriction/extension study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2019;58(4):433-442.
Carpena M.X, Munhoz T.N, Xavier M.O et al. The role of sleep duration and sleep problems during childhood in the development of ADHD in adolescence: findings from a population-based Birth cohort. J. Atten. Disord 2020;24(4):590-600.
McKeown C, Hisle-Gorman E, Eide M, Gorman G, Nylund C. Association of constipation and fecal incontinence with attention-deficit/hyperactivity disorder. Pediatrics 2013;132:1210-1215.
สถาบันสุขภาพวิถีไทย ภายใต้สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. คู่มือการนวดไทยเพื่อเสริมสร้างสุขภาพเด็กพิการ. กรุงเทพฯ: อุษาการพิมพ์; 2552
กมลพร อัจนารัศมี, สมคิด ปราบภัย. การศึกษาเบื้องต้นเกี่ยวกับผลการเพิ่มสมาธิในเด็กสมาธิสั้นที่ฝึกฤาษีดัดตน. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2562;17:214-227.
เจริญขวัญ ศรีพันธ์ชาติ. กิจกรรมการส่งเสริมสมาธิของเด็กสมาธิสั้นตามแนววิถีพุทธ. วารสารคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2024; 47(1):194-201.
สิริธารณ์ พูลพิพัฒน์, พระครูสุนทรสังฆพินิต และวิโรจน์ อินทนนท์. ผลการใช้กิจกรรมการฝึกสมาธิเพื่อพัฒนาการเรียนรู้สำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น 2561;12(2):161-174.
กนกอร เพียรสูงเนิน, ปราณี คำแก้ว, ปิณิดา ถนอมศักดิ์ และวรรณพร สุริยะคุปต์. การศึกษาและพัฒนารูปแบบการให้บริการทางการแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลสาธิตการแพทย์แผนไทยโดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อติดตามประเมินผลการรักษาผู้ป่วยกลุ่มโรคผิวหนัง. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย 2024;6(1):145-160.
Genuneit J, Braig S, Brandt S, et al. Infant atopic eczema and subsequent attention-deficit/hyperactivity disorder – a prospective birth cohort study. Pediatr Allergy Immunol 2014;25:51-56.
ดวงนภา แดนบุญจันทร์, สุวศิน พลนรัตน์, ธัญลักษณ์ ปู่คำสุข, ศิริพักตร์ จันทร์สังสา และวรรณพร สุริยะคุปต์. แนวทางการพัฒนาตำรับอาหารจากกระชายขาวเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันในภาวะที่ต้องอยู่ร่วมกับโรคโควิด-19. วารสารวัฒนธรรมอาหารไทย 2567;6(1):11-31.
ฐาปนีย์ หงส์รัตนาวรกิจ. น้ำมันหอมระเหยและการใช้ในสุคนธบำบัด. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์วิฑูรย์การปก; 2550.
กองการแพทย์ทางเลือก กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. สุคนธบำบัด. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชนูปถัมป์; 2550.
Kassolik K, Andrzejewski W, Brzozowski M, et al. Comparison of massage based on the tensegrity principle and classic massage in treating chronic shoulder pain. J Manipulative Physiol Ther 2013;36(7):418-427.
Cortese S, Holtmann M, Banaschewski T, et al. Practitioner review: current best practice in the management of adverse events during treatment with ADHD medications in children and adolescents. Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines 2013; 54(3):227-246.
Diestra A. How to Serve a Full Course Meal [Internet]. [cited 2025 May 30]. Available from: https://www.wikihow.com/Serve-a-Full-Course-Meal.
Field T. Touch in early development. New Jersey: Erlbaum;1995.
Field T, Ironson G, Scafidi F, et al. Massage therapy reduces anxiety and enhances EEG pattern of alertness and math computations. International Journal of Neuroscience 1996;86:197-205.
Field T, Lasko D, Mundy P, Henteleff T, Talpins S, and Dowling M. Autistic children's attentiveness and responsivity improved after touch therapy. Journal of Autism and Developmental Disorders 1996;27:329-334.
Khilnani S, Field T, Hernandez-Reif M and Schanberg S. Massage Therapy Improves Mood and Behavior of Students with AttentionDeficit/hyperactivity Disorder. Adolescence 2003;38:152.
Porges, S.W. Vagal tone: An autonomic mediator of affect [Internet]. [cited 2024 Oct 24].Available from: https://www.cambridge.org/core/books/abs/development-of-emotion-regulation-and-dysregulation/vagal-tone-an-autonomic-mediator-of-affect/ 49421ADE62 D92B918E4741D485F3EACC.
Dieter J.N. Stable Preterm Infants Gain More Weight and Sleep Less after Five Days of Massage Therapy. Journal of Pediatric Psychology 2003;28:403-411.
