การพยาบาลผู้ป่วยปลูกถ่ายไตกรณีหมู่เลือดเข้ากันไม่ได้

ผู้แต่ง

  • จิรารัตน์ สุพร หอผู้ป่วยเปลี่ยนอวัยวะ โรงพยาบาลศิริราช

คำสำคัญ:

โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย, การปลูกถ่ายไตแบบข้ามหมู่เลือด, การพยาบาล

บทคัดย่อ

โรคไตเรื้อรังเป็นปัญหาสาธารณสุขระดับโลกและเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ เมื่อโรครุนแรงขึ้นดำเนินไปสู่ไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ผู้ป่วยต้องได้รับการบำบัดทดแทนไต ประกอบด้วย การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม การล้างไตทางหน้าท้อง และการปลูกถ่ายไต โดยที่โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้คุณภาพชีวิตลดลงและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร การปลูกถ่ายไตถือเป็นวิธีการรักษาที่ดีที่สุดในการรักษาผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย แต่การปลูกถ่ายไตยังประสบปัญหาขาดแคลนอวัยวะ มีผู้ป่วยรอรับการปลูกถ่ายไตเพิ่มขึ้นทุกปี ดังนั้นการปลูกถ่ายไตกรณีหมู่เลือดเข้ากันไม่ได้จึงเป็นทางเลือกในการรักษา

            พยาบาลมีบทบาทสำคัญในการดูแลผู้ป่วย การเตรียมผู้ป่วยก่อนไปห้องผ่าตัด การดูแลหลังผ่าตัด จนกระทั่งจำหน่ายผู้ป่วยกลับบ้าน บทความนี้จึงกล่าวถึงความรู้เกี่ยวกับการปลูกถ่ายไตกรณีหมู่เลือดเข้ากันไม่ได้ การพยาบาลผู้ป่วยก่อนและหลังผ่าตัด ภาวะแทรกซ้อน และกรณีศึกษา เพื่อเป็นแนวทางในการดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไตกรณีหมู่เลือดเข้ากันไม่ได้ เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความปลอดภัยและมีคุณภาพชีวิตที่ดี

Author Biography

จิรารัตน์ สุพร, หอผู้ป่วยเปลี่ยนอวัยวะ โรงพยาบาลศิริราช

พย.บ

References

ประเสริฐ ธนกิจจารุ, สกานต์ บุนนาค, วรางคณา พิชัยวงศ์. โรคไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease: CKD) [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 25 มกราคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nephrothai.org/wp-content/uploads/2022/11/โรคไตเรื้อรัง.pdf

Hashmi MF, Benjamin O, Lappin SL. End-Stage Renal Disease. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024. PMID: 29763036.

กมลทิพย์ วิจิตรสุนทรกุล. ระบาดวิทยาและการทบทวนมาตรการป้องกัน โรคไตเรื้อรัง. กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 25 มกราคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1308820220905025852.pdf

สมาคมปลูกถ่ายอวัยวะแห่งประเทศไทย. รายงานข้อมูลการปลูกถ่ายอวัยวะประจำปี พ.ศ. 2564. สมุทรสาคร: ปริ้นท์แอนด์มอร์; 2565.

สมาคมปลูกถ่ายอวัยวะแห่งประเทศไทย. รายงานข้อมูลการปลูกถ่ายอวัยวะประจำปี พ.ศ. 2565. สมุทรสาคร: ปริ้นท์แอนด์มอร์; 2566.

ญาณนันท์ รัตนธีรวิเชียร. คู่มือการพยาบาลผู้ป่วยผู้ป่วยผ่าตัดปลูกถ่ายไต (Kidney Transplantation). ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล [อินเตอร์เน็ต]. 2558 [เข้าถึงเมื่อ 25 มกราคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www2.si.mahidol.ac.th/division/nursing/sins/attachments/article/214/sins_nursing_manual_2558_02.pdf

Salvadori M, Tsalouchos A. Current protocols and outcomes of ABO-incompatible kidney transplantation. World J Transplant 2020; 10(7): 191-205. doi: 10.5500/wjt.v10.i7.191. PubMed PMID: 32844095.

สุนิสา อ้นปันส์, จุฑาลักษณ์ ใจเพียร, ณัฏฐรัตน์ หล่ออู่เจริญ, ญุดา จองพิศาล. การศึกษาเปรียบเทียบการตรวจหาความแรงของ ABO antibodies ด้วยวิธีหลอดทดลองมาตรฐานและเครื่องตรวจวิเคราะห์อัตโนมัติด้วยวิธี column agglutination technique. วารสารโลหิตวิทยาและเวชศาสตร์บริการโลหิต เมษายน-มิถุนายน 2563; 30(2): 137-46.

Mohamed M, Sweeney T, Alkhader D, Nassar M, Alqassieh A, Lakhdar S, et al. ABO incompatibility in renal transplantation. World J Transplant 2021; 11(9): 388-99. doi: 10.5500/wjt.v11.i9.388. PubMed PMID: 34631470.

ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, พรรณดี วัฒนบุญยงเจริญ, สุนิสา อ้นปันส์, ยิ่งยศ อวิหิงสานนท์. การปลูกถ่ายไตในกรณีหมู่เลือดเข้ากันไม่ได้ ABO incompatible kidney transplantation. ใน: สาธิต คูระทอง, อดิศว์ ทัศณรงค์, ขจรศักดิ์ นพคุณ, ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, บรรณาธิการ. ตำราการปลูกถ่ายอวัยวะ. กรุงเทพฯ: เท็กข์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น; 2562. หน้า 425-22.

Maritati F, Bini C, Cuna V, Tondolo F, Lerario S, Grandinetti V, et al. Current perspectives in ABO-incompatible kidney transplant. J Inflamm Res 2022; 15: 3095-103. doi: 10.2147/JIR.S360460. PubMed PMID: 35642217.

พงศธร คชเสนี, วรวรรณ ชัยลิปมนตรี, กมลศร ภัคโชตานนท์. การประเมินและการเตรียมผู้ป่วยสำหรับเข้ารับการปลูกถ่ายไต. ใน: สาธิต คูระทอง, อดิศว์ ทัศณรงค์, ขจรศักดิ์ นพคุณ, ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, บรรณาธิการ. ตำราการปลูกถ่ายอวัยวะ. กรุงเทพฯ: เท็กข์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น; 2562. หน้า 229-58.

สุรศักดิ์ กันตซูเวสศิริ, สุภินดา ศิริสักษณ์. การประเมินและเตรียมผู้รับการปลูกถ่ายไตก่อนการผ่าตัดในทางอายุรกรรม. ใน: สาธิต คูระทอง, อดิศว์ ทัศณรงค์, ขจรศักดิ์ นพคุณ, ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, บรรณาธิการ. ตำราการปลูกถ่ายอวัยวะ. กรุงเทพฯ: เท็กข์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น; 2562. หน้า 259-71.

ฐิติมา วัฒนเสรีเวช. การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการปลูกถ่ายตับจากผู้บริจาคมีชีวิต แบบข้ามหมู่เลือดในหอผู้ป่วยวิกฤตเด็ก. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย มกราคม-เมษายน 2565; 15(1): 12-5.

ดุสิต ล้ำเลิศกุล. เกณฑ์วิธีการขจัดภูมิไวสำหรับการปลูกถ่ายอวัยวะ desensitization protocols for organ transplantation. ใน: สาธิต คูระทอง, อดิศว์ ทัศณรงค์, ขจรศักดิ์ นพคุณ, ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, บรรณาธิการ. ตำราการปลูกถ่ายอวัยวะ. กรุงเทพฯ: เท็กข์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น; 2562. หน้า 409-24.

โสภณ จิรสิริธรรม. วิธีการผ่าตัดปลูกถ่ายไต. ใน: สาธิต คูระทอง, อดิศว์ ทัศณรงค์, ขจรศักดิ์ นพคุณ, ณัฐวุฒิ โตวนำชัย, บรรณาธิการ. ตำราการปลูกถ่ายอวัยวะ. กรุงเทพฯ: เท็กข์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น; 2562. หน้า 273-85.

Uchida J, Kosoku A, Naganuma T, Tanaka T, Nakatani T. Latest insights on ABO-incompatible living-donor renal transplantation. Int J Urol 2020; 27(1): 30-8. doi: 10.1111/iju.14109. PubMed PMID: 31522462.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-10-01