การศึกษาความชุกและทำนายปัจจัยเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดในสตรีตั้งครรภ์ โรงพยาบาลเสลภูมิ
คำสำคัญ:
การคลอดก่อนกำหนด, ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: อัตราการคลอดก่อนกำหนดในประเทศพัฒนาแล้วยังพบสูงขึ้น ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดเป็นสาเหตุที่สำคัญของการตายและภาวะทุพพลภาพของทารกแรกคลอดที่พบได้บ่อยหลังคลอด และเป็นสาเหตุหลักของการเจ็บป่วยและการตายของทารกปริกำเนิดมากกว่า ร้อยละ 50 นับเป็นปัญหาสาธารณสุขทั่วโลก
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและทำนายปัจจัยเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดในสตรีตั้งครรภ์ โรงพยาบาลเสลภูมิ
วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาย้อนหลัง (Retrospective Descriptive Study) กลุ่มตัวอย่าง คือ เวชระเบียนผู้ป่วยสตรีตั้งครรภ์ที่มาคลอด ณ โรงพยาบาลเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด ที่มาคลอดในช่วงเวลา ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2566 แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้ กลุ่มศึกษา อายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ และกลุ่มควบคุม อายุครรภ์มากกว่า 37 สัปดาห์ โดยศึกษาเวชระเบียนผู้ป่วยในและสมุดบันทึกการคลอดในห้องคลอดและในระบบ HOSxP โดยศึกษา อายุสตรีตั้งครรภ์ (ปี) ค่าดัชนีมวลกาย (BMI) อาชีพ ระดับการศึกษา จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ และประวัติความเสี่ยงของของมารดาต่อการคลอดก่อนกำหนด เช่น ประวัติเคยคลอดก่อนกำหนด คุณภาพของการฝากครรภ์ ภาวะซีด ความดันโลหิตสูง ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม ปัจจัยด้านทารก เช่น ภาวะโตช้าในครรภ์ รกเกาะต่ำ นำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงโดยใช้ Multiple Logistic Regression กำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ p < 0.05
ผลการศึกษา: สตรีตั้งครรภ์ที่มาคลอดที่โรงพยาบาลเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด จำนวน 577 ราย เป็นการคลอดก่อนกำหนด 51 ราย ร้อยละ 10.04 โดยปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์ต่อการคลอดก่อนกำหนด ได้แก่ มีภาวะน้ำคร่ำรั่วก่อนเจ็บครรภ์ (AOR=27.98, 95%CI 10.68-73.59, p<0.001) การฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์คุณภาพ (AOR=1.99, 95%CI 1.20-3.58, p<0.001) สตรีตั้งครรภ์มีภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรม (AOR=4.44, 95%CI 1.41-12.59, p=0.010) การใช้สารเสพติดระหว่างตั้งครรภ์ (AOR=18.89, 95%CI 3.00-118.82, p=0.008) ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (AOR=5.01, 95%CI 2.11-12.59, p<0.001) ทารกมีภาวะโตช้าในครรภ์ (AOR=11.82, 95%CI 1.98-87.89, p=0.001) และภาวะรกเกาะต่ำ (AOR=4.55, 95%CI 0.22-94.85, p=0.010)
สรุปผลการศึกษา: การศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเฝ้าระวังและการจัดการปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการคลอดก่อนกำหนด ซึ่งสามารถนำไปสู่การปรับปรุงคุณภาพการดูแลสตรีตั้งครรภ์และลดอัตราการคลอดก่อนกำหนดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
References
Blencowe H, Cousen S, Oestergarrd MZ, Chou D, Moller AB, Narwal R, et al. National, regional, and worldwide estimates of preterm birth rate in the year 2010 with time trends since 1990 for selected countries: a systematic analysis and implications. Lancet 2012; 379(9832): 2162-72. doi: 10.1016/S0140-6736(12)60820-4. PubMed PMID: 22682464.
Medthai. คลอดก่อนกำหนด วิธีรักษา สาเหตุ และอาการคลอดก่อนกำหนด [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://medthai.com/การคลอดก่อนกำหนด
London ML, Ladewig PW, Ball JW, Bindler RL. Maternal newborn and child nursing: family-centered care. USA: Prentice Hall; 2003.
Haram K, Mortensen JH, Wollen AL. Preterm delivery: an overview. Acta Obstet Gynnecol Scand 2003; 82(8): 687-704. doi: 10.1034/j.1600-0412.2003.00218.x. PubMed PMID: 12848639.
วราภรณ์ แสงทวีสิน, ศุภวัชร บุญกษิดิ์เดช, วิบูลย์ กาญจนพัฒนกุล, สุนทร ฮ้อเผ่าพันธุ์. ทารกคลอดก่อนกำหนด (Preterm). การแพทย์ไทย 2554-2557 First Edition [อินเตอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://training.dms.moph.go.th/rtdc/storage/app/uploads/public/59b/9e7/9b2/59b9e79b2334e692820781.pdf
Allen MC. Nerodevelopmental outcomes of preterm infants. Curr Opin Neurol 2008; 21(2): 123-8.
doi: 10.1097/WCO.0b013e3282f88bb4. PubMed PMID: 18317268.
Lowdermilk DL, Perry SE. Maternity nursing. 7th ed. St. Louis: Mosby; 2006. p. 769-82.
Blencowe H, Cousens S, Chou D, Oestergaard M, Say L, Moller AB, et al. Born too soon: the global epidemiology of 15 million preterm births. Reprod Health 2013; 10(Suppl 1): S2. doi: 10.1186/1742-4755-10-S1-S2. PubMed PMID: 24625129.
Lindsay P. Preterm Labour. In: Christine H, Sue M, editors. Mayes, midwifery: A text for midwives. 13th ed. Toronto: Bailliere Tindall; 2004. p. 853-61.
Offiah I, O’Donoghue K, Kenny L. Clinical Risk Factors for Preterm Birth [Internet]. 2012 [Cited 2024 Jun 25]. Available from: https://typeset.io/pdf/clinical-risk-factors-for-preterm-birth-3910cnxnjt.pdf
ศูนย์ข้อมูล. อัตราการคลอดก่อนกำหนด ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563-2565. ร้อยเอ็ด: โรงพยาบาลเสลภูมิ; 2566.
น้ำผึ้ง นันทวงศ์. ความชุกและทำนายปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการคลอดก่อนกำหนดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น โรงพยาบาลชัยภูมิ. ชัยภูมิเวชสาร ธันวาคม 2565; 42(2): 69–81.
ชเนนทร์ วนาภิรักษ์, ธีระ ทองสง. การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์ ฉบับเรียบเรียงครั้งที่ 6. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2564. หน้า 244-59.
อรทัย วงศ์พิกุล, สินีนารถ โรจนานุกูลพงศ์, อำพวรรณ คำรณฤทธิ์. ฝากครรภ์ดี มีคุณภาพ ควรฝากก่อนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์.
ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา กรมอนามัย [อินเตอร์เน็ต]. 2557 [เข้าถึงเมื่อ 21 กุมภาพันธ์ 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hpc9.anamai.moph.go.th/web-upload/migrated/files/hpc9/n938_df1afe68b9df03814be919b973140495
_article_20170110121603.pdf
สุพัตรา ศิริโชติยะกุล, ธีระ ทองสง. ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์ ฉบับเรียบเรียงครั้งที่ 6. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2564. หน้า 325-44.
ชเนนทร์ วนาภิรักษ์, ธีระ ทองสง. โรคโลหิตจางในสตรีตั้งครรภ์. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์ ฉบับเรียบเรียง ครั้งที่ 6. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2564. หน้า 427-444.
สุพัตรา ศิริโชติยะกุล, ธีระ ทองสง. ทารกโตช้าในครรภ์. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์ ฉบับเรียบเรียงครั้งที่ 6. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัย เชียงใหม่; 2564. หน้า 364-74.
Beck S, Wojdyla D, Say L, Bertran AP, Merialdi M, Requejo JH, et al. The worldwide incidence of preterm birth: a systematic review of maternal mortality and morbidity. Bull World Health Organ 2010; 88(1): 31-8.
doi: 10.2471/BLT.08.062554. PubMed PMID: 20428351.
กรวลัย กลิ่นพูล, สุกัญญา ไชยราช. อุบัติการณ์และทำนายปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนดในประเทศไทย. วารสารราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย (Thai Journal Obstetrics and Gynaecology) มีนาคม 2564; 29(2): 100-111.
Villar J, Ba'aqeel H, Piaggio G, Langer A, Belizán JM, Farnot U, et al. WHO antenatal care randomized trial for the evaluation of a new model of routine antenatal care. Lancet 2001; 357(9268): 1551-64. doi: 10.1016/s0140-6736(00)04722-x. PubMed PMID: 11377642.
Hobel CJ, Goldstein A, Barrett ES. Psychosocial stress and pregnancy outcome. Clin Obstet Gynecol 2008; 51(2): 333-48. doi: 10.1097/GRF.0b013e31816f2709. PubMed PMID: 18463464.
Goldenberg RL, Culhane JF, Iams JD, Romero R. Epidemiology and causes of preterm birth. Lancet 2008; 371(9606): 75-84. doi: 10.1016/S0140-6736(08)60074-4. PubMed PMID: 18177778.
Caughey AB, Robinson JN, Norwitz ER. Contemporary diagnosis and management of preterm premature rupture of membranes. Rev Obstet Gynecol 2008; 1(1): 11-22. PubMed PMID: 18701929.
Romero R, Espinoza J, Kusanovic JP, Gotsch F, Hassan S, Erez O, et al. The preterm parturition syndrome. BJOG 2006; 113 (Suppl 3): 17-42. doi: 10.1111/j.1471-0528.2006.01120.x. PubMed PMID: 17206962.
ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย. การดูแลรักษาภาวะเจ็บครรภ์คลอดและถุงน้ำคร่ำรั่วก่อนกำหนด. ใน: แนวทางเวชปฏิบัติราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: พี.เอ.ลีฟวิ่ง; 2558. หน้า 15-41.
Sibai BM, Caritis S, Hauth J, Lindheimer M, VanDorsten P, MacPherson, et al. Risks of preeclampsia and adverse neonatal outcomes among women with pregestational diabetes mellitus. National Institute of Child Health and Human Development Network of Maternal-Fetal Medicine Units. Am J Obstet Gynecol 2000; 182(2): 364-9. doi: 10.1016/s0002-9378(00)70225-0. PubMed PMID: 10694338.
Kramer MS, Platt RW, Wen SW, Joseph KS, Allen A, Abrahamowicz M, et al. A new and improved population-based Canadian reference for birth weight for gestational age. Pediatrics 2001; 108(2):E35. doi: 10.1542/peds.108.2.e35. PubMed PMID: 11483845.
Behnke M, Smith VC; Committee on Substance Abuse; Committee on Fetus and Newborn. Prenatal substance abuse: short- and long-term effects on the exposed fetus. Pediatrics 2013; 131(3): e1009-24. doi: 10.1542/peds.2012-3931. PubMed PMID: 23439891.
Patrick SW, Schumacher RE, Benneyworth BD, Krans EE, McAllister JM, Davis MM. Neonatal abstinence syndrome and associated health care expenditures: United States, 2000-2009. JAMA 2012; 307(18): 1934-40.
doi: 10.1001/jama.2012.3951. PubMed PMID: 22546608.
Crane JM, van den Hof MC, Dodds L, Armson BA, Liston R. Neonatal outcomes with placenta previa. Obstet Gynecol 1999; 93(4): 541-4. doi: 10.1016/s0029-7844(98)00480-3. PubMed PMID: 10214830.
Chang YK, Tseng YT, Chen KT. The epidemiologic characteristics and associated risk factors of preterm birth from doi 2004 to 2013 in Taiwan. BMC Pregnancy Childbirth 2020; 20(1): 201. doi: 10.1186/s12884-020-02903-1.
PubMed PMID: 32252663.
Leal MD, Esteves-Pereira AP, Nakamura-Pereira M, Torres JA, Theme-Filha M, Domingues RM, et al. Prevalence and risk factors related to preterm birth in Brazil. Reprod Health 2016; 13(Suppl 3): 127. doi: 10.1186/s12978-016-0230-0. PubMed PMID: 27766978.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 ยโสธรเวชสาร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของยโสธรเวชสาร
