โรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนราในโรงพยาบาลวารินชำราบ
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: โรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนราเป็นชนิดไม่ลุกลาม ซึ่งเป็นโรคไซนัสอักเสบจากราที่พบได้บ่อยที่สุด มักจะมาด้วยอาการคัดจมูก ปวดใบหน้า ไอเรื้อรัง มีกลิ่นเหม็นในจมูกคล้ายโรคไซนัสอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียแต่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาต้านจุลชีพ ผู้ป่วยมักจะมีภูมิต้านทานปกติ ส่วนใหญ่พบในไซนัสข้างเดียว
วัตถุประสงค์: ศึกษาอุบัติการณ์โรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนราในโรงพยาบาลวารินชำราบ ศึกษาอาการ อาการแสดงของ ลักษณะภาพ CT Scan ทบทวนผลตรวจทางพยาธิวิทยาและเทคนิคการผ่าตัด
วิธีการศึกษา: Retrospective Case Series Study เก็บข้อมูลผู้ป่วยผู้ใหญ่ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนรา ที่เข้ารับการรักษาที่แผนกหูคอจมูก โรงพยาบาลวารินชำราบ ตั้งแต่ 1 มกราคม พ.ศ. 2560 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ. 2567 โดยได้รับการตรวจ CT Scan Paranasal Sinus หรือ CT Brain ผ่าตัด Endoscopic Sinus Surgery (ESS) และมีผลชิ้นเนื้อพบก้อนเชื้อรา (Fungal Ball)
ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยที่เป็นโรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนรา จำนวน 35 คน เป็นผู้หญิง ร้อยละ 62.9 อายุเฉลี่ย 60 ปี อาการของผู้ป่วยที่พบมากที่สุด คือ คัดจมูก ร้อยละ 54.3 โรคประจำตัวผู้ป่วยที่พบมากที่สุด คือ ความดันโลหิตสูง ร้อยละ 40 พบไซนัสอักเสบจากก้อนราเป็นข้างเดียว ร้อยละ 94.3 ตำแหน่งของไซนัสที่พบก้อนรามากที่สุด คือ Maxillary Sinus ร้อยละ 80 รองลงมา Sphenoid Sinus ร้อยละ 17.1 ลักษณะภาพ CT Scan พบ Sclerotic Bone Change ร้อยละ 94.3, Calcifications ร้อยละ 71.4 และ Complete Opacity of Sinus ร้อยละ 71.4 ผลตรวจทางพยาธิวิทยาของก้อนราพบชนิด Aspergillus ร้อยละ 60 และ Mucormycosis ร้อยละ 5.7
สรุป: โรคไซนัสอักเสบจากราชนิดก้อนราพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ในวัยกลางคนและมีภูมิคุ้มกันปกติ มักพบในไซนัสข้างเดียว ก่อนผ่าตัดต้องส่องกล้องจมูก Nasal Endoscopy และส่งภาพ CT Scan การรักษาที่ดีที่สุดคือ การผ่าตัด ESS ไม่มีความจำเป็นต้องให้ยาต้านรา พยากรณ์ของโรคดีมาก จากการศึกษานี้ไม่พบการเกิดโรคซ้ำ หลังผ่าตัดควรนัดผู้ป่วยส่องกล้องจมูกเป็นระยะ
คำสำคัญ: Fungal Ball, Fungal Rhinosinusitis, Endoscopic Sinus Surgery
เอกสารอ้างอิง
Deutsch PG, Whittaker J, Prasad S. Invasive and Non-Invasive Fungal Rhinosinusitis-A Review and Update of the Evidence. Medicina (Kaunas) 2019; 55(7): 319. doi: 10.3390/medicina55070319. PubMed PMID: 31261788.
Lander DP, Roland LT. Updates in the Classification of Fungal Sinusitis. Curr Treat Options Allergy 2023; 10(2): 93–105. doi: 10.1007/s40521-023-00334-9.
Dufour X, Kauffmann-Lacroix C, Ferrie JC, Goujon JM, Rodier MH, Klossek JM. Paranasal sinus fungus ball: epidemiology, clinical features and diagnosis. A retrospective analysis of 173 cases from a single medical center in France, 1989-2002. Med Mycol 2006; 44(1): 61–7. doi: 10.1080/13693780500235728. PubMed PMID: 16805094.
Tyler MA, Lam K, Marino MJ, Yao WC, Schmale I, Citardi MJ, et al. Revisiting the controversy: The role of fungi in chronic rhinosinusitis. Int Forum Allergy Rhinol 2021; 11(11): 1577–87. doi: 10.1002/alr.22826. PubMed PMID: 34076362.
Klossek JM, Serrano E, Péloquin L, Percodani J, Fontanel JP, Pessey JJ. Functional endoscopic sinus surgery and 109 mycetomas of paranasal sinuses. Laryngoscope 1997; 107(1): 112–7. doi: 10.1097/00005537- 199701000-00021. PubMed PMID: 9001274.
Dhong HJ, Jung JY, Park JH. Diagnostic accuracy in sinus fungus balls: CT scan and operative findings. Am J Rhinol 2000; 14(4): 227–31. doi: 10.2500/105065800779954446. PubMed PMID: 10979495.
Fadda GL, Succo G, Moretto P, Veltri A, Castelnuovo P, Bignami M, et al. Endoscopic Endonasal Surgery for Sinus Fungus Balls: Clinical, Radiological, Histopathological, and Microbiological Analysis of 40 Cases and Review of the Literature. Iran J Otorhinolaryngol 2019; 31(102): 35–44. PubMed PMID: 30783597.
deShazo RD, Chapin K, Swain RE. Fungal sinusitis. N Engl J Med 1997; 337(4): 254–9. doi: 10.1056/NEJM199707243370407. PubMed PMID: 9227932.
Watkinson JC, Clarke RW. Scott-Brown’s otorhinolaryngology and head and neck surgery: Vol. 1 Basic Sciences, Endocrine Surgery, Rhinology. 8th ed. USA: CRC Press; 2018.
Nicolai P, Lombardi D, Tomenzoli D, Villaret AB, Piccioni M, Mensi M, et al. Fungus ball of the paranasal sinuses: experience in 160 patients treated with endoscopic surgery. Laryngoscope 2009; 119(11): 2275–9. doi: 10.1002/lary.20578. PubMed PMID: 19688860.
Nomura K, Asaka D, Nakayama T, Okushi T, Matsuwaki Y, Yoshimura T, et al. Sinus fungus ball in the Japanese population: clinical and imaging characteristics of 104 cases. Int J Otolaryngol 2013; 2013: 731640. doi: 10.1155/2013/731640. PubMed PMID: 24324499.
Lai JC, Lee HS, Chen MK, Tsai YL. Patient satisfaction and treatment outcome of fungus ball rhinosinusitis treated by functional endoscopic sinus surgery. Eur Arch Otorhinolaryngol 2011; 268(2): 227–30. doi: 10.1007/s00405-010-1299-7. PubMed PMID: 20535488.
Seo MY, Lee SH, Ryu G, Hong SD, Kim HY, Dhong HJ, et al. Clinical pattern of fungal balls in the paranasal sinuses: our experience with 70 patients. Eur Arch Otorhinolaryngol 2019; 276(4): 1035–8. doi: 10.1007/s00405-018-5258-z. PubMed PMID: 30607557.
Jiang RS, Huang WC, Liang KL. Characteristics of sinus fungus ball: A unique form of rhinosinusitis. Clin Med Insights Ear Nose Throat 2018; 11: 1179550618792254. oi: 10.1177/1179550618792254. PubMed PMID: 30090023.
Health station. มาดูกันว่า ‘อายุเฉลี่ย’ ของคนไทยอยู่ที่เท่าไร [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 26 มกราคม 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://healthstation.in.th/news/show/1060
Dufour X, Kauffmann-Lacroix C, Ferrie JC, Goujon JM, Rodier MH, Karkas A, et al. Paranasal sinus fungus ball and surgery: a review of 175 cases. Rhinology 2005; 43(1): 34–9. PubMed PMID: 15844500.
Kim DW, Kim YM, Min JY, Kim JW, Kim JK, Mo JH, et al. Clinicopathologic characteristics of paranasal sinus fungus ball: retrospective, multicenter study in Korea. Eur Arch Otorhinolaryngol 2020; 277(3): 761–5. doi: 10.1007/s00405-019-05738-5. PubMed PMID: 31781838.
Li H, Wu YX, Wang M, Xing ZM, Han L. Comparison between multiple and solitary fungus balls: A retrospective analysis. Ear Nose Throat J 2022; 101(10): NP459–67. doi: 10.1177/0145561320982188. PubMed PMID: 33337251.
Robey AB, O'Brien EK, Richardson BE, Baker JJ, Poage DP, Leopold DA. The changing face of paranasal sinus fungus balls. Ann Otol Rhinol Laryngol 2009; 118(7): 500–5. doi: 10.1177/000348940911800708. PubMed PMID: 19708489.
Lim HS, Yoon YH, Xu J, Kim YM, Rha KS. Isolated sphenoid sinus fungus ball: a retrospective study conducted at a tertiary care referral center in Korea. Eur Arch Otorhinolaryngol 2017; 274(6): 2453–9. doi: 10.1007/s00405-017-4468-0. PubMed PMID: 28251318.
Ledderose GJ, Braun T, Betz CS, Stelter K, Leunig A. Functional endoscopic surgery of paranasal fungus ball: clinical outcome, patient benefit and health-related quality of life. Eur Arch Otorhinolaryngol 2012; 269(10): 2203–8. doi: 10.1007/s00405-012-1925-7. PubMed PMID: 22249836.
Seo YJ, Kim J, Kim K, Lee JG, Kim CH, Yoon JH. Radiologic characteristics of sinonasal fungus ball: an analysis of 119 cases. Acta Radiol 2011; 52(7): 790–5. doi: 10.1258/ar.2011.110021. PubMed PMID: 21525111.
Jiang Z, Zhang K, Huang W, Yuan Q. A preliminary study on sinus fungus ball with microct and x-ray fluorescence technique. PLoS One 2016; 11(3): e0148515. doi: 10.1371/journal.pone.0148515. PubMed PMID: 26978273.
Nicolai P, Mensi M, Marsili F, Piccioni M, Salgarello S, Gilberti E, et al. Maxillary fungus ball: zinc-oxide endodontic materials as a risk factor. Acta Otorhinolaryngol Ital 2015; 35(2): 93–6. PubMed PMID: 26019392.
Ho CF, Lee TJ, Wu PW, Huang CC, Chang PH, Huang YL, et al. Diagnosis of a maxillary sinus fungus ball without intralesional hyperdensity on computed tomography. Laryngoscope 2019; 129(5): 1041–5. doi: 10.1002/lary.27670. PubMed PMID: 30582161.
Chen JC, Ho CY. The significance of computed tomographic findings in the diagnosis of fungus ball in the paranasal sinuses. Am J Rhinol Allergy 2012; 26(2): 117–9. doi: 10.2500/ajra.2012.26.3707. PubMed PMID: 22487287.
Pagella F, Matti E, De Bernardi F, Semino L, Cavanna C, Marone P, et al. Paranasal sinus fungus ball: diagnosis and management. Mycoses 2007; 50(6): 451–6. doi: 10.1111/j.1439-0507.2007.01416.x. PubMed PMID: 17944705.
Kim JS, Kwon SH, Kim JS, Heo SJ. Bilateral paranasal sinus fungal balls: A retrospective cohort study in 28 patients over a 21-year period. Medicine (Baltimore) 2022; 101(33): e30174. doi: 10.1097/MD.0000000000030174. PubMed PMID: 35984143.
Naros A, Peters JP, Biegner T, Weise H, Krimmel M, Reinert S. Fungus ball of the maxillary sinus-modern treatment by osteoplastic approach and functional endoscopic sinus surgery. J Oral Maxillofac Surg 2019; 77(3): 546–54. doi: 10.1016/j.joms.2018.10.010. PubMed PMID: 30448431.
Costa F, Polini F, Zerman N, Robiony M, Toro C, Politi M. Surgical treatment of Aspergillus mycetomas of the maxillary sinus: review of the literature. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2007; 103(6): e23-9. doi: 10.1016/j.tripleo.2006.12.015. PubMed PMID: 17449289.
Chobillon MA, Jankowski R. What are the advantages of the endoscopic canine fossa approach in treating maxillary sinus aspergillomas? Rhinology 2004; 42(4): 230–5. PubMed PMID: 15626257.
Cho HS, Yang HS, Kim KS. Mucormycosis (Mucor fungus ball) of the maxillary sinus. Ear Nose Throat J 2014; 93(10–11): E18-22. PubMed PMID: 25397383.
Celis-Aguilar E, Burgos-Páez A, Villanueva-Ramos N, Solórzano-Barrón J, De La Mora-Fernández A, Manjarrez-Velázquez J, et al. An emergent entity: Indolent Mucormycosis of the paranasal sinuses. A multicenter study. Int Arch Otorhinolaryngol 2019; 23(1): 92–100. doi: 10.1055/s-0038-1667005. PubMed PMID: 30647791.
Jung H, Park SK. Indolent mucormycosis of the paranasal sinus in immunocompetent patients: are antifungal drugs needed? J Laryngol Otol 2013; 127(9): 872–5. doi: 10.1017/S0022215113001795. PubMed PMID: 23941886.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2025-09-23 (2)
- 2025-09-23 (1)
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ยโสธรเวชสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของยโสธรเวชสาร
