ปัจจัยที่ส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

ผู้แต่ง

  • พัชรีญา ศิริพานทอง กลุ่มงานสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร
  • ดวงพร วัฒนเรืองโกวิท กลุ่มภารกิจด้านการพยาบาล โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร
  • สถาพร มุ่งทวีพงษา กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

คำสำคัญ:

คำสำคัญ: หญิงตั้งครรภ์, ปัจจัยที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนด

บทคัดย่อ

สถาพร   มุ่งทวีพงษา3

ที่มาและความสำคัญ: การคลอดก่อนกำหนดยังคงพบอุบัติการณ์ที่สูงขึ้น ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตของทารกปริกำเนิดและภาวะทุพพลภาพของทารกแรกเกิด รวมถึงเป็นสาเหตุหลักของการเจ็บป่วยเนื่องจากความไม่สมบูรณ์ของร่างกาย ถือเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

วิธีการศึกษา: การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลัง (Retrospective cohort design) ในกลุ่มตัวอย่างหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลยโสธร ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2566 - 30 กันยายน 2567 จำนวน 185 ราย โดยใช้แบบบันทึกข้อมูลจากเวชระเบียน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา (จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) และสถิติถดถอยเชิงเส้นแบบพหุ Multible  Linear Regression  เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีอายุ 20-34 ปี ปัจจัยที่ส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ได้แก่ 1) การตั้งครรภ์แฝด 2) ภาวะความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ 3) ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ 4) ภาวะน้ำเดินขณะตั้งครรภ์ และ 5) จำนวนครั้งของการตั้งครรภ์ ซึ่งปัจจัยเหล่านี้สามารถร่วมทำนายการคลอดก่อนกำหนดได้ร้อยละ 43.7 นอกจากนี้ยังพบภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์ที่พบมากที่สุดในสตรีตั้งครรภ์ที่คลอดก่อนกำหนด คือ ภาวะโลหิตจาง ระบบทางเดินปัสสาวะติดเชื้อ โรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และภาวะแท้งคุกคาม ส่วนปัจจัยร่วมที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนด คือ ภาวะโลหิตจางและการเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมีย

ข้อเสนอแนะ: ควรมีการคัดกรองและซักประวัติความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด การให้บริการฝากครรภ์ที่มีคุณภาพทั้งในกลุ่มปกติและกลุ่มความเสี่ยงสูง รวมถึงการส่งเสริมความรู้ในการดูแลตนเองอย่างเหมาะสมในขณะตั้งครรภ์ และการส่งเสริมความรอบรู้ให้กับหญิงตั้งครรภ์ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดอัตราการคลอดก่อนกำหนดได้

คำสำคัญ: หญิงตั้งครรภ์, ปัจจัยที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนด

ประวัติผู้แต่ง

พัชรีญา ศิริพานทอง, กลุ่มงานสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

พ.บ.

วว. สูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา

ดวงพร วัฒนเรืองโกวิท, กลุ่มภารกิจด้านการพยาบาล โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

พย.ม

สถาพร มุ่งทวีพงษา, กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร

พย.บ.

เอกสารอ้างอิง

คณะอนุกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ พ.ศ. 2565-2567. แนวทางเวชปฏิบัติของราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทยเรื่อง การดูแลรักษากาวะเจ็บครรภ์คลอดและถุงน้ำคร่ำรั่วก่อนกำหนด [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤษภาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.rtcog.or.th/files/1695091574_742852553aec29c37b5f.pdf

สายฝน ชวาลไพบูลย์, สุจินต์ กนกพงศ์ศักดิ์. ภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดและภาวะน้ำเดินในครรภ์คลอดก่อนกำหนด. เวชบันทึกศิริราช พฤษภาคม-สิงหาคม 2554; 4(2): 25-39.

พัญญู พันธ์บูรณะ. การเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด. ใน: ถวัลย์วงค์ รัตนศิริ, ฐิติมา สุนทรสัจ, สมศักดิ์ สุทัศน์วรวุฒิ, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์ฉุกเฉิน. สมุทรสาคร: พิมพ์ดี; 2554. หน้า 479-92.

ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ (HDC) กระทรวงสาธารณสุข. ร้อยละหญิงตั้งครรภ์คลอดก่อนกำหนด 2564-2566 [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤษภาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/center/public/standard-report-detail/ecdbfc8b4725386c34623ce99f0f4b8d

ชเนนทร์ วนาภิรักษ์, ธีระ ทองสง. การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 6. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2564. หน้า 112-24.

ทิพย์วรรณ ประสาสน์ศักดิ์, วิรัชนี สุขวัฒนานนท์, ศศิธร อินทุดม. การพัฒนาแนวปฏิบัติทางคลินิกสำหรับการป้องกันและการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด โรงพยาบาลแพร่. วารสารโรงพยาบาลแพร่ กรกฎาคม-ธันวาคม 2563; 8(2): 25-35.

สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2565 สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤษภาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://rh.anamai.moph.go.th/th/department-yearly-report/212085

กลุ่มงานผู้คลอด. เวชระเบียนหญิงตั้งครรภ์ ทารกในครรภ์ และทารกแรกเกิด รายงานประจำปี 2565. ยโสธร: โรงพยาบาลยโสธร; 2566.

วิไลรัตน์ วิศวไพศาล, บุญช่วย ศรีธรรมศักดิ์, สาธิษฐ์ นากกระแสร์. ปัจจัยที่มีผลต่อการทำนายการคลอดก่อนกำหนดในหญิงตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลตำรวจ. วารสารพยาบาลตำรวจ กรกฎาคม-ธันวาคม 2559; 8(2): 83-90.

น้ำผึ้ง นันทวงศ์. ความซุกและปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการคลอดก่อนกำหนดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น โรงพยาบาลชัยภูมิ.ชัยภูมิเวชสาร ธันวาคม 2565; 42(2): 69-81.

ชมพูนุช โสภาจารีย์, อรทัย สิงห์คำ. ปัจจัยที่สามารถทำนายการชะลอการคลอดก่อนกำหนดในสตรีที่ได้รับยายับยั้งการหดรัดตัวของมดลูก. วารสารสภาการพยาบาล เมษายน-มิถุนายน 2561; 33(2): 47-58.

สุกัญญา มกกงไผ่. ปัจจัยที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนดของสตรีตั้งครรภ์ โรงพยาบาลอรัญประเทศ. วารสารโรงพยาบาลพุทธโสธร กรกฎาคม-กันยายน 2567; 40(3): E1-13.

พจนา กิจเจริญธนารักษ์. ปัจจัยที่มีผลต่อการคลอดก่อนกำหนดของสตรีตั้งครรภ์โรงพยาบาลศรีสะเกษ. วารสารการแพทย์ โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ กันยายน-ธันวาคม 2567; 39(3): 631-40.

รุ่งนภา ไวยนิกรณ์. ปัจจัยทำนายการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด ในจังหวัดเพชรบุรี. วารสารแพทย์เขต 4-5 กรกฎาคม-กันยายน 2567; 43(3): 355-64.

วริน กิตตินภดล. ปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องต่อการคลอดก่อนกำหนดที่เกิดขึ้นเอง ในสตรีตั้งครรภ์ที่ได้รับการตรวจคัดกรองความยาวของปากมดลูก ที่โรงพยาบาลสมุทรสาคร. วารสารแพทย์เขต 4-5 กรกฎาคม-กันยายน 2567; 43(3): 479-92.

Yamazaki T. Maternal preconception blood pressure and the association with preterm birth. Hypertens Res 2024; 47(3): 823-5. doi: 10.1038/s41440-023-01561-y. PubMed PMID: 38182904.

Yanase Y, Luewan S, Tongsong T. Pregnancy outcome in chronic hypertensive pregnant women in Maharaj Nakorn Chiangmai Hospital. Thai J Obstet Gynaecol 2009; 17(3): 145-9.

ชัยกิจ อุดแน่น. ปัจจัยทำนายการคลอดก่อนกำหนดในสตรีตั้งครรภ์ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า กรกฎาคม-กันยายน 2565; 39(3): 294–301.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-23

รูปแบบการอ้างอิง

ศิริพานทอง พ. ., วัฒนเรืองโกวิท ด. ., & มุ่งทวีพงษา ส. . (2025). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ โรงพยาบาลยโสธร จังหวัดยโสธร. ยโสธรเวชสาร, 27(2), 2723116. สืบค้น จาก https://he04.tci-thaijo.org/index.php/hciyasohos/article/view/3116

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ