ปัจจัยที่ส่งผลต่อความแตกต่างของระยะเวลารอคอยการผ่าตัดในผู้ป่วยสูงอายุกระดูกสะโพกหัก ที่เข้ารับการดูแลรักษาในโรงพยาบาลยโสธร

ผู้แต่ง

  • เกื้อกูล พิทักษ์ราษฎร์ กลุ่มงานศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลยโสธร
  • สถาพร มุ่งทวีพงษา กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลยโสธร
  • จิรวรรณ ศิลธรรม กลุ่มงานศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลยโสธร

คำสำคัญ:

ผู้ป่วยสูงอายุกระดูกสะโพกหัก, ระยะเวลารอคอยการผ่าตัด

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: กระดูกสะโพกหักเป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ การรักษาโดยการผ่าตัดหลังเกิดเหตุเร็วที่สุดเป็นการรักษาที่จะช่วยลดภาระแทรกซ้อนและอัตราการเสียชีวิต เพิ่มอัตราการกลับมามีความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวันที่ดีกว่าผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดหลังเกิดเหตุล่าช้า

วัตถุประสงค์: เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อความแตกต่างของระยะเวลารอคอยการผ่าตัดในผู้ป่วยสูงอายุกระดูกสะโพกหัก ที่เข้ารับการดูแลรักษาในโรงพยาบาลยโสธร

วิธีการศึกษา: ใช้รูปแบบการศึกษาเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักจำนวนทั้งสิ้น 67 ราย แบ่งกลุ่มเป็นผู้ที่ได้รับการผ่าตัดภายใน 48 ชั่วโมง (n=41) และผู้ที่ได้รับการผ่าตัดนานกว่า 48 ชั่วโมง (n=26) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย Chi-square test สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพ และ Mann-Whitney U test สำหรับข้อมูลเชิงปริมาณ จากนั้นวิเคราะห์แบบพหุตัวแปรด้วย Logistic regression  

ผลการศึกษา:  พบว่าปัจจัยก่อนเข้ารับการดูแลรักษาที่มีความสัมพันธ์กับระยะเวลารอคอยการผ่าตัด ได้แก่ การมีโรคประจำตัว (OR = 6.84, 95% CI: 1.17-39.96) การไม่เข้ารับการรักษาทันทีหลังบาดเจ็บ (OR = 3.81, 95% CI: 1.18-12.37) และระยะเวลาจากที่เกิดเหตุถึงโรงพยาบาลยโสธรนานเกิน 3 ชั่วโมง (OR = 4.67, 95% CI: 1.45-15.02) ส่วนปัจจัยระหว่างการดูแลรักษาที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความพร้อมของผู้ป่วย (OR = 0.24, 95% CI: 0.07-0.82) และการให้บริการตามแผนผ่าตัด (p<0.001) ข้อเสนอแนะจากการศึกษาคือ ควรพัฒนาแนวทางในการเตรียมความพร้อมก่อนผ่าตัดที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว ให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับความสำคัญของการเข้ารับการรักษาทันทีหลังเกิดอุบัติเหตุ พัฒนาระบบการส่งต่อผู้ป่วย และปรับปรุงระบบบริการผ่าตัดเพื่อลดปัญหาและอุปสรรคในการให้บริการตามแผน

สรุปและข้อเสนอแนะ:ควรพัฒนาแนวทางในการเตรียมความพร้อมก่อนผ่าตัดที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว ให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับความสำคัญของการเข้ารับการรักษาทันทีหลังเกิดอุบัติเหตุ พัฒนาระบบการส่งต่อผู้ป่วย และปรับปรุงระบบบริการผ่าตัดเพื่อลดปัญหาและอุปสรรคในการให้บริการตามแผน                                  

Author Biographies

เกื้อกูล พิทักษ์ราษฎร์, กลุ่มงานศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลยโสธร

พ.บ

สถาพร มุ่งทวีพงษา, กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลยโสธร

พย.บ.

จิรวรรณ ศิลธรรม, กลุ่มงานศัลยกรรมออร์โธปิดิกส์ โรงพยาบาลยโสธร

พย.บ.

References

วิชช์ เกษมทรัพย์. ไทยพร้อมหรือไม่ กับการก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์. กองบริหารงานทั่วไป มหาวิทยาลัยมหิดล [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 15 กันยายน 2567]. เข้าถึงจาก: https://op.mahidol.ac.th/ga/posttoday-22-2/

Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ. สมาพันธ์เบาหวานนานาชาติ ประเมินทั่วโลกมีผู้ป่วยเบาหวาน 425 ล้านราย [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 15 กันยายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2019/11/18054

Williams MA, Oberst MT, Bjorklund BC, Hughes SH. Family caregiving in cases of hip fracture. Rehabil Nurs 1996; 21(3): 124-31, 138. doi: 10.1002/j.2048-7940.1996.tb01690.x. PubMed PMID: 8711258.

Cali CM, Kiel DP. An epidemiologic study of fall-related fractures among institutionalized older people. J Am Geriatr Soc 1995; 43(12): 1336-40. doi: 10.1111/j.1532-5415.1995.tb06610.x. PubMed PMID: 7490382.

Klestil T, Röder C, Stotter C, Winkler B, Nehrer S, Lutz M, et al. Impact of timing of surgery in elderly hipfracture patients: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep 2018; 8(1): 13933. doi: 10.1038/s41598-018-32098-7. PubMed PMID: 30224765.

Moja L, Piatti A, Pecoraro V, Ricci C, Virgili G, Salanti G, et al. Timing matters in hip fracture surgery: Patients operated within 48 hours have better outcomes. A meta-analysis and metaregression of over 190,000 patients. PLoS One 2012; 7(10): e46175. doi: 10.1371/journal.pone.0046175. PubMed PMID: 23056256.

Vidán MT, Sánchez E, Gracia Y, Marañón E, Vaquero J, Serra JA. Causes and effects of surgical delay in patients with hip fracture: a cohort study. Ann Intern Med 2011; 155(4): 226-33. doi: 10.7326/0003-4819-155-4-201108160-00006. PubMed PMID: 21844548.

ชินวัฒน์ บ่ายเที่ยง. การศึกษาเปรียบเทียบความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวันระหว่างกลุ่มผู้ป่วยกระดูกสะโพกหักที่ได้รับการผ่าตัดภายใน 48 ชั่วโมงแรก กับกลุ่มได้การผ่าตัดนานกว่า 48 ชั่วโมง. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี พฤษภาคม–สิงหาคม 2566; 32(1): 113-24.

Charatcharoenwitthaya N, Nimitphong H, Wattanachanya L, Songpatanasilp T, Ongphiphadhanakul B, Deerochanawong C, et al. Epidemiology of hip fractures in Thailand. Osteoporos Int 2024; 35(9): 1661-8. doi: 10.1007/s00198-024-07140-2. PubMed PMID: 38832991.

ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน. การพัฒนารูปแบบระบบสุขภาพชุมชน สู่ระบบบริการสุขภาพอย่างไร้รอยต่อ สำหรับผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมองอุดตัน (Stroke) โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน ชนิด STEMI และกระดูกสะโพกหัก (Hip fracture) แบบบูรณาการในเขตสุขภาพที่ 10 [รายงานการวิจัย]. กรุงเทพฯ: สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ; 2564.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เขต 10 อุบลราชธานี. สถานการณ์ผู้สูงอายุ เขตสุขภาพที่ 10. อุบลราชธานี; 2564.

พิพัฒน์ คงวชิรไพฑรูย์. Experience sharing how to achieve hip fracture treatment within 48 hours. ใน: ประชุม Service plan เขตสุขภาพที่ 10; วันที่ 25 กรกฎาคม 2567; อุบลราชธานี: โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์; 2567.

กลุ่มงานศัลยกรรมกระดูกและข้อ. รายงานสถิติการให้บริการ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 กลุ่มงานศัลยกรรมกระดูกและข้อ. ยโสธร: โรงพยาบาลยโสธร; 2567.

Lewiecki EM, Wright NC, Curtis JR, Siris E, Gagel RF, Saag KG, et al. Hip fracture trends in the United States, 2002 to 2015. Osteoporos Int 2018; 29(3): 717-22. doi: 10.1007/s00198-017-4345-0. PubMed PMID: 29282482.

Teng Z, Zhu Y, Wu F, Zhu Y, Zhang X, Zhang H, et al. Interactions between body mass index and bone mineral density for fracture risk in Mendelian randomization study. BMC Med 2023; 21(1): 44.

Koromani F, Oei L, Shevroja E, Trajanoska K, Schoufour J, Muka T, et al. Vertebral fractures in individuals with type 2 diabetes: more than skeletal complications alone. Diabetes Care 2020; 43(1): 137-44. doi: 10.2337/dc19-0925. PubMed PMID: 31658976.

Bhimjiyani A, Smith CL, Gregson CL, Judge A, Ben-Shlomo Y, Javaid MK, et al. Socioeconomic position and hip fracture outcomes: a systematic review. Osteoporos Int 2022; 33(4): 787-99.

Alayón-Gamboa JA, García-Alberto CE, Torres-González R, Ortega-Pedroza DR, Cruz-Reynoso LM. Risk factors associated with geriatric hip fractures: narrative review. Geriatr Orthop Surg Rehabil 2023; 14: 21514593231152409.

Pickering C, Muzaffar J, Reid C, Zakaria B, Coulson C, Sharma N, et al. Management and outcomes of military penetrating neck injuries: An eleven-year retrospective case note review. Injury 2023; 54(1): 119-23. doi: 10.1016/j.injury.2022.11.034. PubMed PMID: 36400629.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-05-01

How to Cite

พิทักษ์ราษฎร์ เ. ., มุ่งทวีพงษา ส. ., & ศิลธรรม จ. . (2025). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความแตกต่างของระยะเวลารอคอยการผ่าตัดในผู้ป่วยสูงอายุกระดูกสะโพกหัก ที่เข้ารับการดูแลรักษาในโรงพยาบาลยโสธร. ยโสธรเวชสาร, 27(1), 2713061. สืบค้น จาก https://he04.tci-thaijo.org/index.php/hciyasohos/article/view/3196