ประสิทธิผลของการพัฒนาศักยภาพ อสม. ในการดูแลผู้ป่วย ต่อความรู้ และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน ในคลินิกหมอครอบครัวย่อ
คำสำคัญ:
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ผู้ป่วยเบาหวาน ความรู้การดูแลสุขภาพบทคัดย่อ
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม) เป็นหมอคนที่ 1 ใกล้ตัวในชุมชนและดูแลผู้ป่วยเบาหวานให้สามารถ
ดูแลตนเองได้ การวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยงานวิจัยและพัฒนา ระยะที่ 3 ใช้รูปแบบการวิจัยกึ่งทดลอง วัตถุประสงค์1)
เพื่อศึกษาสภาพการณ์ของผู้ป่วยเบาหวานและ อสม. 2) พัฒนาศักยภาพ อสม. ให้สามารถให้ดูแลผู้ป่วยเบาหวานได้ 3)
ศึกษาผลของศักยภาพ อสม. ในการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน กลุ่มตัวอย่างเป็น อสม. และผู้ป่วยเบาหวาน แบบจับคู่ดูแล
จ านวน 102 คู่ เครื่องมือวิจัย ได้แก่ 1) แผนประชุมกลุ่ม 2) แบบประเมินความรู้อสม. 3) แบบประเมินความรู้และการ
ดูแลสุขภาพผู้ป่วยเบาหวาน 4) แบบบันทึกค่า HbA1C ดำเนินการวิจัย เดือนธันวาคม 2564– เดือนพฤศจิกายน 2565
วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เชิงอนุมาน และวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษาพบว า 1) หมอคนที่ 1 หรือ อสม. ตามโครงการ 3 หมอ ต้องได้รับการพัฒนาเพื่อช่วยแก้ไขปัญหา
ผู้ป่วยเบาหวาน 2) คะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับเบาหวานของ อสม. หลังพัฒนาสูงกว่าก่อนพัฒนา อย่างมีนัยสำคัญที่ .01
3) คะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน และคะแนนเฉลี่ยการดูแลสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานหลังการจับคู่ดูแลสูง
กว่าก่อนการจับคู่ดูแล อย่างมีนัยสำคัญที่ .01 และ4) ค่าเฉลี่ย HbA1C หลังสิ้นสุดการจับคู่ดูแลต่ำกว่าก่อนการจับคู่ดูแล
อย่างมีนัยสำคัญที่ .01 อสม. มีความรู้เพิ่มขึ้นและสามารถ กระตุ้น ส่งเสริมและให้กำลังใจให้ผู้ป่วยเบาหวานในการดูแล
ตนเองสุขภาพอย่างยั่งยืน
References
สกลสุภา อภิชัจบุญโชค, ธิดารัตน์ ทองหนุน. การพยาบาลผู้ป่วยเด็กและวัยรุ่นโรคเบาหวาน. อุบลราชธานี:
อุบลกิจออฟเซทการพิมพ์; 2562.
ภูเบตร พัฒนากร. ประสิทธิผลของโปรแกรมการสนทนาสร้างแรงจูงใจในพยาบาลต่อความรู้และพฤติกรรม
การดูแลสุขภาพตนเอง ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน. ยโสธรเวชสาร 2565; 24(1): 106-05.
Liu J, et al. Trends in the incidence of diabetes mellitus: results from the Global Burden of
Disease Study 2017 and implications for diabetes mellitus prevention. BMC Public Health
; 20 (1415): 1-12.
Lin X, et al. Global, regional, and national burden and trend of diabetes in 195 countries
and territories: an analysis from 1990 to 2025. Scientific Reports 2020; 10 (14790): 1-11.
Riddle MC and Herman WH. The cost of diabetes cared: an elephant in the room. Diabetes
Care 2018; 41: 929–932.
วรรณี นิธิยานันท์. เบาหวานที่เกิดในวัยรุ่น สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม
สืบบค้นจาก https://www.hfocus.org/content/2019/11/18031.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. แรร์ ชูการ์ น้ำตาลพิชิตอ้วน. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม
สืบบค้นจาก https://www.thaihealth.or.th/Content/.html.
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. 3 หมอ 3 มอบ "คนไทยทุกครอบครัว มีหมอประจำตัว 3
คน. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565. สืบบค้นจาก http://prgroup.hss.moph.go.th/index.php/
multimedia/.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร. รายงานสถิติโรค NCD ประจำปี 2562-2563. กลุ่มงานควบคุมโรคไม่
ติดต่อ สุขภาพจิต และยาเสพติด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร; 2564.
ชัชวาล อรวงศ์ศุภทัต. Action Planning & Work Prioritizing (เทคนิคการวางแผนปฏิบัติงาน และจัดลำดับ
ความสำคัญของงาน). สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565. สืบค้นจาก
http://www.thaitrainingzone.com/training/detail/Action-Planning--Work-Prioritizing....html.
ฤทธิพล ไชยบุรี. พัฒนาทุนมนุษย์ในยุคไทยแลนด์ 4.0. วารสารวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง 2019; 8(1): 221-
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. การพัฒนาศักยภาพ อสม. เป็น อสม. หมอประจำบ้าน.
สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565. สืบค้นจาก
https://hss.moph.go.th/HssDepartment/file_reference/20210506935772122.pdf.
สุกัญญา จันทร์อ้วน. ประสิทธิผลการพัฒนาศักยภาพในการปฏิบัติงานของ อสม.หมอประจำบ้าน เขตสุขภาพ
ที่4. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2565. สืบค้นจาก
https://do4.hss.moph.go.th/images/NEWS/thResearch/...pdf.
ทัตติกา ฉัตรชัยพันธ์สุวรรณา จันทร์ประเสริฐ และ สมสมัย รัตนกรีฑากุล. ผลของการเสริมสร้างพลังอำนาจ
อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต่อการรับรู้สมรรถนะแห่งตน และพฤติกรรมการดูแลผู้เป็นเบาหวานใน
ชุมชน. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2559; 24(3): 83-93
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 ยโสธรเวชสาร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.