อุบัติการณ์ของโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันที่ได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด ทางหลอดเลือดดำในโรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันเป็นภาวะฉุกเฉินทางระบบประสาท ที่ีต้องได้รับการรักษาที่ถูกต้องและรวดเร็ว มิเช่นนั้นจะมีอัตราการเสียชีวิตสูง การติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิดและประเมินการเปลี่ยนแปลงทางคลินิกในผู้ปวยกลุ่มนี้มีความสำคัญเพื่อประเมินผลการรักษาและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ภายหลังการรักษา

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ของโรคหลอดเลือดสมองและค้นหาปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในโรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด ผลการรักษาโรคหลอดเลือดสมองภายหลังการให้การรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดและประเมินอุบัติการณ์ของการเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังการรักษาโรคหลอดเลือดสมองด้วยยาละลายลิ่มเลือด

วิธีการศึกษา: การศึกษาข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective Analysis Study) จากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคหลอดเลือดสองตีบหรืออุดตันเฉียบพลัน ที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดที่ีเข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยหลอดเลือดสมองของโรงพยาบาลโพนทอง จังหวัดร้อยเอ็ด ในช่วงระยะเวลาตั้งแต่ตุลาคม พ.ศ. 2563 ถึง กันยายน พ.ศ. 2566

ผลการศึกษา: จากการศึกษาผู้ป่วยทั้งหมด 128 ราย พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง 71 ราย (ร้อยละ 55.47) และเพศชาย 57 ราย (ร้อยละ 45.53) ผู้ป่วยมีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 67.8±10.9 ปี หลังจากการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ ผู้ป่วย 100 ราย (ร้อยละ 78.13) มีอาการดีขึ้นหรือคงที่ ระยะเวลาเฉลี่ยตั้งแต่เริ่มมีอาการจนถึงได้รับยาละลายลิ่มเลือดคือ 158.5±42.2 นาที ส่วนระยะเวลาเฉลี่ยตั้งแต่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจนถึงได้รับยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำคือ 71.8±28.4 นาที และระยะเวลาเฉลี่ยตั้งแต่เริ่มมีอาการจนถึงมาถึงโรงพยาบาลคือ 89±41.2 นาที ค่า NIHSS เฉลี่ยในขณะที่ผู้ป่วยเข้ารับการรักษาที่ห้องฉุกเฉินอยู่ที่ 11.1±5.8 พบว่ามีผู้ป่วย 23 ราย (ร้อยละ 17.97) ที่เกิดภาวะเลือดออกในสมองหลังการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด ภาวะเลือดออกในสมองนี้มีการทำนายผลการรักษาที่แย่ลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR=144.66, 95% CI: 13.19-1585.60, p-value < 0.0001) ปัจจัยเสี่ยงที่มีการทำนายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับผลการรักษาที่แย่ลง ได้แก่ อายุมากกว่า 65 ปี (OR=0.12, 95% CI: 0.02-0.58, p-value=0.008*) ความดันโลหิตสูง (OR=0.19, 95% CI: 0.04-0.91, p-value=0.03*) ผู้ป่วยที่มี AF (OR=0.22, 95% CI: 0.08-0.94, p-value=0.04*) และภาวะเลือดออกในสมองมีความสัมพันธ์กับผลการรักษาที่แย่ลงที่มีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุป: การรักษาโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำมีประสิทธิภาพสูงในการฟื้นฟูอาการและลดความพิการ การควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ เช่น อายุ ความดันโลหิตและการป้องกันภาวะเลือดออกในสมองหลังการรักษาสามารถช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองและปรับปรุงผลลัพธ์การรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ