การพยาบาลผู้ป่วยมะเร็งเต้านมระยะสุดท้ายในชุมชน: กรณีศึกษา
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมระยะสุดท้าย, การพยาบาลแบบองค์รวมในชุมชนบทคัดย่อ
โรคมะเร็งเต้านมคือเซลล์ของเนื้อเยื่อเต้านมที่มีการเปลี่ยนแปลงภายในจนทำให้มีการเปลี่ยนแปลงเติบโตอย่างรวดเร็วจน
ร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ เชลล์จะแบ่งตัวทำลายเนื้อเยื่อและอวัยวะใกล้เคียงรวมถึงกระจายไปอวัยวะอื่น เช่น ตับ ปอด
จนสูญเสียหน้าที่และเข้าสู่มะเร็งระยะสุดท้าย อีกทั้งมีโรคร่วม เช่น เบาหวานและวัณโรคปอด ทำให้เสียชีวิตในที่สุด ก่อให้เกิด
ความทุกข์ทรมานทั้งด้านร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย รวมถึงภาวะจิตใจของคนในครอบครัว ดังนั้นการให้การพยาบาลในชุมชน
สำหรับผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายที่มีโรคอื่นร่วมด้วยโดยการดูแลต่อเนื่องโดยการเยี่ยมบ้านต่อเนื่องจากสถานบริการสู่บ้านและ
ชุมชนส่งผลให้ผู้ป่วยและครอบครัวได้รับการดูแลแบบองค์รวมมีคุณภาพชีวิตที่ดีตามสภาวะของโรคที่ดำเนินอยู่
กรณีศึกษา: เป็นการศึกษาผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายที่มีโรคร่วมคือ โรคเบาหวานและวัณโรคปอด ที่รักษาด้วยการผ่าตัดและให้
เคมีบำบัดที่โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี ตามแผนการรักษาคือ การรักษาด้วยเคมีบำบัดติดต่อ 6 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกัน 4
สัปดาห์ มีการวางแผนการพยาบาลตามแนวเวชปฏิบัติครอบครัว INHOMESSS เพื่อประเมินได้ครอบคลุมทั้งด้านกาย ใจ จิต
สังคม วิญญาณและด้านเศรษฐกิจ ให้การพยาบาลในชุมชนโดยการติดตามเยี่ยมบ้าน ตั้งแต่ระยะหลังการผ่าตัด การเตรียมตัว
ก่อนให้เคมีบำบัด การดูแลหลังให้เคมีบำบัดรวมถึงการให้คำแนะนำในการดูแลตนเองในโรคร่วมที่ผู้ป่วยดำเนินอยู่ การเฝ้าระวัง
ภาวะแทรกซ้อน ติดตามอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอด้วยการนัดหมายล่วงหน้าและแก้ไขปัญหา ทั้งที่วางแผนมาหรือตามสภาพ
ปัญหาที่พบ
ผลลัพธ์: ผู้ป่วยทุเลาจากปัญหาที่พบและอาการเจ็บป่วยและภาวะร่วมอื่นๆ สามารถยอมรับในระยะดำเนินการของโรค
มีกำลังใจและสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำได้อย่างเหมาะสมตามสภาพปัญหา ญาติผู้ป่วยมีความเข้าใจแนวทางการรักษา
สามารถให้การดูแลและอยู่ร่วมกับผู้ป่วยได้
สรุป: การพยาบาลผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย พยาบาลผู้ให้การดูแลต้องมีความรู้เกี่ยวกับพยาธิสภาพ แนวทางการรักษา การให้
คำแนะนำที่สอดคล้องกับปัญหาและโรคที่ดำเนินอยู่ ให้การพยาบาลแบบองค์รวมโดยกระตุ้นการมีส่วนร่วมของครอบครัวและ
ญาติในการวางแผนในการดูแลต่อเนื่อง จากโรงพยาบาลสู่ครอบครัวและชุมชนทำให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดีตาม
สภาพของความเจ็บป่วย ส่งผลให้บรรลุตามเป้าหมายของการดูแลระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง
References
เกวลิน รังษิณาภรณ์. นมเรื่องไม่ยาก. จุลสารรังสีวิทยา
สมาคมแห่งประทศไทย มกราคม–เมษายน 2562; 1(1): 6.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวง
สาธารณสุข. ข้อมูลทะเบียนมะเร็ง [อินเทอร์เน็ต]. 2563
[เข้าถึงเมื่อ 20 กันยายน 2564]. เข้าถึงได้จาก:
http://tcb.nci.go.th/CWEB/cwebBase.do?mode=in
itialApplication
เปิดสถิติ “โรคมะเร็ง” ในคนไทย ดันยอดป่วยใหม่ทะลุ
แสนรายต่อปี. ประชาชาติธุรกิจออนไลน์ [อินเทอร์เน็ต].
[เข้าถึงเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2565]. เข้าถึงได้จาก:
https://www.prachachat.net/general/news-869575
พจนา จิตตวัฒนรัตน์. มะเร็งเต้านม. โรงพยาบาลมะเร็ง
กรุงเทพ วัฒโนสถ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 25
กุมภาพันธ์ 2565]. เข้าถึงได้จาก:
https://www.wattanosothcancerhospital.com/can
cer-types/breast-cancer
สำนักการพยาบาล กระทรวงสาธารณสุข. การพยาบาล
ผู้ป่วยที่บ้าน. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร
แห่งประเทศ; 2556: หน้า 121-3.
รายงานจากฐานข้อมูล HDC และ 43 แฟ้ม. ศูนย์
สุขภาพชุมชน กลุ่มงานด้านบริการปฐมภูมิและองค์รวม.
ยโสธร: โรงพยาบาลมหาชนะชัย; เข้าถึงเมื่อ 18 กันยายน
ภัคพร กอบพึ่งตน, จินตนา จรัญเต, ดรุณี ดลรัตนภัทร,
อรศิลป์ ชื่นกุล, ดรุณี ส่องแสง. คุณภาพการพยาบาล
ผู้ป่วยระยะสุดท้าย. วารสารสมาคมพยาบาลแห่งประเทศ
ไทย สาขาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2551; 26: 47-55.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวง
สาธารณสุข. คู่มือมาตรฐานการทำงานเกี่ยวกับยาเคมี
บำบัดและการดูแลผู้ป่วยหลังได้รับยา. กรุงเทพฯ: นิวธรรม
ดาการพิมพ์ (ประเทศไทย); 2560.
ภารกิจด้านการพยาบาล โรงพยาบาลมะเร็ง
อุบลราชธานี กรมการแพทย์. แนวปฏิบัติการพยาบาล
(CNPG: Clinical Nursing Practice Guideline) ผู้ป่วย
โรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด. อุบลราชธานี: โรงพยาบาล
มะเร็งอุบลราชธานี; 2563: หน้า 1-11.
กานดาวศรี ตุลาธรรมกิจ, ประจวบ หนูอุไร. การดูแล
ผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายที่ได้รับการฉายรังสี. สงขลา:
ภาควิชารังสีวิทยา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2554.
คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล. มะเร็งเต้านมเรื่อง
ที่น่ารู้และข้อควรปฏิบัติสำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านม.
กรุงเทพฯ: ภาควิชาศัลยศาสตร์; 2555.
ชูชื่น ชีวพูนผล. อิทธิพลของภาวะสุขภาพของผู้ป่วย
ความเข้มแข็งในการมองโลกของญาติผู้ดูแล และความรู้สึก
เป็นภาระในการดูแล ต่อการปรับตัวของญาติผู้ดูแลผู้ป่วย
มะเร็งระยะลุกลาม [วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรดุษฎี
บัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล; 2541.
Carpenito-Moyet LJ. การวางแผนและบันทึก
ทางการพยาบาล เล่ม 1 (NURSING CARE PLANS &
DOCUMENTATION NURSING DIAGNOSES AND
COLLABORATIVE PROBLEMS). ใน: วรรณี ตปนียากร,
งามนิตย์ รัตนานุกูลและคณะ, ผู้แปลและเรียบเรียง.
กรุงเทพฯ: ไอกรุ๊ป เพรส; 2552.
สุวคนธ์ กุรัตน์, พัชรี ภาระโข, สุวิริยา สุวรรณโคตร.
การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย: มิติใหม่ที่ท้าทายบทบาทของ
พยาบาล. มหาสารคาม: วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. คู่มือผู้
ให้บริการสาธารณสุข กฎหมายและแนวทางการปฏิบัติที่
เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย ฉบับปรับปรุง.
กรุงเทพฯ: สามดีพริ้นติ้งอีควิปเมนท์; 2562: หน้า 32–47.
บุษยามาส ชีวสกุลยง, ลดารัตน์ สาภินันท์. การดูแล
แบบประคับประคอง (Palliative Care) [ตำราคณะ
แพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่]. เชียงใหม่: กลาง
เวียงการพิมพ์; 2556. หน้า 35–46.
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 ยโสธรเวชสาร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.