ผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองผึ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบคะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเอง คะแนนความรู้เรื่องโรคเบาหวาน และระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยเบาหวาน ก่อนและหลังใช้โปรแกรมการดูแลตนเอง ระหว่างเดือนตุลาคม–พฤศจิกายน 2566 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มคือ กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม จำนวนกลุ่มละ 35 คน วัดผลก่อนและหลังการทดลอง โดยกลุ่มทดลองจะได้รับโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเอง ตามที่ผู้วิจัยได้จัดทำขึ้นและกลุ่ม

ควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ ใช้ระยะเวลาในการดำเนินการวิจัย 12 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ 1) โปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน 2) แบบประเมินพฤติกรรม 3) แบบประเมินความรู้เรื่องโรคเบาหวาน 4) แบบบันทึกระดับน้ำตาลในเลือดสะสม ตรวจสอบคุณภาพโดยตรวจสอบความตรงของเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน โดยที่ 1) แบบประเมินพฤติกรรม ทดสอบความเชื่อมั่น ได้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคทั้งฉบับ 0.85 2) แบบประเมินความรู้เรื่องโรคเบาหวาน ใช้ค่า KR-20 ได้ค่า 0.60 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบความแตกต่างโดยใช้ สถิติ pair t- test และIndependent t- test

ผลการศึกษาพบว่า 1) คะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพทุกด้านอยู่ในระดับดีมากสูงกว่าก่อนการใช้โปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 2) พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานหลังใช้โปรแกรม ระหว่างกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม พบว่ากลุ่มทดลองหลังการใช้โปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเอง มีคะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพทุกด้านอยู่ในระดับดีมาก โดยที่ด้านที่มีคะแนนสูงสุดคือการป้องกันภาวะแทรกซ้อน และการดูแลตนเองทั่วไป 3) คะแนนความรู้ของผู้ป่วยเบาหวาน ในกลุ่มทดลอง มีคะแนนความรู้เรื่องโรคเบาหวานสูงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ส่วนกลุ่มควบคุมคะแนนความรู้เรื่องโรคเบาหวานไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ 4) ระดับน้ำตาลในเลือดสะสม ของผู้ป่วยเบาหวาน ในกลุ่มทดลอง พบว่ากลุ่มทดลองระดับน้ำตาลในเลือดสะสม ลดลงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05

สรุป ผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองผึ้ง อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ ทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ดี คือ ผู้ป่วยมีความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานมากขึ้น ทำให้พฤติกรรมการดูแลสุขภาพทุกด้านอยู่ในระดับดีมากสูงกว่าก่อนการใช้ ส่งผลให้ระดับน้ำตาลสะสมในเลือดลดลง