Model Development of Diabetes Service and Its Effectiveness at Nonghuarat Health Center, Nongboonmark, Nakhon Ratchasima

Abstract

วัตถุประสงค์:เพื่อทดสอบรูปแบบใหม่ของคลินิกบริการผู้ป่วยเบาหวานและประสิทธิผลของการให้บริการคลินิกเบาหวานแบบใหม่ที่สถานีอนามัย อำเภอหนองบุญมาก จังหวัดนครราชสีมา วัสดุและวิธีการ: ศึกษาโดยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ก่อนและหลังการเข้ารับบริการ โดยทำการศึกษาในช่วงระหว่าง เดือนเมษายน ถึง ธันวาคม 2547 มีกลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 (ไม่พึ่งอินซูลิน) ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน จำนวน 42 คน ดำเนินการสัมภาษณ์และตรวจสอบโดยผู้วิจัยและทีมสหวิชาชีพ ข้อมูลประกอบด้วย ข้อมูลทั่วไปของลักษณะประชากร พฤติกรรมสุขภาพ ความพึงพอใจ ตรวจเลือดค่าน้ำตาลสะสมในเม็ดเลือดแดง (HbA1c) วัดค่าดัชนีมวลกาย (BMI) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ paired  t-test  ภายใต้เงื่อนไขการทดสอบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการศึกษา: พบว่าหลังการศึกษากลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นในเรื่องความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน พฤติกรรมสุขภาพด้าน การบริโภคอาหาร การออกกำลังกายและการมาตรวจตามนัด สำหรับระดับ HbA1c และค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P = 0.000) ระบบบริการคลินิกเบาหวานแบบใหม่ ณ สถานีอนามัยที่มีการพัฒนาขึ้น สามารถให้การดูแลรักษาได้ครอบคลุมด้านกาย จิต สังคมเศรษฐกิจ การบริการมีความต่อเนื่อง ผสมผสานระหว่างการรักษาและการส่งเสริมป้องกัน โดยมีการแบ่งประเภทผู้ป่วยตามการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด มีการจัดกิจกรรมกลุ่มช่วยเหลือตนเองของผู้ป่วยเบาหวานและมีระบบการติดตามเยี่ยมถึงบ้าน ภายหลังการศึกษา กลุ่มตัวอย่างมีความพึงพอใจต่อระบบการบริการอยู่ในระดับความพึงพอใจสูง สรุป: การให้บริการคลินิกเบาหวานแบบใหม่ที่สถานีอนามัยสามารถบรรลุวัตถุประสงค์ โดยเฉพาะในด้านความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน พฤติกรรมสุขภาพด้าน การบริโภคอาหาร การออกกำลังกายและการมาตรวจตามนัด ระดับ HbA1c และค่าดัชนีมวลกาย (BMI ) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผู้ป่วยเบาหวานส่วนใหญ่มีความพึงพอใจอยู่ในระดับความพึงพอใจสูง