การเข้าถึงการจัดบริการสุขภาพเชิงรุกของผู้ป่วยเบาหวาน ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสานเพื่อ 1) ศึกษาการเข้าถึงการจัดบริการสุขภาพเชิงรุกของผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลรวมทั้งปัญหาอุปสรรคที่พบ 2) วิเคราะห์และเปรียบเทียบผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานจากการเข้าถึงการจัดบริการสุขภาพเชิงรุกในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแบ่งการศึกษาออกเป็น 2 ระยะคือ ระยะที่ 1 เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาการเข้าถึงการจัดบริการสุขภาพเชิงรุกรวมทั้งปัญหาอุปสรรคที่พบประชากรที่ศึกษาคือผู้ป่วยเบาหวานที่เข้ารับบริการ ตรวจรักษาในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาหนัง อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย จำนวน 70 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระยะที่ 2 เป็นการศึกษาข้อมูลย้อนหลัง เพื่อวิเคราะห์ และเปรียบเทียบผลลัพธ์ ด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน 280 คน จากสมุดประจำตัวผู้ป่วย และบันทึกผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ จากฐานข้อมูลระบบสารสนเทศ ศูนย์สุขภาพ (JHCIS) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบข้อมูลโดยใช้สถิติ Pair T-test และสถิติ Chi-Square
ผลการวิจัยพบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างสามารถเข้า ถึงการจัดบริการสุขภาพเชิงรุกในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยด้านความสามารถในการเข้าถึงบริการ และด้านความสะดวก และสิ่งอำนวยความสะดวกของบริการอยู่ในระดับมาก ส่วนด้านการยอมรับคุณภาพของบริการและด้านความพอเพียงของบริการอยู่ในระดับปานกลาง 2) วิเคราะห์และเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยผลลัพธ์ด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานในเดือนที่ 12 และเดือนที่ 24 พบว่า ระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร น้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด ไขมันแอลดีแอล คอเลสเตอรอลรวม ไตรกลีเซอไรด์ การตรวจจอประสาทตา และการตรวจสภาพเท้า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และเปรียบเทียบจำนวนผู้ป่วยเบาหวานที่มีการเปลี่ยน แปลงผลลัพธ์ด้านสุขภาพพบว่า กลุ่มที่มีการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร การตรวจจอประสาทตาและการตรวจสภาพเท้า มีจำนวนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ส่วนจำนวนผู้ป่วยที่มีการเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด ไขมันแอลดีแอล คอเลสเตอรอลรวม และไตรกลีเซอไรด์ไม่มีความแตกต่างกันผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพบริการปฐมภูมิให้ได้ตรงตามต้องการ และเหมาะสมกับวิถีชีวิตของผู้ป่วยในชุมชนได้มากยิ่งขึ้น
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
สุรางค์ศรี ศีตมโนชญ์. การเข้าถึงบริการสุขภาพในโครงการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าของผู้สูง
อายุกับปัจจัยที่เกี่ยวข้องในจังหวัดภูเก็ต (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต). สาขาการวิจัยและพัฒนาระบบสาธารณสุข, บัณฑิตวิทยาลัย. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์; 2546.
Penchansky R, Thomas JW. The concept of access definition and relationship to consumer satisfaction. Medical Care 1981; 19: 127-40.
กระทรวงสาธารณสุข. เกณฑ์มาตรฐานการออกแบบสถานบริการสุขภาพระดับปฐมภูมิ ปี พ.ศ. 2558
(ออนไลน์) (23 ตุลาคม 2559) เข้าถึงได้จาก: http://hss.moph.go.th/fileupload_doc/2015-10-20-15704123.pdf
กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงาน Primary Care Cluster สำหรับหน่วยบริการ (ออนไลน์) (23 ตุลาคม 2559). Http://bps.moph.go.th/new_bps.
สุพัตรา ศรีวณิชชากร, ทัศนีย์ ญาณะ, บำรุง ชลอเดช. สถานการณ์ระบบบริการปฐมภูมิในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2553. กรุงเทพฯ: สำนักงานวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนสถาบันพัฒนาสุขภาพอาเซียน มหาวิทยาลัยมหิดล; 2554.
สำนักบริหารการสาธารณสุข. การขับเคลื่อนระบบสุขภาพอำเภอ (รสอ.) District Health System (DHS) ฉบับประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักบริหารการสาธารณสุข; 2557.
โรงพยาบาลโพนพิสัย. สถิติทะเบียนผู้ป่วยเรื้อรัง.งานเวชระเบียน. หนองคาย; 2559.
สุพัตรา ศรีวณิชชากร. การประเมินระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานของเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ
(CUP) ภายใต้ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า. วารสารระบบสาธารณสุข 2550; 1: 17-34.
สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการบริหารจัดการ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การทหารผ่านศึก; 2553.
Penchansky R, Thomas JW. The concept of Access definition and Relationship to consumer satisfaction. Medical Care 1981; 19: 127-40.
Aday LA, Andersen R. Equity of access to medical care: A conceptual and empirical overview. Medical Care 1981; 19: 4-27.
Starfield B. Primary Care: Balancing Health Needs, Services, and Technology. 2nd edition. New York and Oxford: Oxford University Press; 1998.
ราม รังสินธุ์, ธีรยุทธ สุขมี. ผลการดำเนินงานการดูแลผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 และความดันโลหิตสูง ของโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข และโรงพยาบาลในสังกัดกรุงเทพมหานครประจำปี พ.ศ. 2554 (ออนไลน์) (10 พฤศจิกายน 2559) เข้าถึง ได้จาก: http://www.nhso.go.th/downloadfile/fund/CRCN_55/3.
พุทธา สมัดไชย. การเปรียบเทียบผลการรักษาผู้ป่วย เบาหวานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่มีแพทย์ และไม่มีแพทย์ออกตรวจรักษา: กรณีศึกษาอำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ (วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต). ภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2557.